Dynamika społeczna i pokolenia 2405-S-3-S1-DSIP

Sięganie do pokoleń by wyjaśnić ich społeczną rolę nie jest zbyt częste, bo związane z realnymi przypadkami, kiedy to młodzież naprawdę zmieniała świat. W projektowanym kursie pokolenia (i relacje pokoleniowe) prezentowane są nie tyle (i nie tylko) jako znaczący czynnik społecznej zmiany, co jako potencjał rozwojowy, dostrzegany i doceniany w biznesie i przez menadżerów zarządzających zasobami ludzkimi. W społeczeństwie ponowoczesnym obydwie te perspektywy mocno się ze sobą zazębiają. Opóźnione wchodzenie w dorosłość, starzenie się społeczeństw, przy jednoczesnej uprzywilejowanej pozycji starszego pokolenia rodzi napięcia między generacjami (na rynku pracy, w polityce). Jednocześnie inna kultura obcowania ze sobą (w rodzinie, szkole) sprawiają, że młodzi i starzy nie rozumieją się i niewiele o sobie wiedzą. Ich atuty nie zawsze sumują się w wartość dodaną.

Będziemy analizować różne sytuacje społeczne i różne społeczne problemy, których podłożem są odmienności pokoleniowe - w Polsce i na świecie. Wszystko po to, by a/ z perspektywy pokoleń lepiej zrozumieć społeczne problemy, b/ by lepiej zrozumieć tych, których doświadczenie pokoleniowe odbiega od naszego, c/ nauczyć się odczytywać i wykorzystywać pokoleniowe atuty dla optymalizacji relacji międzyludzkich w różnych instytucjach, grupach społecznych i społeczeństwie.

Część zajęć przygotowuje i podaje w formie wykładu Prowadzący, część studenci - w oparciu o literaturę (prezentacje w małych zespołach) i w oparciu o prowadzone własne obserwacje i analizy (prezentacje w małych zespołach).

TEMATY ZAJĘĆ:

1/ Wprowadzenie do zajęć
2/ Koncepcja pokolenia w ujęciu Krystyny Szafraniec. Metodologia badań młodzieży – o efekcie wieku, czasu i pokolenia
3/ Socjologiczne koncepcje pokoleń (M. Ossowska, K. Mannheim, J. Garewicz)
4/ Relacje, dystanse i konflikty pokoleniowe – nieobecne, postponowane, osamotnione i porzucone generacje (M. Mead, Z. Bauman, H. Giroux)
5/ O buntowniczości i społecznej roli pokoleń (W. Adamski, K. Szafraniec)
6/ Zbuntowane pokolenie – kontestacje młodzieżowe na Zachodzie – formy, zasięg, tło socjalizacyjne i społeczno-kulturowe (A. Jawłowska, W. Adamski)
7-9/ Autodefinicje i autoportrety młodych końca wieku (M. Piasecki) – praca własna
10-12/ Autodefinicje i autoportrety młodych końca wieku (M. Piasecki) – prezentacje studenckie
14-15/ Młodzi początków XXI wieku – kim są, do czego dążą jak postrzegają świat, co ich cieszy a co boli? (prezentacje studenckie)

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.): - udział w zajęciach - 30 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - czytanie literatury- 25 - rozpoznanie wybranego środowiska i przygotowanie projektów - 25 Łącznie: 80 godz. (4 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1. Student ma wiedzę z zakresu wybranych koncepcji i teorii socjologicznych dotyczących pokoleń i relacji pokoleniowych; W2. Student zna socjologicznie opisane przykłady kulturotwórczej i politycznej roli pokoleń; W3. Student rozumie mechanizmy prowadzące do kształtowania się pokoleń i wynikające z nich inne społeczne fenomeny: konfliktu pokoleń, konfliktu interesów pokoleniowych, solidarności międzypokoleniowej; W3. Student ma orientację w metodologii badań pokoleniowych.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1. Student wykorzystuje wiedzę socjologiczną nt. pokoleń do lepszego zrozumienia społeczeństwa jako złożonego układu zależności, możliwości i barier, widocznych na różnych poziomach organizacji społeczeństwa i w różnych obszarach życia (zatrudnienie, życie rodzinne, konsumpcja, polityka) - pozyskuje umiejętność myślenia problemowego. U2. Student potrafi dostrzec osobliwości, specyficzne potrzeby i problemy innych pokoleń. U3. Student posiada umiejętność określenia sytuacji własnej grupy społecznej (pokolenia) na tle innych pokoleń. U4. Student pozyskuje zdolność diagnozowania relacji pokoleniowych i formułowania praktycznych rozwiązań mających na uwadze zoptymalizowanie relacji międzypokoleniowych (w rodzinie, w środowisku zawodowym, w sferze publicznej etc.).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1. Student lepiej rozumie odmienności społeczno-kulturowe własnego pokolenia (pobudzone zostają procesy autoidentyfikacji pokoleniowej) K2. Student dostrzega obecność innych pokoleń wokół siebie, lepiej rozumie ich specyfikę, łatwiej mu zrozumieć różnice między nimi i łatwiej z nimi kooperować (pobudzona empatia, wrażliwość społeczna, wyobraźnia mająca skutkować lepszą kooperacją z innymi) K3. Student pozyskuje zdolność komunikowania się z reprezentantami innych pokoleń.

