Poznanie społeczne w komunikacji z perspektywy interdyscyplinarnej 2405-M-S1-PZWK
Badania nad poznaniem społecznym wymagają podejścia interdyscyplinarnego, łącząc perspektywy takich dziedzin jak antropologia, prymatologia, neuronauka, psychologia poznawcza, filozofia, etnologia, psychologia porównawcza, psychologia rozwoju oraz psychologia ewolucyjna.
Oto proponowane zagadnienia do omówienia:
Podstawowe terminy związane z poznaniem społecznym: wprowadzenie do kluczowych pojęć związanych z rozumieniem interakcji społecznych i ich wpływu na rozwój umysłowy.
Teoria umysłu: badania nad zdolnością do rozumienia perspektyw innych - od niemowląt, przez dorosłych, po inne człowiekowate, co obejmuje zarówno aspekty rozwojowe, jak i ewolucyjne oraz kulturowe tej zdolności.
Altruizm wrodzony?: pytanie, czy ludzie rodzą się z wrodzonym altruizmem, omawiając podstawy moralności i współpracy, które można zaobserwować już we wczesnym dzieciństwie.
Czym różnimy się od innych człowiekowatych?: przegląd teorii dzielonej intencjonalności Michaela Tomasello, omawiający intencjonalność indywidualną, współdzieloną i kolektywną.
Wpływ społeczno-kulturowego kontekstu na rozwój umysłu: jak kontekst społeczny i kulturowy kształtuje umiejętności poznawcze oraz sposób, w jaki postrzegamy świat.
Różnorodność poznawcza: porównanie poznania Wschodu (Azja Wschodnia) i Zachodu (Ameryka Północna, Europa Zachodnia), z uwzględnieniem społecznych podstaw odrzucenia uniwersalizmu.
Wrodzone zdolności poznawcze: które zdolności są wrodzone, a które nabywane pod wpływem otoczenia?
Jak kultura przeprogramowuje umysł?: hipoteza "recyklingu neuronów", czyli jak nasz mózg adaptuje się do nowych zadań, takich jak przyswajanie umiejętności czytania, pisania i matematyki.
Emocje - uniwersalne czy społeczne konstrukty?: dyskusja na temat emocji jako uniwersalnych doświadczeń vs. społecznie konstruowanych, bazując na koncepcji konstruowanych emocji.
Hipoteza inteligencji makiawelicznej i społecznego mózgu: w jaki sposób rozwój społecznych interakcji wpływał na rozwój naszego mózgu i zdolności intelektualnych.
Poznanie społeczne a komunikacja: różnice między komunikacją prejęzykową a językową i ich wpływ na rozwój poznawczy.
Poznanie społeczne i proces tworzenia kultury: w jaki sposób zdolności poznawcze umożliwiają kumulatywną ewolucję kulturową, która wyróżnia ludzkość na tle innych gatunków.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- opowiadanie
- opis
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- okrągłego stołu
- klasyczna metoda problemowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Ocena na podstawie
ocena dostateczna:
-zadanie do każdego tekstu: notatka z tekstu oraz
-referat z prezentacją na podstawie wybranego tekstu z listy lektur.
Ocena dobra: dodatkowy referat w postaci prezentacji.
Ocena bardzo dobra: praca pisemna.
Literatura
Proponowana literatura:
Barrett, L. F. (2018). Jak powstają emocje: sekretne życie mózgu. Wydawnictwo CeDeWu.
Białecka-Pikul, M. (2012), Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dehaene S., (2021), Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery... jak dotąd, tłum. D. Rossowski, Wydawnictwo: Copernicus Center Press, Kraków.
Dunbar R., J. Gowlett, C. Gamble, Potęga mózgu, Jak ewolucja życia społecznego kształtowała ludzki umysł, Copernicus Center Press, Tyczyn, 2017.
Haidt J., Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2014
Nisbet R., Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej, Sopot 2011.
Szymków A., Umysł uwolniony, O poznaniu zakorzenionym w ciele i świecie społecznym, Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2018
Tomasello M., Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, przeł. J. Rączaszek, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2002. (Rozdział 1)
Tomasello M., Carpenter M., Call J., Behne T., Moll H., Rozumienie i wspólnota intencji jako źródła kulturowego poznawania, [w:] red. Beata Sierocka, „Via commnicandi” III - 2007, s. 260-324.
M. Tomasello, Historia naturalna ludzkiego myślenia, przeł. B. Kucharzyk, R. Ociepa, Kraków: Copernicus Center Press, 2015.
Tomasello M. (2016), Dlaczego współpracujemy?, tłum. Ł. Kwiatek, Kraków: Copernicus Center Press, 2016.
Wygotski, L.S. (2005), Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. tłum. B. Grell. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: