Ogólna metodologia nauk 2405-M-1-OMN-S1
Kurs wprowadza w problematykę metodologiczną nauk społecznych na tle ogólnej metodologii nauk. Nie przedstawia konkretnych metod i technik prowadzenia badań, lecz nieco bardziej ogólne – filozoficzne, poznawcze, moralne, ale też praktyczne – racje dla prowadzenia tych badań według określonych zasad.
Nacisk będzie położony na ukazanie specyfiki wiedzy naukowej, w tym humanistyczno-społecznej, przez jej skontrastowanie z innymi rodzajami wiedzy; na zrozumienie badawczego i kulturowego znaczenia kryterium demarkacji wiedzy naukowej oraz na uchwycenie podstawowych kwestii, takich jak: stosunek metodologii nauk do innych dziedzin nauki, językowe uwikłania poznania, specyfika języka badawczego, relacje między teorią i empirią, typy idealne i modele, spory: indywidualizm-holizm, naturalizm-antynaturalizm metodologiczny, wyjaśnianie versus rozumienie. Analiza tych zagadnień ma służyć przyswojeniu podstawowego instrumentarium dyscypliny umożliwiającego w dalszej pespektywie samodzielne przeprowadzenie badań (na potrzeby pracy dyplomowej).
|
W cyklu 2023/24L:
W ich części drugiej (8 godzin) zajmiemy się zagadnieniami metodycznego Trzecia część zajęć (10 godzin) to problemy skomplikowanego - szczególnie dla nauk społecznych - aspektu badań naukowych, polegającego tworzeniu pojęć i terminów, budowie teorii naukowych i ich na przekładaniu w ekwiwalenty empiryczne, umożliwiające poznawanie otaczającej nas rzeczywistości |
W cyklu 2024/25L:
W ich części drugiej (8 godzin) zajmiemy się zagadnieniami metodycznego Trzecia część zajęć (10 godzin) to problemy skomplikowanego - szczególnie dla nauk społecznych - aspektu badań naukowych, polegającego tworzeniu pojęć i terminów, budowie teorii naukowych i ich na przekładaniu w ekwiwalenty empiryczne, umożliwiające poznawanie otaczającej nas rzeczywistości |
W cyklu 2025/26L:
W ich części drugiej (8 godzin) zajmiemy się zagadnieniami metodycznego Trzecia część zajęć (10 godzin) to problemy skomplikowanego - szczególnie dla nauk społecznych - aspektu badań naukowych, polegającego tworzeniu pojęć i terminów, budowie teorii naukowych i ich na przekładaniu w ekwiwalenty empiryczne, umożliwiające poznawanie otaczającej nas rzeczywistości |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- giełda pomysłów
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody oparte na współpracy
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24L: | W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2022/23L: | W cyklu 2025/26L: |
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia jest aktywny udział we wszystkich zajęciach konwersatoryjnych.
Do ich zaliczenia na ocenę dostateczną wymagany jest:
- udział we wszystkich zajęciach konwersatoryjnych (zaliczenie każdej nieobecności w trybie indywidualnych konsultacji),
- trzy wystąpienia indywidualne, w ramach grup rozwiązujących zagadnienia wyspecyfikowane w programie zajęć, na poziomie zadowalającym (odzwierciedlenie wątków obecnych w obowiązującej literaturze).
Do ich zaliczenia na ocenę dobrą lub bardzo dobrą wymagany jest:
- udział we wszystkich zajęciach konwersatoryjnych (zaliczenie każdej nieobecności w trybie indywidualnych konsultacji),
- trzy wystąpienia indywidualne, w ramach grup rozwiązujących zagadnienia wyspecyfikowane w programie zajęć, na poziomie przekraczającym lub znacznie przekraczającym (wyjście poza wątki obecne w obowiązującej literaturze lub/i ich oryginalne rozwinięcia oraz interpretacje) poziom zadowalający;
- sprowokowana lub niesprowokowana przez prowadzącego aktywność w trakcie wielu konwersatoriów .
W przypadku trudności z oceną (pomiędzy dobry i bardzo dobry) kryterium pomocniczym są wyniki trzech testów samosprawdzających, przedłożone prowadzącemu zajęcia przez uczestnika konwersatorium.
Praktyki zawodowe
Nie przewidziano praktyk zawodowych
Literatura
Sozański, Tadeusz. 1995. ‘Co to jest nauka?’, w: Janusz Goćkowski i Stanisław Marmuszewski (red.), Nauka, Tożsamość, Tradycja. Kraków: Universitas, s. 22-40.
Babbie, Earl. 2008. Podstawy badań społecznych. Warszawa
Ossowski, Stefan. 2001. O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: PWN, s. 131-175 (‘Wzory nauk przyrodniczych w empirycznej socjologii’); tekst dostępny również w „Studiach Socjologicznych” nr 3 z 1961 r., s. 5-41.
Fleck, Ludwik. 1986. Powstanie i rozwój faktu naukowego: wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym. tłum. Maria Tuszkiewicz, wstęp do wydania polskiego Zdzisław Cackowski, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, s. 23-81 (Przedmowa, Rozdział I i II).
Creswell, John W. 2013. Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 29-45 („Wybór typu projektu badawczego”).
Andreski, Stanisław. 1992. Maxa Webera olśnienia i pomyłki. Warszawa: PWN, s. 64-74 (‘Typy idealne’).
Nowak, Stefan. 2007. Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN, s. 443-447 (‘Modele teoretyczne zjawisk i procesów społecznych’)
Watkins, John W.N. 2001. Wyjaśnianie historii. Indywidualizm metodologiczny i teoria decyzji w naukach społecznych, s. 54-69 (‘Wyjaśnianie historyczne w naukach społecznych’).
Krasnodębski, Zdzisław. 1986. Rozumienie ludzkiego zachowania. Warszawa: PIW, s. 5-71 (‘Co to znaczy pytać o ‘rozumienie’?’, ‘Historyczne źródła i charakter sporu o rozumienie’, ‘Czy rozumienie jest empatią?’).
|
W cyklu 2023/24L:
Literatura obowiązkowa: Piotr Sztompka, 2002, Socjologia, Kraków: Wydawnictwo Znak (Wiedza społeczna a socjologia, s. 17-21). *** Dariusz Jemielniak, 2019, Socjologia Internetu, Warszawa 2019 (Wprowadzenie, s.11-15, rozdział 3. – Metody badania społeczności internetowych, s. 37-143 i 4. - Etyka badawcza, s. 144-165 ) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Pojęcia i terminy nauk społecznych i ich odpowiedniki w rzeczywistości społecznej, s. 62-65) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN ( (Budowa teorii, s. 394-404 ) Miejsce badań socjograficznych w socjologii, Ruch Prawniczy i Socjologiczny, Rok XLIX – zeszyt 1/1987, Jerzego Apanowicz , Metodologiczne elementy procesu naukowego poznania w teorii organizacji i zarządzania (Gdynia 2000), Stefan Nowak, 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Wyjaśnianie i przewidywanie, s. 381-391) Literatura uzupełniająca: Sozański, Tadeusz. 1995. ‘Co to jest nauka? , w: Janusz Goćkowski i Stanisław Marmuszewski (red.), Nauka, Tożsamość, Tradycja. Kraków: Universitas, s. 22-40. Popper, Karl Rajmund. 1975. ‘Jedność metody w naukach przyrodniczych i społecznych’, w: Piotr Sztompka (red.), Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków: UJ, s. 143-149. Pawłowski, Tadeusz. 1986. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 35-53 (‘O wadliwościach języka i definicji jako środku ich usuwania’; w wydaniu tej książki z 1978 roku, fragment ten znajduje się na stronach 48-76). Babbie, Earl. 2008. Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 46-58 (fragment rozdziału „Paradygmaty, teoria i badania społeczne”). Amsterdamski, Stefan. 1983. Nauka a porządek świata. Warszawa: PWN, s. 136-171 (‘Możliwość przewidywania i przewidywanie możliwości’). |
W cyklu 2024/25L:
Literatura obowiązkowa: Piotr Sztompka, 2002, Socjologia, Kraków: Wydawnictwo Znak (Wiedza społeczna a socjologia, s. 17-21). *** Dariusz Jemielniak, 2019, Socjologia Internetu, Warszawa 2019 (Wprowadzenie, s.11-15, rozdział 3. – Metody badania społeczności internetowych, s. 37-143 i 4. - Etyka badawcza, s. 144-165 ) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Pojęcia i terminy nauk społecznych i ich odpowiedniki w rzeczywistości społecznej, s. 62-65) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN ( (Budowa teorii, s. 394-404 ) Miejsce badań socjograficznych w socjologii, Ruch Prawniczy i Socjologiczny, Rok XLIX – zeszyt 1/1987, Jerzego Apanowicz , Metodologiczne elementy procesu naukowego poznania w teorii organizacji i zarządzania (Gdynia 2000), Stefan Nowak, 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Wyjaśnianie i przewidywanie, s. 381-391) Literatura uzupełniająca: Sozański, Tadeusz. 1995. ‘Co to jest nauka? , w: Janusz Goćkowski i Stanisław Marmuszewski (red.), Nauka, Tożsamość, Tradycja. Kraków: Universitas, s. 22-40. Popper, Karl Rajmund. 1975. ‘Jedność metody w naukach przyrodniczych i społecznych’, w: Piotr Sztompka (red.), Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków: UJ, s. 143-149. Pawłowski, Tadeusz. 1986. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 35-53 (‘O wadliwościach języka i definicji jako środku ich usuwania’; w wydaniu tej książki z 1978 roku, fragment ten znajduje się na stronach 48-76). Babbie, Earl. 2008. Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 46-58 (fragment rozdziału „Paradygmaty, teoria i badania społeczne”). Amsterdamski, Stefan. 1983. Nauka a porządek świata. Warszawa: PWN, s. 136-171 (‘Możliwość przewidywania i przewidywanie możliwości’). |
W cyklu 2025/26L:
Literatura obowiązkowa: Piotr Sztompka, 2002, Socjologia, Kraków: Wydawnictwo Znak (Wiedza społeczna a socjologia, s. 17-21). *** Dariusz Jemielniak, 2019, Socjologia Internetu, Warszawa 2019 (Wprowadzenie, s.11-15, rozdział 3. – Metody badania społeczności internetowych, s. 37-143 i 4. - Etyka badawcza, s. 144-165 ) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Pojęcia i terminy nauk społecznych i ich odpowiedniki w rzeczywistości społecznej, s. 62-65) Stefan Nowak , 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN ( (Budowa teorii, s. 394-404 ) Miejsce badań socjograficznych w socjologii, Ruch Prawniczy i Socjologiczny, Rok XLIX – zeszyt 1/1987, Jerzego Apanowicz , Metodologiczne elementy procesu naukowego poznania w teorii organizacji i zarządzania (Gdynia 2000), Stefan Nowak, 2007, Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN (Wyjaśnianie i przewidywanie, s. 381-391) Literatura uzupełniająca: Sozański, Tadeusz. 1995. ‘Co to jest nauka? , w: Janusz Goćkowski i Stanisław Marmuszewski (red.), Nauka, Tożsamość, Tradycja. Kraków: Universitas, s. 22-40. Popper, Karl Rajmund. 1975. ‘Jedność metody w naukach przyrodniczych i społecznych’, w: Piotr Sztompka (red.), Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków: UJ, s. 143-149. Pawłowski, Tadeusz. 1986. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 35-53 (‘O wadliwościach języka i definicji jako środku ich usuwania’; w wydaniu tej książki z 1978 roku, fragment ten znajduje się na stronach 48-76). Babbie, Earl. 2008. Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 46-58 (fragment rozdziału „Paradygmaty, teoria i badania społeczne”). Amsterdamski, Stefan. 1983. Nauka a porządek świata. Warszawa: PWN, s. 136-171 (‘Możliwość przewidywania i przewidywanie możliwości’). |
Uwagi
|
W cyklu 2023/24L:
Zajęcia prowadzone w systemie nauczania stacjonarnego |
W cyklu 2024/25L:
Zajęcia prowadzone w systemie nauczania stacjonarnego |
W cyklu 2025/26L:
Zajęcia prowadzone w systemie nauczania stacjonarnego |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: