Instytucje edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów 2403-PS-410-sj

Edukacja włączająca to pojęcie, które w ostatnim czasie stało się terminem niezwykle popularnym, tak w odniesieniu do teorii, jak i praktyki edukacyjnej. Celem zajęć jest przybliżenie specyfiki edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów, w tym instytucji działających w tym obszarze. Uwrażliwienie uczestników zajęć na kontekstualność i wieloaspektowość teorii i praktyki zarysowanego obszaru działań pedagogicznych, jak również przygotowanie ich do samodzielnego planowania, prowadzenia i ewoluowania tego typu działań.

Przedmiot obejmuje analizę następujących zagadnień:
- Rozpoznanie zjawiska wykluczenia dorosłych i seniorów
- Kontekstualność i wieloaspektowość edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Cele edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Specyfika instytucji edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów
- Wady i zalety obecnej realizacji zadań wynikających z założeń edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Metodyka edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Planowanie działań w pisujących się w ramy praktyki pedagogicznej instytucji edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów
- Teoria i praktyka edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów w świetle andragogiki i gerontopedagogiki
- Aspekt etyczny działań podejmowanych w ramach edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów

Edukacja włączająca to pojęcie, które w ostatnim czasie stało się terminem niezwykle popularnym, tak w odniesieniu do teorii, jak i praktyki edukacyjnej. Celem zajęć jest przybliżenie specyfiki edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów, w tym instytucji działających w tym obszarze. Uwrażliwienie uczestników zajęć na kontekstualność i wieloaspektowość teorii i praktyki zarysowanego obszaru działań pedagogicznych, jak również przygotowanie ich do samodzielnego planowania, prowadzenia i ewoluowania tego typu działań.

Przedmiot obejmuje analizę następujących zagadnień:
- Rozpoznanie zjawiska wykluczenia dorosłych i seniorów
- Kontekstualność i wieloaspektowość edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Cele edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Specyfika instytucji edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów
- Wady i zalety obecnej realizacji zadań wynikających z założeń edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Metodyka edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów
- Planowanie działań w pisujących się w ramy praktyki pedagogicznej instytucji edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów
- Teoria i praktyka edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów w świetle andragogiki i gerontopedagogiki
- Aspekt etyczny działań podejmowanych w ramach edukacji włączającej adresowanej do dorosłych i seniorów

Przedmiot obejmuje analizę następujących zagadnień:

1. wprowadzenie do tematyki edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów
2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu dorosłych i seniorów
3. Cele, zasady i modele edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów w Polsce i za granicą
4. Metody i narzędzia pracy z dorosłymi i seniorami w edukacji włączającej
5. Planowanie działań w ramach edukacji włączającej dla dorosłych i seniorów - wprowadzenie do przygotowania projektów edukacyjnych
6. Uniwersytety Trzeciego Wieku - misja, oferta, wyzwania
7. Centra aktywności seniora i kluby seniora - jak funkcjonują i jak je rozwijać?
8. Centra Integracji Społecznej - edukacja włączająca jako narzędzie reintegracji społecznej
9. Domy kultury, ośrodki kultury jako przestrzeń dla edukacji włączającej
10. Organizacje pozarządowe i ich rola w edukacji dorosłych i seniorów
11. Warsztaty Terapii Zajęciowej
12. Środowiskowe Domy Samopomocy
13. Zakłady Aktywności Zawodowej
14. Prezentacja projektów edukacyjnych

Literatura podstawowa:

1. Firkowska–Mankiewicz A., Szumski G., Idea integracyjnego kształcenia i edukacji włączającej w polskiej pedagogice specjalnej [w:] D. D. Smith, Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki, T. 2, Warszawa 2008, s. 331-333.
2. Jachimczak B., Kształcenie nauczycieli dla edukacji włączającej, „Studia Edukacyjne” 2018, nr 48, s. 33-43.
3. Jardzioch B. A., Edukacja włączająca w Polsce, „Polska Myśl Pedagogiczna” 2017, nr 3, s. 193–205.
4. Stolarczyk-Szewc H. Wykształcenie jako czynnik włączenia lub wyłączenia społecznego, http://zawszeaktywny.byd.pl/userfiles/files/PUBLIKACJA%2011-WYKSZTA%C5%81CENIE%20JAKO%20CZYNNIK%20W%C5%81%C4%84CZANIA%20I%20WY%C5%81%C4%84CZANIA%20SPO%C5%81ECZNEGO.pdf.
5. Speck O., Inkluzja edukacyjna a pedagogika lecznicza, Gdańsk 2013.
6. Sternal E.,Przekraczanie granic w edukacji –wyjście z marginalizacji dorosłych, „humanistica 21” 2017, s. 255-280.
7. Zacharuk T., Włączająca edukacja [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. VII, Warszawa 2008, s. 167-173.