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: - wykład konwersatoryjny (zajęcia 2-6) Metody dydaktyczne poszukujące: - sytuacyjna - problemowa (zajęcia 7-9 i 10-15)

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- panelowa
- projektu
- pomiaru w terenie

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody służące prezentacji treści
- metody oparte na współpracy

Wymagania wstępne

zaliczenie I roku studiów socjologicznych

Koordynatorzy przedmiotu

Monika Kwiecińska-Zdrenka

Kryteria oceniania

- aktywność podczas zajęć
- projekt zespołowy
Ocena projektu. Max. liczba punktów to 20, w tym:
- Przygotowanie prezentacji w terminie – 2 punkty
- Opracowanie tła wystąpienia na podstawie literatury (pokazanie problemu od strony teoretycznej i/lub sprawozdanie dotychczasowych ustaleń) – 6 punktów (trafność doboru literatury – 2, umiejętność wykorzystania treści – 4)
- Pozyskanie i analiza materiałów ilustracyjnych – 6 punktów (trafność doboru – 2, umiejętność wykorzystania – 4)
- Zaangażowanie grupy (zadania, debaty/dyskusja, gry, itp.) – 4 punkty
- Sprawność prowadzenia prezentacji – 2 punkty

Składowe oceny:
Prezentacja własna – 20 punktów
Aktywność na zajęciach - max. liczba punktów 5
Ocena wystawiana jest po zsumowaniu składowych, min. dla zaliczenia to 13 punktów;
-12 – ndst
13-15 – dst
16-17 – dst+
18-20 – db
21-22 – db+
23-25 - bdb

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Adamski, W., 1976. Młode pokolenie jako narzędzie zmian społecznych, „Studia Socjologiczne” 4(61).
Adamski, W. Młode pokolenie Ameryki, Warszawa 1976.
Garewicz, J., 1983. Pokolenie jako kategoria socjo-filozoficzna, „Studia Socjologiczne” (1/88).
Jawłowska, A. Drogi kontrkultury, Warszawa 1975.
Kołakowski, L. Mini wykłady o maxi sprawach, Kraków 1997.
Mannheim, K., 1992-1993. Problem pokoleń, „Colloquia Communia” (1-2).
Mead, M., 1978. Kultura i tożsamość, Studium dystansu międzypokoleniowego, Warszawa: PWN.
Ossowska, M. Koncepcja pokolenia, "Studia Socjologiczne" 1963 2(9).
Piasecki, M. (red.). Młodzi końca wieku, Warszawa 1999.
Szafraniec, K., 2012. Młodość jako wyłaniający się problem i polityczna siła, „Nauka” (1), s. 1- 22.
Szafraniec, K. Potencjał młodziezowego buntu – uwarunkowania i funkcje społeczne, [w:] K. Szafraniec (red.), Młodość i oświata za burtą przemian, Toruń 2008.
Szafraniec, K., 2011. Młodzi 2011, Warszawa KPRM, zob. też: http://zds.kprm.gov.pl/mlodzi-2011
Szafraniec, K., 2012. Czas na młodych. O konieczności wymiany pokoleniowej w Polsce, [w:] P. Sztompka, K. Frysztacki (red.), Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Komitet Socjologii, s. 289 – 308.
Szafraniec, K. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji, Warszawa 2018.
Szafraniec, K. (red.). Młodzi 2018. Warszawa 2019.

W cyklu 2022/23L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2405-S-3-S1-DSIP w USOSweb