Diagnoza psychologiczna
2404-P-3-DMS-Sj
WYKŁAD (EGZAMIN) - zakres tematów:
- Podstawy teorii diagnozy psychologicznej (m.in. kluczowe pojęcia i procesy)
- Diagnoza psychologiczna jako sytuacja interpersonalna (w tym: kontakt diagnostyczny)
- Założenia diagnozy opartej na dowodach empirycznych (EBA)
- Modele wnioskowania diagnostycznego
- Przegląd rodzajów metod diagnozy psychologicznej
- Podstawowe kompetencje składające się na warsztat diagnostyczny
- Etyczny wymiar diagnozy psychologicznej
- Charakterystyka wybranych metod diagnozy psychologicznej (uzupełnienie laboratoriów/ćwiczeń)
LABORATORIUM/ĆWICZENIA - kluczowe elementy programu:
- Planowanie procesu diagnostycznego
- Prowadzenie badań diagnostycznych
- Analiza i interpretacja wyników badań
- Konceptualizacja przypadku
- Opiniowanie psychologiczne
- Mikroumiejętności prowadzenia obserwacji i wywiadu psychologicznego
- Praca ze standaryzowanym inwentarzem osobowości
- Praca z półprojekcyjnym testem zdań niedokończonych
- Narzędzia o specyficznych zastosowaniach (m.in. diagnoza temperamentu, stylów radzenia sobie ze stresem, kompetencji emocjonalnych i społecznych)
- Dodatkowe metody (opcje): metody projekcyjne, metody do badania funkcji poznawczych dzieci, hierarchii wartości, systemu rodzinnego lub inne
Całkowity nakład pracy studenta
15h - wykład
30h - ćwiczenia/laboratorium
40h - praca własna: przygotowanie do zajęć
50h - praca własna: przygotowanie projektu drużynowego
30h - praca własna: przygotowanie się do zaliczenia indywidualnego
10h - konsultacje
Efekty uczenia się - wiedza
FEKTY KIERUNKOWE:
Student(ka):
K_W09
zna założenia i postulaty klasycznej teorii testów psychologicznych oraz teorii psychometrycznych; zna sposoby pomiaru właściwości psychicznych człowieka
K_W10
zna podstawowe własności psychometryczne testu oraz sposoby ich określania
K_W19
zna wybrane metody diagnozy psychologicznej; zna cele, założenia i zasady stosowania diagnozy psychologicznej
EFEKTY PRZEDMIOTOWE:
Student(ka):
W1. Zna i rozumie założenia diagnozy opartej na dowodach empirycznych. K_W09
W2. Posiada wiedzę na temat modeli wnioskowania diagnostycznego. K_W09
W3. Jest świadomy znaczenia czynników wpływających na prawidłowy kontakt w postępowaniu diagnostycznym. K_W09
W4. Zna i rozumie istotę metody wywiadu psychologicznego. K_W19
W5. Zna i rozumie metodę obserwacji psychologicznej. K_W19
W6. Zna podstawowe rodzaje standaryzowanych technik diagnostycznych i ich przykłady. K_W19
W7. Zna podstawy teoretyczne, budowę, własności psychometryczne oraz procedury związane z przeprowadzaniem i interpretacją wyników wybranych współcześnie stosowanych metod standaryzowanych, projekcyjnych i innych, diagnozujących funkcjonowanie w sferach: osobowościowej, poznawczo-emocjonalnej, społecznej i noetycznej. K_W19, K_W10
W8. Zna zasady opiniowania psychologicznego. K_W19
Efekty uczenia się - umiejętności
EFEKTY KIERUNKOWE:
Student(ka):
K_U01
potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii do opisu i analizowania procesów i zjawisk psychicznych i społecznych; posługując się prawidłową terminologią potrafi zidentyfikować uwarunkowania ludzkich zachowań, opisać przebieg zjawisk społecznych oraz funkcjonowanie grup społecznych
K_U02
posiada umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy w zakresie podstawowych i wyższych procesów psychicznych do pracy zawodowej; potrafi przeprowadzić krytyczną analizę skuteczności i przydatności stosowanej wiedzy; formułuje merytoryczne wnioski i podsumowania; potrafi przeprowadzić proces diagnostyczny człowieka w aspekcie indywidualnym i jego relacji z otoczeniem
K_U11
potrafi posługiwać się̨ narzędziami informatycznymi w pracy (zarówno do wspomagania diagnozy, jak i prowadzenia badań empirycznych oraz wykonywania analiz statystycznych)
K_U13
posiada podstawowe umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie problemów rozwojowych i zaburzeń psychicznych
K_U14
ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji problemowych oraz analizowania ludzkich i zwierzęcych zachowań; potrafi rozpoznać prawidłowe i zaburzone funkcjonowanie człowieka, grup i organizacji społecznych
K_U15
potrafi zidentyfikować źródła i mechanizmy powstawania zaburzeń jednostki; potrafi zaproponować działania podnoszące jakość życia osoby
EFEKTY PRZEDMIOTOWE:
Student(ka):
U1. Potrafi odróżnić kontakt pozorny od kontaktu prawidłowego. K_U01
U2. Potrafi zaplanować i zrealizować całość procesu diagnostycznego w zakresie funkcjonowania mieszczącego się w szeroko pojętej normie psychologicznej. K_U02, K_U13, K_U14
U3. Potrafi w praktyce realizować postulaty diagnozy opartej na dowodach empirycznych (EBA). K_U02, K_U14
U4. Potrafi formułować cele diagnostyczne. K_U13, K_U14
U5. Potrafi dobrać narzędzia diagnostyczne do sformułowanego celu. K_U13, K_U14
U6. Potrafi zaplanować wywiad psychologiczny w sposób pozwalający na realizację założonego celu diagnostycznego. K_U02, K_U13, K_U14
U7. Potrafi adekwatnie stosować różne techniki prowadzenia wywiadu. K_U13, K_U14
U8. Potrafi rozpoznać niespójności w zachowaniu werbalnym i niewerbalnym. K_U01, K_U13, K_U14
U9. Potrafi postawić hipotezy na podstawie danych zebranych podczas obserwacji. K_U13, K_U14
U10. Potrafi stosować w praktyce podstawowe typy standaryzowanych metod diagnozujących funkcjonowanie w sferach: osobowościowej, poznawczo-emocjonalnej, społecznej i noetycznej (przeprowadzenie badania, analiza i interpretacja wyników). K_U11, K_U13, K_U14
U11. Potrafi stworzyć konceptualizację przypadku w oparciu o wyniki badań. K_U02, K_U13, K_U14, K_U15
U12. Potrafi napisać opinię psychologiczną. K_U02, K_U11, K_U15
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
EFEKTY KIERUNKOWE:
Student(ka):
K_K03
posiadając kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne stosuje je w sposób szanujący godność i podmiotowość osoby; informacje przekazuje w sposób zrozumiały i dostosowany do potrzeb i poziomu rozwojowego odbiorcy
K_K04
przyjmuje odpowiedzialność za wykorzystywanie zdobytej wiedzy psychologicznej w sytuacjach zawodowych
K_K10
przestrzega zasad etyki psychologa; w relacji z klientem kieruje się podstawową zasadą, którą jest jego dobro
EFEKTY PRZEDMIOTOWE:
Student(ka):
K1. Jest świadomy praktycznych konsekwencji asymetrii relacji diagnostycznej. K_K03
K2. Posiada pogłębioną refleksję dotyczącą faktu, że każda diagnoza psychologiczna jest interwencją, a badanie implikuje wpływanie. K_K03, K_K04
K3. Jest twórczy w projektowaniu oddziaływań mających na celu nawiązywanie i utrzymywanie profesjonalnej relacji diagnostycznej. K_K03
K4. Potrafi komunikatywnie i nieinwazyjnie przekazywać informacje zwrotne osobie badanej. K_K03
K5. Jest świadomy wielowymiarowych konsekwencji nieodpowiedzialnego stosowania metod diagnostycznych, w tym używania testów psychologicznych o wątpliwych właściwościach. K_K04, K_K10