Literatura uzupełniająca:

1. Al-Khamisy D., Edukacja włączająca edukacją dialogu : w poszukiwaniu modelu edukacji dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa 2013.
2. Chrzanowska I., Zaniedbane obszary edukacji – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną. Wybrane zagadnienia, Kraków 2009.
3. Ćwirynkało K., Żyta A., Dlaczego edukacja włączająca nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem? Doświadczenia i plany edukacyjne wobec dzieci z zespołem Downa w relacjach matek, „Szkoła Specialna” 2014, nr 3, s. 186-201.
4. Gajdzica Z., Osik-Chudowolska D. (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nie-obecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych, Warszawa 2004.
5. Gil M., W kierunku edukacji włączającej w Kanadzie [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w przestrzeni społecznej, Kraków 2009, s. 157-172.
6. Grochmal-Bach B., Czyż A., Skoczek A., Segregacja, integracja, inkluzja, Kraków 2013.
7. Zamkowska A., Edukacja włączająca –wybrane dylematy [w:] A. Klink (red.), Racjonalność oraz uwarunkowania procesów terapeutycznych osób niepełnosprawnych, Kraków-Katowice 2013, s. 69-77
8. Artykuły zamieszczone na EPALE oraz w periodykach: „Edukacja Dorosłych” oraz „Rocznik Andragogiczny”

Literatura podstawowa:

1. Firkowska–Mankiewicz A., Szumski G., Idea integracyjnego kształcenia i edukacji włączającej w polskiej pedagogice specjalnej [w:] D. D. Smith, Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki, T. 2, Warszawa 2008, s. 331-333.
2. Jachimczak B., Kształcenie nauczycieli dla edukacji włączającej, „Studia Edukacyjne” 2018, nr 48, s. 33-43.
3. Jardzioch B. A., Edukacja włączająca w Polsce, „Polska Myśl Pedagogiczna” 2017, nr 3, s. 193–205.
4. Stolarczyk-Szewc H. Wykształcenie jako czynnik włączenia lub wyłączenia społecznego, http://zawszeaktywny.byd.pl/userfiles/files/PUBLIKACJA%2011-WYKSZTA%C5%81CENIE%20JAKO%20CZYNNIK%20W%C5%81%C4%84CZANIA%20I%20WY%C5%81%C4%84CZANIA%20SPO%C5%81ECZNEGO.pdf.
5. Speck O., Inkluzja edukacyjna a pedagogika lecznicza, Gdańsk 2013.
6. Sternal E.,Przekraczanie granic w edukacji –wyjście z marginalizacji dorosłych, „humanistica 21” 2017, s. 255-280.
7. Zacharuk T., Włączająca edukacja [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. VII, Warszawa 2008, s. 167-173.

Literatura uzupełniająca:

1. Al-Khamisy D., Edukacja włączająca edukacją dialogu : w poszukiwaniu modelu edukacji dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa 2013.
2. Chrzanowska I., Zaniedbane obszary edukacji – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną. Wybrane zagadnienia, Kraków 2009.
3. Ćwirynkało K., Żyta A., Dlaczego edukacja włączająca nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem? Doświadczenia i plany edukacyjne wobec dzieci z zespołem Downa w relacjach matek, „Szkoła Specialna” 2014, nr 3, s. 186-201.
4. Gajdzica Z., Osik-Chudowolska D. (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nie-obecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych, Warszawa 2004.
5. Gil M., W kierunku edukacji włączającej w Kanadzie [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w przestrzeni społecznej, Kraków 2009, s. 157-172.
6. Grochmal-Bach B., Czyż A., Skoczek A., Segregacja, integracja, inkluzja, Kraków 2013.
7. Zamkowska A., Edukacja włączająca –wybrane dylematy [w:] A. Klink (red.), Racjonalność oraz uwarunkowania procesów terapeutycznych osób niepełnosprawnych, Kraków-Katowice 2013, s. 69-77
8. Artykuły zamieszczone na EPALE oraz w periodykach: „Edukacja Dorosłych” oraz „Rocznik Andragogiczny”

Cybulski, M., Krajewska-Kułak, E. (2016). Edukacja prozdrowotna seniorów jako szansa na pomyślne starzenie się na przykładzie miasta Białegostoku.

Kosińska, M. (2021). Kulturowa edukacja włączająca. Kultura Współczesna, 3(115), 90-108.

Mandrzewska-Smól, I. (2017). Edukacja seniorów w perspektywie optymalnego starzenia się. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 3, 43-55.

Młyński, J. (2018). Aktywność seniorów w środowisku lokalnym. Studia nad Rodziną UKSW, 48, 69-86.

Pikuła, N.G. (2016). Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości. Wydawnictwo Impuls.

Praca zbiorowa (2013). Edukacja osób starszych. Uwarunkowania-trendy-metody. Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych.

Rokicki, A. (2016). Innowacje w aktywizowaniu seniorów w Polsce. Państwo i Społeczeństwo, 16(2), 143-154.

Szarota, Z. (2019). Priorytety i funkcje społeczne edukacji w dorosłości - perspektywa Celów Zrównoważonego Rozwoju UNESCO 2030. E-mentor, 1(78), 6-53.

Szplit, A., Garbat, A., Miszczuk, R. (2024). Zaspokajanie potrzeb seniorów poprzez udział w Uniwersytetach Trzeciego Wieku - analiza opowieści. Edukacja Dorosłych, 89(2), 83-99.