Metodyka pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną 2403-PS-209-sj

1. Dorosłość z niepełnosprawnością intelektualną. Afirmatywny model niepełnosprawności

2. Teoretyczne koncepcje wsparcia dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. Waloryzacja roli społecznej (SRV) i koncepcja niezależnego życia (IL)

3. Koncepcja terapii przez twórczość osób z niepełnosprawnością intelektualną A. Wojciechowskiego. Włączanie do instytucji kulturalnych i religijnych dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną

4. Pisanie twórcze we wsparciu i upodmiotowieniu dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną

5. Empowerment dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną na tle indywidualnych doświadczeń życiowych

6. Problematyka bezpieczeństwa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dylematy pracy z dorosłymi w kontekstach: ableizmu, przemocy, hejt i mowy nienawiści, oraz przemocy wobec kobiet z niepełnosprawnością intelektualną.

7. Praca z dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną w: asystencji osobistej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie (PA), w placówkach wsparcia dziennego (WTZ, ŚDS, ZAZ), w placówkach wsparci stacjonarnego. (MW, DPS).

W cyklu 2023/24L:

Podczas wykładów z metodyki pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną poruszane zostaną zagadnienia dotyczące ogólnych, kluczowych kwestii dotyczących dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną. Są to: sytuacja dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym świecie, kształtowanie samodzielności i autonomii dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, rozwój umiejętności społecznych u dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, edukacja i doradztwo zawodowe w kontekście dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, metodyka pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście relacji rodzinnych, partnerskich i rodzicielskich, metodyka pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w okresie późnej dorosłości, nowoczesne technologie w pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną.

Podczas ćwiczeń z metodyki pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną poruszone zostaną zagadnienia dotyczące pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście konkretnych instytucji wsparcia. Omówione zagadnienia to m.in.: asystent osobisty dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, praca z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w Warsztatach Terapii Zajęciowej, praca z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w Zakładach Aktywizacji Zawodowej, praca z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w Środowiskowych Domach Samopomocy, praca z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w mieszkaniach treningowych lub wspomaganych, praca z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną w Domach Pomocy Społecznej.

Całkowity nakład pracy studenta

KONWERSATORIUM 30h kontaktu bezpośredniego 25h przygotowania do zajęć 45h praca własna studenta, czytanie lektur, projekt terenowy i przygotowania do zaliczenia końcowego ŁĄCZNIE: 100 godzin (4 pkt. ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Absolwent ma wiedzę psychologiczną i pedagogiczną pozwalającą na rozumienie procesów dorosłości z niepełnosprawnością intelektualną oraz procesów aktywności życiowej, socjalizacji i pracy z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną; - K_W01. W2: Absolwent ma wiedzę dotyczącą koncepcji wsparcia oraz habilitacji społecznej i kulturowej dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, a także o założeniach teoretycznych pracy w terapii zajęciowej dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną oraz rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów; - K_W04. W3: Absolwent ma wiedzę na temat systemu wsparcia dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście inkluzji społecznej i kulturowej na tle instytucji pomocy społecznej i rodziny; K_W08 W4: Absolwent ma wiedzę z zakresu organizacji i metodyki pracy z dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną w warunkach odrębnych warsztatów oraz opcji włączających w warunkach zróżnicowanych form wsparcia; - K_W10.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Absolwent ma umiejętności pogłębionego diagnozowania funkcjonalnego, rozumienia złożonych sytuacji wspierania, terapeutycznych, projektowania i przeprowadzania zajęć z uwzględnieniem specjalnych potrzeb dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną; - K_U04. U2: Absolwent ma umiejętności projektowania i prowadzenia zajęć w pracy z dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną oraz dokonywania ich ewaluacji; - K_U011.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

KS1: Absolwent posiada świadomość konieczności stałego samodoskonalenia się; - K_K03.

Metody dydaktyczne

Metoda analizy treści, Metoda studium przypadku.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu
- doświadczeń
- studium przypadku

Wymagania wstępne

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/25L:

Beata Borowska-Beszta

W cyklu 2025/26L:

Beata Borowska-Beszta

W cyklu 2022/23L:

Beata Borowska-Beszta

W cyklu 2023/24L:

Mateusz Smieszek

Kryteria oceniania

Konwersatorium
Zaliczenie projektu Profil Doświadczeń Życiowych (LEP) W1, W2, U1, W3, W4, U2, KS1,

Metoda oceniania uwzględnia:
Wykorzystaną bibliografia- 25%
Strukturę prezentacji/referatu -25 %
Merytoryczny poziom prezentowanych treści -25%
Ocena kompetencji ustnego lub pisemnego prezentowania treści - 25%
Kryteria oceniania dla pisemnych kolokwiów (testów), prac zaliczeniowych, zadań terenowych (dotyczy wszystkich komponentów egzaminu, kolokwium, testu lub zadania terenowego)

Powyżej 95% ocena bardzo dobry
90% ocena dobry plus
80% ocena dobry
70% ocena dostateczny plus
60% - próg zaliczenia, ocena dostateczny

Praktyki zawodowe

Literatura

1/ Borowska-Beszta B. (2012) Niepełnosprawność w kontekstach kulturowych i teoretycznych, Impuls, Kraków.
2/ Borowska-Beszta B., (2013) Etnografia stylu życia kultury dorosłych torunian z zaburzeniami rozwoju. UMK, Toruń
3/ Brzuchacz B. i in. (2023) Środowiskowy dom samopomocy w Kręgach wsparcia. PSONI, Gdańsk (open access)
4/ Cytowska B. (2013). Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań http://www.ostoja.org.pl/pliki/Cytowska_B.pdf (open access)
5/ Domińczak O., Pomian A. (2023). Formy wsparcia osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce na przykładzie zawodu asystenta osobistego osób z niepełnosprawnościami. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej Nr 51/2023 (open access).
6/ Giermanowska E., Racław M., Szawarska D. (2022) Cień, który pozwala wyjść z cienia. Asystencja osobista dla osób z niepełnosprawnościami w Polsce i Norwegii. Warszawa: UW (open access) https://wuw.pl/data/include/cms//Cien_ktory_pozwala_Giermanowska_E_Raclaw_M_Szawarska_D_2022.pdf
7/ Głąb Z. (2024). Między ideologią a utopią. Deinstytucjonalizacja wybranych usług dla osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Perspektywa socjologii wiedzy. UŁ (open access). Rozdział 1., 5. i 6.
8/ Lindyberg I. (2017). Warsztat Terapii Zajęciowej w doświadczeniach
dorosłych osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej Nr 25/2017 (open access).
9/ Majewska K. (2019) Mieszkalnictwo wspomagane w opinii dorosłych
osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie Mieszkania Wspomaganego im. Teresy Dłuskiej w Warszawie. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania. Nr I/2019(30) (open access).
10/ Niedbalski J. (2019) Dom pomocy społecznej jako miejsce pracy. Analiza procesu stawania się opiekunem osób niepełnosprawnych intelektualnie http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume47/
PSJ_15_3_Niedbalski.pdf (open access)
11/ Olszewski M. (2019). Mieszkania wspomagane dla osób z niepełosprawnością w procesie deinstytucjonalizacji. Open access) https://theo-logos.pl/server/api/core/bitstreams/076b38a7-4b00-44d6-ac5e-7beadb47f490/content
12/ Politaj A. (2010) Zakłady aktywności zawodowej i ich rola w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 139 (open access).
13/ Piotrowicz R., Rymarczyk K (2015) Niepełnosprawność intelektualne- neurorozwojowe zaburzenie. W: Rybakowski F M.(red.). Spektrum Autyzmu-nerorozwojowe zaburzenia współwystępujące. Wyd. Krajowe Towarzystwo Autyzmu, Warszawa, s. 155-179 Rozdział (open access)
14/ Wojciechowski A. (2004) red. Terapia spotkania. UMK Toruń https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/33004/edition/44418/content
15/ Zbyrad T. (2014) Od instytucji totalnej ku demokratycznej? Domy Pomocy Społecznej (open access).

W cyklu 2023/24L:

Cytowska, B. (red.) (2011). Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań.
Cytowska, B. (2019). Dorosłość z perspektywy osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w świetle zrealizowanych wywiadów pogłębionych. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 34, s. 159-175.
Jurczyk, M., Lindyberg, I. (2021). (Nie)dostrzeganie dorosłości z niepełnosprawnością intelektualną: tożsamość – cielesność – sprawstwo – kreacja.
Komorowska, O., & Kozłowski, A. (2021). Jakość życia rodzin opiekujących się dorosłą osobą z niepełnosprawnością intelektualną.
Korzeniowska, R. (2018). Inkluzja społeczna dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie wsparcia społecznego. Niepełnosprawność–zagadnienia, problemy, rozwiązania, 3(28), 97-118.
Krause, A. (2016). Dorosłość w niepełnosprawności intelektualnej. Niepełnosprawność, 24, s.11-19.
Myśliwczyk, I. (2018). Uznanie dorosłości człowieka niepełnosprawnego: studium socjopedagogiczne narracji osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym.
Prysak, D. (2020). Nienasycona dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną. Parezja, 2(14), s.22-34.
Rękosiewicz, M. (2012). W drodze do dorosłości. Tożsamość osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Trochimiak, B. Wolan-Nowakowska, M. (red.) (2017). Zatrudnienie wspomagane szansą na samodzielność osób z niepełnosprawnością.
Wos, K. (2019). Rozwijanie kompetencji kulturalnych dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną – projekt naukowy „Kulturalni w Toruniu”. Nauki o wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 2(9)
Zakrzewska-Manterys, E. (2018). Praca. Co to znaczy? Doświadczenia osób upośledzonych umysłowo związane z zatrudnieniem. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), s. 126-156.
Zakrzewska-Manterys, E. (2018). Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną jako zjawisko społeczne. Societas/Communitas, (26 (2-2)), 27-38
Zawiślak, A. (2008). Problemy autonomii osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji, 3, 41-46
Żyta, A. (2018). Samostanowienie z perspektywy dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziców. Człowiek–Niepełnosprawność–Społeczeństwo, 4(42), 53-65.

Uwagi

W cyklu 2023/24L:

Pedagogika specjalna, II rok, sj

W cyklu 2024/25L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-PS-209-sj w USOSweb