Zaawansowana metodologia nauk społecznych 2405-S-S2-1-MDNSP
Celem kursu jest pogłębione przedstawienie wybranych zagadnień z szeroko rozumianej metodologii badań społecznych. Szczególny nacisk zostanie położony na zmiany, którym podlega współcześnie socjologia oraz niestandardowe wymiary metodologii. Zapleczem teoretycznym zajęć, oprócz standardowych podejść metodologicznych, są ustalenia społecznych studiów nad nauką.
Tematy wykładów:
(I) Standardowe perspektywy i problemy metodologii badań społecznych
- Problemy z metodologią socjologii na początku XXI wieku
- Jak działa nauka: od pozytywizmu do społecznych studiów nad nauką (STS)
- Metodologiczny nacjonalizm? Jedna czy wiele socjologii (i co z tego wynika dla badań)
- Nauka jako przedsięwzięcie kolektywne
- Metodologia socjologii a metodologie innych nauk społecznych
(II) Możliwe alternatywy dla standardowej metodologii
- Czy konstruktywista może być solidnym badaczem?
- ANT jako innowacja metodologiczna
- Badania interwencyjne? Metodologie socjologii zaangażowanej i praktycznej
- Eksperyment, laboratorium i majsterkowanie... Czy możliwa jest socjologia syntetyczna?
- Od modeli do symulacji społecznych
- Big data, AI i dalej - przyszłość badań społecznych
- Problem "przyczółków". Alternatywy metodologiczne spoza socjologii
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Egzamin odbywa się w formie pisemnej: w postaci eseju na uzgodniony z prowadzącym temat.
Punktem wyjścia dla wyboru tematu eseju może być praca Howarda S. Beckera "Triki badawcze w socjologii. Jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych" (Warszawa 2018). Temat eseju może jednak dotyczyć wszelkiego rodzaju problemów z zakresu metodologii nauk społecznych. Mogą to być również problemy związane z własną pracą magisterską studentki/studenta.
Konkretny temat należy skonsultować z prowadzącym, a następnie zaliczyć konspekt eseju.
W aspekcie technicznym esej powinien być napisany zgodnie z Parnasem. Objętość pracy: 8-11 standardowych stron (bez ewentualnej strony tytułowej, spisu literatury i załączników).
Ostateczny termin zaliczenia konspektu: 4.12.2024
Ostateczny termin składania eseju: 12.02.2025
Literatura
Afeltowicz, Łukasz. 2012. Modele artefakty kolektywy Praktyka badawcza w perspektywie współczesnych badan nad nauką, Toruń: Wydawnictwo UMK.
Becker, Howard. S. 2018. Triki badawcze w socjologii. Jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Creswell, John W. 2013. Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 27-129.
Epstein, Joshua M., Robert Axtell. 1996. Growing Artificial Societies. Social Science from the Bottom Up. Washington, Cambridge, Mass.: Brookings Institution Press/MIT Press.
Feyerabend, Paul K. 1996. Przeciw metodzie, tłum. Stefan Wiertlewski, Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
Fleck, Ludwik. 1986. Powstanie i rozwój faktu naukowego: wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym. tłum. Maria Tuszkiewicz, wstęp do wydania polskiego Zdzisław Cackowski, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Grobler, Adam. 2006. Metodologia nauk, Kraków, Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.
Knorr Cetina, Karin. 1981. The Manufacture of Knowledge: An Essay on the Constructivist and Contextual Nature of Science. Oxford: Pergamon Press.
Knorr Cetina, Karin. 1999. Epistemic Cultures. How the Sciences Make Knowledge. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Kuhn, Thomas S. 2001. Struktura rewolucji naukowych. tłum. Helena Ostromęcka, Justyna Nowotniak, Warszawa: Aletheia.
Latour, Bruno. 1987. Science in Action: How to Follow Scientists and Engineers Through Society. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Latour, Bruno. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne: wprowadzenie do teorii aktora-sieci, wstęp: Krzysztof Abriszewski, tłum.: Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, Kraków: Universitas.
Latour, Bruno. 2013. Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką, tłum., red. i wstęp: Krzysztof Abriszewski, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Latour, Bruno, Steve Woolgar. 1986. Laboratory Life: The Construction of Scientific Facts. drugie wydanie, Princeton: Princeton University Press.
MacKenzie, Donald, Fabian Muniesa, Lucia Siu (red.). 2007. Do Economists Make Markets? On the Performativity of Economics, Princeton: Princeton University Press.
MacKenzie, Donald. 2006. An Engine, Not a Camera. How Financial Models Shape Markets, Cambridge, Mass.: The MIT Press.
Perrow, Charles. 1999. Normal Accidents. Living with High-Risk Technologies, Princeton: Princeton University Press.
Pfeifer, Rolf, Josh Bongard. 2007. How the Body Shapes the Way We Think. A New View of Intelligence. Cambridge, Mass.: The MIT Press.
Sobczyńska, Danuta , Paweł Zeidler (red.). 1994. Nowy eksperymentalizm. Teoretycyzm. Reprezentacja. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Sojak, Radosław. 2004. Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa, Wrocław, Wydawnictwo UWr, s. 44-70
Zybertowicz, Andrzej. 1995. Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń: UMK.
Zybertowicz, Andrzej. 1999. Konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach społecznych, ASK, nr 8: 7-28.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: