Profilaktyka i bezpieczeństwo 2403-PPW-121-sj

Jego celem jest analiza różnorodnych zagrożeń związanych ze środowiskiem szkolnym oraz poszukiwanie skutecznych strategii profilaktycznych.

Podczas zajęć studenci przygotowują jedno pięciominutowe wystąpienie, w którym identyfikują wybrane zagrożenie dotyczące uczniów i funkcjonowania szkoły. Niebezpieczeństwa te mogą być rozumiane szeroko – zarówno jako zagrożenia fizyczne, np. pożary, urazy, rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych, jak i zagrożenia cyfrowe, związane z nowoczesnymi technologiami i internetem (cyberprzemoc, uzależnienie od smartfonów, seksting). Istotnym elementem referatu jest ukazanie skali zjawiska na podstawie dostępnych danych statystycznych oraz przedstawienie funkcjonujących programów profilaktycznych.

W ramach zajęć każde wystąpienie jest rozwijane i uzupełniane o dodatkowy wykład prowadzącego oraz moderowaną dyskusję, której celem jest analiza skuteczności istniejących działań profilaktycznych oraz wspólne opracowanie potencjalnych strategii przeciwdziałania danemu zagrożeniu.

Przedmiot kończy się oceną, na którą składają się ocena z referatu, aktywność w dyskusji oraz obecność (możliwe jest opuszczenie jednych zajęć).

Przykładowe kategorie zagrożeń:
Zagrożenia psychologiczne – presja rówieśnicza, depresja, lęki społeczne.
Zagrożenia społeczne – przemoc rówieśnicza, wykluczenie ze względu na pochodzenie lub sytuację materialną.
Zagrożenia zdrowotne – zbyt długie przebywanie w pozycji siedzącej, wady postawy, niewłaściwa dieta wśród uczniów.
Zagrożenia związane z substancjami psychoaktywnymi – e-papierosy, napoje energetyczne jako element codziennego funkcjonowania uczniów.
Zagrożenia związane z bezpieczeństwem cyfrowym – manipulacja algorytmami mediów społecznościowych, phishing wśród dzieci i młodzieży.

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy studenta (2 ECTS) Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: 15 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: Czas potrzebny na przygotowanie się do zajęć: 15 godz. Czas potrzebny na przygotowanie referatu: 15 godz. Czas potrzebny na czytanie literatury: 10 godz. Czas potrzebny na przygotowanie się do kolokwium: 5 godz. Łącznie: 60 godz. (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

K_W09 – zna teorie dotyczące wychowania, uczenia się i nauczania, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów. K_W11 – ma wiedzę o najważniejszych tradycyjnych i współczesnych nurtach i systemach pedagogicznych, rozumie ich historyczne i kulturowe uwarunkowania.

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U02 – potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań. K_U07 – posiada umiejętności badawcze pozwalające na analizowanie przykładów badań oraz konstruowanie i prowadzenie prostych badań pedagogicznych; potrafi sformułować wnioski, opracować i zaprezentować wyniki (z wykorzystaniem ICT) oraz wskazywać kierunki dalszych badań.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K03 – docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla utrzymania i rozwoju prawidłowych więzi w środowiskach społecznych oraz odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań zawodowych. K_K05 – odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- referatu
- okrągłego stołu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

nie ma

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

Katarzyna Wasilewska-Ostrowska

W cyklu 2024/25Z:

Filip Nalaskowski

Kryteria oceniania

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest:

Obecność na zajęciach – dopuszczalna jest jedna nieobecność w semestrze.
Przygotowanie krótkiego wystąpienia (5–7 minut) na uzgodniony z prowadzącym temat dotyczący zagrożeń i profilaktyki w środowisku szkolnym. Wystąpienie powinno zawierać:
charakterystykę wybranego zagrożenia,
dane statystyczne obrazujące skalę problemu,
przegląd istniejących programów profilaktycznych.
Aktywność w dyskusjach – student powinien wykazać się znajomością omawianych zagadnień, umiejętnością krytycznej analizy problemów oraz propozycją działań prewencyjnych.
Ocena końcowa wynika z oceny przygotowanego referatu, aktywności w dyskusjach oraz obecności.

Literatura

Borucka A., Pisarska A., Bobrowski K., ABC szkolnej profilaktyki zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży, Świat Problemów 2014, nr 1, s. 5-11.
Deptuła M. (red.), Diagnostyka i profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej, Bydgoszcz 2006.
Jędrzejko M., Morańska D., Cyfrowi tubylcy: socjopedagogiczne aspekty nowych technologii cyfrowych, Dąbrowa Górnicza 2013.
Konopczyński M., Metody twórczej resocjalizacji, Warszawa 2006.
Mazur J., Profilaktyka i prewencja. Między zagrożeniem a bezpieczeństwem. Wybrane zagadnienia, Katowice 2012.
Nepelski M., Struniawski J., Profilaktyka bezpieczeństwa, Szczytno 2017.
Soin J., Wojciechowska M., Henrykowska G., Zdrowie. Diagnostyka, profilaktyka, bezpieczeństwo, Kraków 2021.
Szpringer M., Szkolna profilaktyka zachowań patologicznych dzieci i młodzieży, Kielce 2001.
Szymańska J., Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, Warszawa 2000.
Ziarko J., Zarządzanie wiedzą o zagrożeniach i bezpieczeństwie uczniów w rozwijaniu szkolnych systemów bezpieczeństwa, [w:] Krakowskie Studia Międzynarodowe 2011, nr 8, s. 115-128.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-PPW-121-sj w USOSweb