Kultura języka 2403-PS-502-sj

W ramach ćwiczeń studenci poznają teoretyczne podstawy kultury języka, a przede wszystkim zdobywać będą umiejętności praktycznej analizy zjawisk językowych oraz tworzenia tekstów w języku polskim zgodnie z zasadami poprawności językowej.
1. Zagadnienia teoretyczne
1.1. Rozumienie kultury języka. Podstawowe podręczniki, słowniki, poradniki.
1.2. Odmiany polszczyzny, pojęcie normy językowej (wzorcowej i użytkowej), kodyfikacja normy.
1.3. Kryteria oceny poprawności językowej. Typy błędów językowych.
2. Wybrane problemy interpunkcyjne.
3. Ogólna charakterystyka polskiej ortografii. Pisownia łączna i rozdzielna, wielka i mała litera.
4. Zagadnienia poprawności gramatycznej:
4.1. Odmiana nazwisk i imion męskich. Tworzenie, odmiana i cechy składniowe nazw żeńskich (tytuły, zawody) i odmiana nazwisk żeńskich.
4.2. Odmiana nazw własnych, tworzenie i odmiana nazw własnych pochodzenia obcego.
4.3. Inne problemy fleksyjne (odstępowanie od użycia form wołacza, trudniejsze formy rzeczownikowe, czasownikowe i przymiotnikowe).
4.4. Tworzenie, odmiana i składnia skrótowców.
4.5. Trudności w odmianie i składni liczebników.
4.6. Problemy poprawnościowe dotyczące związków składniowych oraz uporządkowania linearnego składników zdania.
5. Zagadnienia poprawności leksykalnej:
5.1. Wyrażenia pleonastyczne.
5.2. Dobór synonimów.
5.3. Wyrazy mylone.
5.4. Użycie związków frazeologicznych.

Całkowity nakład pracy studenta

Bezpośredni kontakt – 30 godz. Czas pracy własnej – 60 godz. - przygotowanie do zajęć- 25 godz. - przygotowanie do zaliczenia –20 godz. - analiza literatury – 15 godz. Łącznie 90 godz. - 3 ECTS.

Efekty uczenia się - wiedza

Student zna i rozumie: W1: rodzaje błędów językowych i kryteria poprawności (K_W01), W2: wyrażenia należące do normy wzorcowej i użytkowej oraz objaśnia przyczyny powstawiania innowacji językowych (K_W02).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student potrafi: U1: formułować w mowie i na piśmie opinie na temat poprawności językowej wyrażeń językowych, korzystając z kompendiów poprawnościowych oraz opublikowanych wyników badań (K_U01), U2: formułować w mowie i na piśmie opinie na temat poprawności wyrażeń językowych i całych tekstów, ich celowości, przydatności i adekwatności, a także rozpoznaje błędy językowe (K_U02).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student jest gotów do: K1: komunikowania się w mowie i w piśmie, posługując się językiem polskim zgodnie z zasadami poprawności językowej (K_K01), K2: kierowania się zasadami i normami etycznymi w komunikacji językowej (K_K02).

Metody dydaktyczne

Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeń. W ich ramach stosowane są metody poszukujące: ćwiczeniowa, giełda pomysłów, klasyczna metoda problemowa, obserwacji, studium przypadku.

Metody dydaktyczne podające

- opowiadanie
- pogadanka
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- studium przypadku
- giełda pomysłów
- doświadczeń
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Zaliczenie następujących przedmiotów na wcześniejszych etapach studiów: fonetyka i fonologia języka polskiego.

Koordynatorzy przedmiotu

Łukasz Ceglarski

Kryteria oceniania

Kolokwium: W1,W2, U2, K1
Praca pisemna: W1, U1, U2
Udział w dyskusji na zajęciach: U1, K2

ndst – 49% punktów
dst – 50-65% punktów
dst plus – 66-74% punktów
db 75-82% punktów
db plus 83-90%
bdb 91-100%

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

LITERATURA PODSTAWOWA:
1. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, wyd. nowe, zmien., Warszawa 2014.
2. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
3. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
4. M. Marcjanik, Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-
-vivre’u, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
5. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
6. Polszczyzna na co dzień, pod red. M. Bańki, Warszawa 2007 (szczególnie: A. Wolański, Siedem kanonów stylu komunikatywnego, czyli jak pisać, by czytano nas chętnie i powszechnie, s. 1-32).
7. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady).
8. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: akcent, błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. J. Bralczyk, Mówi się. Poradnik językowy profesora Bralczyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
2. M. Kita, E. Polański, Słownik paronimów, czyli wyrazów mylonych, Warszawa 2004.
3. E. Kołodziejek, Walczymy z bykami: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
4. Piszemy poprawnie: poradnik językowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008;
5. J. Podracki, A. Gałązka, Gdzie postawić przecinek? Poradnik ze słownikiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
6. Poprawnie po polsku: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-PS-502-sj w USOSweb