Wstęp do psychologii 2404-P-1-WdP-Sj

Trzy bloki tematyczne
I. Psychologia wobec innych nauk
1. Czym się różni wiedza potoczna na temat człowieka od wiedzy naukowej? Wyjaśnianie zdroworozsądkowe, a wyjaśnianie naukowe. Błędy jakie popełniamy stosując potoczne wyjaśnienia zachowania. Konsekwencje tych błędów. Błędy wyjaśniania przedmiotem badań psychologów – dlaczego popełniamy akurat takie błędy a nie inne?
2. Czym się różni wyjaśnianie w psychologii (odpowiedź na pytanie „dlaczego?”) od wyjaśnień w innych naukach. Psychologia na przecięciu różnych nauk. Jakie rodzaje wyjaśnień stosuje psychologia? Czy można pogodzić wyjaśnienia humanistyczne i przyrodnicze? Człowiek jako najmłodszy gatunek zwierzęcia – podejście ewolucyjne w badaniach psychologicznych. Kłopoty z interdyscyplinarnością – jak je przezwyciężać?
3. Co jest przedmiotem badań w psychologii? Co w historii psychologii uważano za „dobry problem badawczy” (pytanie badawcze, na które warto było poszukiwać odpowiedzi?). Od psychofizyki przez psychopatologię do neuronauki. Dziedziny psychologii.
4. Metody badawcze w psychologii – jak zdobywamy wiedzę o mechanizmach zachowań człowieka? Metody obiektywne i subiektywne. Czy można ufać introspekcji? Metody jakościowe i ilościowe. Czy tylko fMRi? Analiza archiwów i danych zastanych. Analiza śladów. Kwestionariusze. Obserwacja. Testy psychologiczne.
II. Podstawowe obszary badań psychologii: Wybrane tematy
5. Percepcja. Podstawowe teorie. Zmysły. Teoria afordancji Gibsona. Złudzenia percepcji. Stałość percepcji. Jak widzi człowiek a jak pies.
6. Myślenie i rozumowanie. Czy człowiek jest urodzonym logikiem? Błędy rozumowań. Dlaczego wierzymy w horoskopy? Samorealizujące się przepowiednie i ich konsekwencje w życiu społecznym. O racjonalności słów kilka.
7. Pamięć i triki jakie nam płata. Od sylab bezsensownych do autobiograficznych wspomnień z wyjazdu na kolonie. Krótki przewodnik po architekturze pamięci. Czy można wierzyć świadkom zbrodni? Zaburzenia pamięci. Jak wspomagać pamięć.
8. Emocje. Emocje proste i złożone. Emocje pozytywne i negatywne. Po co nam emocje: pomagają czy przeszkadzają? Mózg emocjonalny i racjonalny.
9. Osobowość. Co bardziej decyduje o naszym zachowaniu: sytuacja czy nasze indywidualne cechy? Jak opisać człowieka? Dwie tradycje w psychologii osobowości: osobowość jako zespól cech vs. mechanizm regulacyjny. Czy istnieje skończona liczba wymiarów osobowości? Temperament jako podstawa osobowości.
10. Zaburzenia zachowania. Nerwice. Depresje. Zaburzenia psychotyczne. Czy Freud miał rację? Naukowe i nienaukowe metody psychoterapeutyczne.
11. Nasze drogocenne JA. Przetwarzanie informacji związanych z ja. Egotyzm i egocentryzm. Ja niezależne i ja współzależne – różnice międzykulturowe.
12. Człowiek jako istota społeczna – co to znaczy? Czy możemy istnieć poza grupą? Jak spostrzegamy innych ludzi? Dlaczego jesteśmy bardziej pewni sądów o osobach nieznajomych niż o przyjaciołach? Dlaczego nie lubimy obcych? Czy każdy nosi w sobie przestępcę? Jak skłonić ludzi, żeby kupili to, na co nie mają ochoty? A jak ich przed tym uodpornić?

III. Krótki zarys historii psychologii z uwzględnieniem psychologii polskiej. Ze Lwowa do Warszawy i innych miast w Polsce. Odrębny status psychologii krakowskiej. Uniwersytet Wileński jako założyciel Uniwersytetu Toruńskiego. Najważniejsze postaci w psychologii światowej i polskiej.