Socjalizacyjne funkcje mediów 2405-M-S1-SFM

Zapoznanie uczestników wykładów z naukową perspektywą pozwalającą na analizowanie kwestii związanych z wpływem socjalizacyjnym mediów, który jest zdecydowanie trwalszy od krótkotrwałego wpływu społecznego. W tym celu zaprezentowane zostaną wybrane teorie socjalizacji obecne w naukach społecznych zwracające uwagę na zróżnicowane wymiary tegoż oddziaływania społecznego na strukturę czy kondycję jednostki. Dotyczy to mianowicie oddziaływań zogniskowanych na wymiarze: poznawczy, emocjonalnym, aksjonormatywnym (moralnym) oraz interakcyjnym.
Niezbędne w tym celu będą również pojęcia oddające sposób symbolicznej konceptualizacji wszystkich aspektów rzeczywistości z procesem socjalizacji związanej. Takie pojęcia jak: jaźń i jej rodzaje, znaczący bądź uogólniony inny, habitus, internalizacja i interioryzacja, itd.
Obok różnorodności wymiarów, w ramach których proces socjalizacji przebiega, należy także podkreślić jego złożoność funkcjonalną, gdyż za cel stawia się mu zarówno działanie na rzecz stabilności i reprodukcji ładu społecznego (podtrzymanie status quo), jak i stymulowanie czynników rozwojowych, mając na myśli równocześnie rozwój osobowy człowieka, jak zmiany społeczne.
W kontekście rozważań nad socjalizacyjną funkcją mediów należy również zwrócić uwagę na zagadnienia opisujące nowe zjawiska dotycząc mediów i sposób ich funkcjonowania. Gdyż nowe media stają się dziś nie tylko przekaźnikiem społeczno-kulturowych treści, ale w sposób aktywny, ale także poprzez swoją szczególną naturę, mogą być traktowane jako znaczący podmiot tego procesu, o osobliwej logice i racjonalności działania.

Tematyka:

1. Socjalizacja jako zbanalizowane pojęcie
2. Durkheimowska koncepcja socjalizacji. Dlaczego człowiek winien być moralny?
3. Dzieci w relacji do nowych technologii. O potrzebie mediów w życiu najmłodszych użytkowników.
4. Gry komputerowe. Czy pełnią jakieś socjalizacyjne funkcje?
5. Interakcyjne podejście do socjalizacji. Koncepcja G. H. Meada
6. Język jako narzędzie i cel socjalizacji. Co koncepcja B. Bernsteina mówi nam o możliwościach poznawczych użytkowników mediów?
7. Media a problem równości. Co stoi na drodze do egalitaryzacji społeczeństwa wg. P. Bourdieu?
8. Społeczna kontrola emocji. Koncepcja Ch. Cooley’a
9. Zarządzanie emocjami. Problem wstydu
10. Społeczne konstruowanie płci. Rola mediów w tym procesie
11. Stymulowanie rozwoju i terapeutyczne funkcje nowych mediów
12. Tożsamość człowieka. Jako zadanie do realizacji?
13. Social media. Korzyści i zagrożenia

Całkowity nakład pracy studenta

30h - zajęcia kontaktowe, 30h - praca własna - zapoznanie z treściami wykładowymi, 30h - przygotowanie projektu

Efekty uczenia się - wiedza

K_W05 ma wiedzę o człowieku jako aktorze funkcjonującym w świecie środków masowego przekazu i szybkiego przepływu informacji, w szczególności jako podmiocie konstytuującym struktury społeczne i zasady ich funkcjonowania, a także działającym w tych strukturach K_W08 ma wiedzę o procesach zmian struktur i instytucji społecznych współczesnego świata informacyjnego i sieciowego oraz ich elementów, o przyczynach, przebiegu, skali i konsekwencjach tych zmian, posiada wiedzę o instytucjach kultury i orientację we współczesnym życiu kulturalnym

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U02 potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych kształtowanych przez mechanizmy funkcjonowania mediów (ideowe, konceptualne, kulturowe, polityczne, prawne, gospodarcze i technologiczne) w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla medioznawstwa K_U03 potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych związanych z mediami (ideowych, pojęciowych, kulturowych, politycznych, prawnych, gospodarczych, technicznych) w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla medioznawstwa K_U04 potrafi analizować i prognozować procesy i zjawiska społeczne współczesnego świata informacyjnego i sieciowego (ideowe, kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne, technologiczne) z wykorzystaniem standardowych metod i narzędzi w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla medioznawstwa

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K03 Jest gotów odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania i dyskutować na tematy o charakterze technicznym w związku z mobilnością oraz zabezpieczeniami K_K06 Jest gotów uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności

Metody dydaktyczne

wykład informacyjny, wykład problemowy,

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- tekst programowany
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Leszniewski

Kryteria oceniania

W oparciu o przygotowany projekt samodzielnie bądź w grupach 2-osobowych. Celem zadania jest próba ukazania jak można wykorzystać media w celach socjalizacyjnych mierząc się z wybranym problemem społecznym
• Problem nierówności społecznych
• Stymulowanie rozwoju i poszerzanie granic autonomii (emancypacja)
• Niwelowanie deficytów wychowawczych/socjalizacyjnych
• Uwrażliwienie na potrzeby marginalizowanych grup społecznych

Podstawą oceny będzie:
- oryginalność pomysłu (1 pkt.),
- jego poprawność (zgodność stawianych tez z obowiązującą wiedzą na dany temat, właściwe wykorzystanie wybranych teorii naukowych, użytych pojęć, itp.) (5 pkt.),
- potencjalna efektywność w realizacji zamierzonego celu (na ile w oparciu o obowiązującą wiedzę możemy oczekiwać planowanych konsekwencji podjętych działań) (1 pkt.),
- sposób prezentacji przygotowanego projektu (komunikatywność, struktura i poprawność wypowiedzi, wykorzystanie prezentacji multimedialnej) (3 pkt.).