K6. Przestrzega zasad etycznych obowiązujących w diagnozie psychologicznej - zachowuje szacunek dla podmiotowości, autonomii badanego, jego prawa do prywatności i poufności. K_K03, K_K04, K_K10
Metody dydaktyczne eksponujące
- drama
- inscenizacja
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
- opis
- pogadanka
Metody dydaktyczne poszukujące
- studium przypadku
- projektu
- ćwiczeniowa
- laboratoryjna
- pomiaru w terenie
- obserwacji
- giełda pomysłów
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
* Zaliczony przedmiot: Psychologia osobowości
* Zaliczony przedmiot: Konstrukcja kwestionariuszy
* Zaliczony przedmiot: Psychometria
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
WYKŁAD:
Egzamin pisemny. Zakres egzaminu: treść wykładu (pogłębiona udziałem w ćwiczeniach/laboratoriach) + wskazane lektury obowiązkowe.
60% - dostateczny
75% - dostateczny+
80% - dobry
85% - dobry+
90% - bardzo dobry
UWAGA: Warunkiem uzyskania prawa do przystąpienia do egzaminu jest uprzednie zaliczenie ćwiczeń/laboratoriów z tego przedmiotu.
LABORATORIUM/ĆWICZENIA:
Podstawą oceny semestralnej są rezultaty uzyskane z projektu semestralnego (indywidualne i zespołowe zadania z procesu diagnostycznego - diagnoza funkcjonalna osoby dorosłej). W niektórych edycjach kursu dodatkowe kryterium może stanowić sprawdzian z materiału określonego przez nauczyciela prowadzącego grupę laboratoryjną/ćwiczeniową.
Ponadto ocenę semestralną mogą podwyższyć lub obniżyć m.in. aktywność podczas zajęć lub ewentualnie prace dodatkowe i inne formy zaangażowania w zajęcia - zgodnie z informacjami przekazanymi przez nauczyciela prowadzącego.
Aby zaliczyć laboratorium/ćwiczenia nie można opuścić więcej niż dwóch spotkań w semestrze. Trzecią awaryjną nieobecność należy odpracować. Czwarta, bez względu na jej przyczynę, skutkuje niezaliczeniem laboratoriów.
Praktyki zawodowe
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
● Stemplewska-Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: GWP. (lektura obowiązkowa, obowiązująca w całości do egzaminu).
● Szustrowa, T. (red.) (2005). Swobodne techniki diagnostyczne. Wywiad i obserwacja. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego PTP (lub wcześniejsze wydania nakładem Wydawnictwa UW - np. z roku 1987; książka ta występuje również jako aneks na końcu 1-go tomu trzytomowego podręcznika nt. wywiadu psychologicznego: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad psychologiczny. Tom 1, Wywiad jako postępowanie badawcze. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
● plus podręczniki i pomoce do omawianych metod diagnostycznych
LITERATURA DODATKOWA, UZUPEŁNIAJĄCA:
● Stemplewska-Żakowicz K., Paluchowski W. J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik Akademicki (T. 2., s. 23-94). Gdańsk: GWP.
● Paluchowski W. J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Scholar.
● Paluchowski W. J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces – narzędzia – standardy. Warszawa: WAiP.
● Sęk H. (red.) (2000). Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN
● Anastasi, A i Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Pracownia Testow Psychologicznych PTP.
● Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad psychologiczny (T. 1, 2 i 3). Warszawa: Pracownia Testow Psychologicznych PTP.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: