Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2023/24Z, 2024/25Z, 2025/26Z

Kod ISCED: 0313

Punkty ECTS: 6

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Nauk Pedagogicznych (dla: Wydział Filozofii i Nauk Społecznych)

Psychologia rozwojowa 2403-PS-106-sj

Wykład - realizowane zagadnienia:
1. Psychologia rozwojowa jako dyscyplina naukowa - rozwój, zmiana rozwojowa i jej rodzaje, narzędzia badawcze w psychologii rozwojowej.
2. Czynniki wpływające na rozwój i ich znaczenie.
3. Okres prenatalny i jego znaczenie. Czynniki teratogenne. Psychologiczne znaczenie ciąży i porodu. Więź prenatalna.
4. Okres noworodkowy i niemowlęcy. Główne obszary zmian i wyzwania rozwojowe.
5. Okres poniemowlęcy. "Bunt dwulatka".
6. Okres przedszkolny. Adaptacja. Rozwój emocji u dzieci - znaczenie emocji trudnych.
7. Okres szkolny. Dojrzałość szkolna. Niepowodzenia szkolne. Problem koncentracji i zaburzeń koncentracji u dzieci. Metody pracy z dzieckiem z trudnościami. Dziecko z wysokim poziomem lęku - metody wsparcia.
8. Okres adolescencji. Główne obszary zmian. Rozwój seksualny, emocjonalny i społeczny.
9. Okres wczesnej dorosłości. "Wschodząca dorosłość". Wyzwania pokoleniowe.
10. Okres średniej dorosłości. Kryzys "wieku średniego".
11. Okres późnej dorosłości. Wyzwania starości i starzenia się.
12. Wybrane teorie rozwoju - E. Erikson, J. Piaget, L. Kohlberg.
13. Nieprawidłowości rozwojowe.
14. Współczesne wyzwania psychologii rozwojowej.

Ćwiczenia.
1. Podejścia do rozwoju dziecka - od behawioralnego po bliskościowe.
2. Nowoczesne technologie w rozwoju na różnych etapach.
3. Zabawa u dzieci - i jej rola.
4. Narzędzia do rozumienia małych dzieci.
5. Adaptacja do przedszkola. Adaptacja do szkoły. Dojrzałość szkolna.
6. Okres adolescencji - wyzwania związane ze zdrowiem psychicznym.
7. Okres adolescencji - profilaktyka zachowań ryzykownych.
8. Pojęcie granic w psychologii rozwojowej i ich znaczenie.
9. Trudne emocje na różnych etapach rozwojowych.
10. Trudne zachowania dzieci i młodzieży.
11. Dziecko neuroatypowe.
12. Komunikacja i jej znaczenie dla prawidłowego rozwoju.
13.Pewność siebie u dzieci - zajęcia online asynchroniczne.
14. Czynniki wpływające na rozwój - zajęcia online asynchroniczne.
15. Praca z lekturą.

W cyklu 2022/23Z:

Wykład
1. Psychologia rozwojowa jako dyscyplina naukowa – zagadnienia terminologiczne: rozwój i zmiana rozwojowa
2. Przedmiot psychologii rozwojowej i jej zadania. Podmiot psychologii rozwojowej.
3. Historia psychologii rozwojowej
4-10. Wybrane koncepcje i modele rozwoju człowieka
11. Uwarunkowania rozwoju – czynniki biologiczne i kulturowe.
12. Uwarunkowania psychiczne i znaczenie środowiska wychowawczego. Rola rodziny.
13. Rozwój nieprawidłowy. Etiologia i uwarunkowania
14. Zdarzenia życiowe i kryzysy a rozwój człowieka
15. Metody pomiaru w psychologii rozwojowej

Ćwiczenia:
1. Zajęcia wprowadzające.
2. Psychologia rozwojowa jako dyscyplina naukowa – zagadnienia terminologiczne: rozwój i zmiana rozwojowa, rozwojowe aktywności; przedmiot psychologii rozwojowej
3. Zmiany rozwojowe uniwersalne, wspólne i indywidualne.
4. Fazy rozwojowe i ich ogólna charakterystyka
5. Szczegółowa analiza rozwoju na poszczególnych etapach.
a. Rozwój poznawczy
b. Rozwój społeczny
c. Rozwój emocjonalny
d. Rozwój moralny
e. Rozwój osobowości człowieka
6. Analiza rozwoju nieprawidłowego w poszczególnych sferach. Etiologia i uwarunkowania

W cyklu 2023/24Z:

Ćwiczenia:
1. Okres prenatalny
2. okres noworodkowy i niemowlęcy
3. Okres poniemowlęcy
4. Okres przedszkolny
5. Okres wczesnoszkolny
6. Okres dojrzewania
7. Okres dorosłości (wczesna, średnia, późna)

W cyklu 2024/25Z:

Całkowity nakład pracy studenta

Wykład: Godziny kontaktowe (udział w wykładzie) - 30 godz. Godziny przeznaczone na przygotowanie do egzaminu - 45 godz. Ogółem godzin przewidzianych na pracę studenta- 75 godz. (3 ECTS) Ćwiczenia: Godziny kontaktowe (udział w ćwiczeniach) - 30 godz. Godziny pracy własnej studenta- 20 godz. Godziny przeznaczone na przygotowanie do zaliczenia- 25 godz. Ogółem godzin przewidzianych na pracę studenta- 75 godz. (3 ECTS) Łącznie: 6 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Wykład i ćwiczenia: K_W01 Absolwent ma wiedzę psychologiczną pozwalającą na rozumienie procesów prawidłowego i zaburzonego rozwoju K_W03 Absolwent ma wiedzę na temat różnych subdyscyplin pedagogiki specjalnej, obejmującą terminologię i teorie- w szczególności psychologii rozwojowej K_W05 Absolwent ma wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w psychologii

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U05 Absolwent ma umiejętności wykorzystywania aktualnych koncepcji psychologicznych w planowaniu, realizacji i ewaluacji procesu wychowania i nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. K_U06 Absolwent ma umiejętności wykorzystania na podstawowym poziomie wiedzy psychologicznej oraz pozyskiwania danych do analizowania zachowań, procesów i zjawisk w obszarze psychologii K_U09 Absolwent ma umiejętności pracy w zespole (pełniąc różne role), podejmowania i wyznaczania zadań

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K01 Absolwent ma wrażliwość na problemy z obszaru psychologii rozwojowej, gotowość do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, K_K02 Absolwent ma odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, przestrzeganie zasad etyki zawodowej pedagoga specjalnego.

Metody dydaktyczne

Prezentacja multimedialna, case study, metody aktywizujące: pogadanka, dyskusja, burza mózgów, praca indywidualna i praca w grupach

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
- pogadanka
- tekst programowany

Metody dydaktyczne poszukujące

- sytuacyjna
- klasyczna metoda problemowa
- giełda pomysłów
- studium przypadku
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

Małgorzata Banasiak

W cyklu 2022/23Z:

Małgorzata Banasiak

W cyklu 2023/24Z:

Małgorzata Banasiak

W cyklu 2024/25Z:

Lidia Wiśniewska-Nogaj

Kryteria oceniania

Wykład: egzamin pisemny (100% oceny, pytania zamknięte i otwarte)
90% - 5,0
80% - 4,5
70% - 4,0
60% - 3,5
51% - 3,0

Ćwiczenia: Udział w zajęciach (30 pkt), zaliczenie zajęć asynchronicznych (10 pkt), lektura (30 pkt). Możliwość uzyskania punktów za dodatkowe aktywności.

Uzyskana suma punktów przekłada się na ocenę końcową:
63 - 70 - 5,0
56 - 62 - 4,5
49 - 55 - 4,0
42 - 48 - 3,5
36 - 41 - 3,0

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Podstawowa do wykładu:
A.Brzezińska (red.)., Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk 2005: Wydawnictwo GWP.
A.Brzezińska, Społeczna psychologia rozwoju. WN Scholar.
B.Harwas-Napierała, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka – rozwój funkcji psychicznych. Warszwa 2000: PWN.
M. Przetacznik-Gierwoska, M. Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa 2000: PWN.
H. Bee, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań 2004: Zysk i S-ka.
E.B. Hurlock, Rozwój dziecka. Warszawa 1985: PWN.
J. Piaget, Rozwój ocen moralnych. Warszawa 2008: PWN.
E.H. Erikson, Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań 1997: Rebis

Ćwiczenia:
Do wyboru jedna z podanych pozycji:
1) Shanker, S., Barker, T., Fedan, N., . (2016). Self-Reg : jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości. Mamania.

2) Nelsen, J. (2020). Pozytywna dyscyplina. Warszawa: CoJaNaTo

3) Kozak, A., Wasilewski (2022). Uwięzieni w słowach rodziców. OnePress Sensus.

4) Juul, J. (2011). Twoje kompetentne dziecko. Wydawnictwo MiND.

W cyklu 2022/23Z:

A.Brzezińska (red.)., Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk 2005: Wydawnictwo GWP.
A.Brzezińska, Społeczna psychologia rozwoju. WN Scholar.
B.Harwas-Napierała, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka – rozwój funkcji psychicznych. Warszwa 2000: PWN.
M. Przetacznik-Gierwoska, M. Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa 2000: PWN.
H. Bee, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań 2004: Zysk i S-ka.
E.B. Hurlock, Rozwój dziecka. Warszawa 1985: PWN.
J. Piaget, Rozwój ocen moralnych. Warszawa 2008: PWN.

W cyklu 2023/24Z:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-PS-106-sj w USOSweb