ocena:
10-9 pkt. - bdb
8 - db+
7 - db
6 - dst+
5 - dst
poniżej 5 pkt. ndst

Literatura

Archer, Margaret Scotford. 2013. Człowieczeństwo: problem sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Bańczyk, Emilia. 2018. Kulturowe kody reklamy: świat znaczeń w reklamie z perspektywy socjalizacji. Wydanie I. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bernstein, Basil B. 1990. Odtwarzanie kultury. Warszawa: PIW.
Bokszański, Zbigniew. 2007. Indywidualizm a zmiana społeczna: Polacy wobec nowoczesności--raport z badań. Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN.
Borowicz, Ryszard. 1997. „Socjalizacja - czym jest?” Socjologia Wychowania XIII:257–68.
Bourdieu, Pierre. 2004. Męska dominacja. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Bourdieu, Pierre. 2008. Zmysł praktyczny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bourdieu, Pierre, i Jean-Claude Passeron. 2006. Reprodukcja: elementy teorii systemu nauczania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bourdieu, Pierre, Wacquant, Loïc J. D. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Briggs, Asa, i Peter Burke. 2010. Społeczna historia mediów: od Gutenberga do Internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Castelgandolfo-Gespräche, Michalski, Krzysztof, i Ernst Wolfgang Böckenförde, red. 1995. Tożsamość w czasach zmiany: rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków; Warszawa: Znak ; Fundacja im. Stefana Batorego.
Castells, Manuel. 2007. Społeczeństwo sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Castells, Manuel. 2009. Siła tożsamości. zredagowane przez M. Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Czub, Tomasz, i Anna Izabela Brzezińska. 2013. „Regulacyjna wartość emocji wstydu w procesie kształtowania się tożsamości”. Psychologia Rozwojowa 18(1):27–42.
Durkheim, Émile. 2015. Wychowanie moralne. Bydgooszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Dziadzia, Bogusław. 2007. Wpływ mediów: konteksty społeczno-edukacyjne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Hermans, Hubert, i Agnieszka Hermans-Konopka. 2010. Dialogical Self Theory: Positioning and Counter-Positioning in a Globalizing Society. 1 edition. Cambridge, UK ; New York: Cambridge University Press.
Hurrelmann, Klaus. 1994. Struktura społeczna a rozwój osobowości: wprowadzenie do teorii socjalizacji. Wyd. 1. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Jacyno, Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kaniowski, Andrzej, M. 1984. „Socjalizacja jednostki a rozwój społeczny w teorii krytycznej Jurgena Habermasa”. Socjologia Wychowania (V):11–21.
Kaniowski, Andrzej, M. 1990. „Pojęcie tożsamości w koncepcji Habermasa (Filozoficzna genealogia i socjologiczna wykładnia koncepcji tożsamości ja)”. S. 247–70 w Dyskursy rozumu. Między przemocą a emancypacją. Z recepcji Jurgena Habermasa w Polsce, zredagowane przez L. Witkowski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kaufmann, Jean Claude. 2004. Ego: socjologia jednostki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Kaufmann, Jean Claude. 2013. Kiedy „Ja” jest innym: dlaczego i jak coś się w nas zmienia. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Koczanowicz, Leszek. 1992. George Herbert Mead. Wydawn. Uniw. Wrocławskiego.
Koczanowicz, Leszek. 1994. Jednostka - działanie - społeczeństwo: koncepcje jaźni w filozofii amerykańskiego pragmatyzmu. Warszawa: IFiS PAN.
Lasch, Christopher. 2015. Kultura narcyzmu: amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Mead, George, H. 1975. Umysł, osobowość, społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Melosik, Zbyszko. 2013. Kultura popularna i tożsamość młodzieży: w niewoli władzy i wolności.
Michalczyk, Stanisław. 2015. Jednostka i społeczeństwo w świecie mediów: klasyczne i współczesne idee w teoriach średniego zasięgu. Katowice: Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae - Skarb Śląski : współwyd. „Śląsk” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe.
Misztal, Bronisław. 2005. „Tożsamość jako pojęcie i zjawisko społeczne w zderzeniu z processami globalizacji”. S. 21–32 w Tożsamość bez granic. Współczesne wyzwania, zredagowane przez E. Budakowska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Cooley, Charles Horton. 1992. Cooley. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Taylor, Charles. 1996. Etyka autentyczności. Kraków; Warszawa: „Znak” ; Fundacja im. Stefana Batorego.
Thompson, John B. 2006. Media i nowoczesność: społeczna teoria mediów. Wyd. 1, (dodr.). Wrocław: Astrum.
Tillmann, Klaus-Jürgen. 1996. Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tomasz, Leszniewski. 2007. „Moda i tożsamość. Dylematy wspólczesnego czlowieka w świecie konsumpcji”. S. 49–61 w Rozkoszna zaraza: o rzkadach mody i kulturze konsumpcji / pod red. Tomasza Szlendaka i Krzysztofa Pietrowicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego.
Turner, John. 1999. „Ku poznawczej redefinicji pojęcia «grupy społecznej»”. S. 149–72 w Małe struktury społeczne. Lublin: UMCS.
Witkowski, Lech. 1988. Tożsamość i zmiana: wstęp do epistemologicznej analizy kontekstów edukacyjnych. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Witkowski, Lech. 2000. Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: WIT-GRAF.
Wrong, Denis H. 1984. „Przesocjalizowana koncepcja człowieka w socjologii współczesne”. S. 44–70 w Kryzys i schizma. T. 1, zredagowane przez E. Mokrzycki. Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2405-M-S1-SFM w USOSweb