Teoretyczne podstawy pracy opiekuńczo-wychowawczej 2403-PE-205-OWs1

Treści programowe przedmiotu:

Wykład: teoretyczne, historyczne i współczesne ujęcie opieki i wychowania, założenia pracy opiekuńczo-wychowawczej w wybranych instytucjach i środowiskach.

Ćwiczenia:
1. Opieka, wychowanie - zajęcia organizacyjne
2. Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza
3. Wychowanek, podopieczny
4. Wychowawca, opiekun
5. Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej
6. Rodzina jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze
7. Placówki opiekuńczo-wychowawcze
8. Piecza zastępcza
9. Samotne rodzicielstwo
10. Potrzeby wychowanków i podopiecznych oraz konsekwencje ich niezaspokojenia
11. Problem sieroctwa
12. Diagnostyka i planowanie, ewaluacja pracy opiekuńczo-wychowawczej
13. Ewaluacja pracy opiekuńczo-wychowawczej
14. Poradnictwo dla rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi
15. Kolokwium

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy studentki/studenta (4 ECTS) Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: 60 godz. (30 godz. wykłady i 30 godz. ćwiczenia) Czas poświęcony na pracę indywidualną studentki/ studenta: - Czas potrzebny na przygotowanie się do zajęć: 15 godz. - Czas potrzebny na przygotowanie referatu: 15 godz. - Czas potrzebny na przygotowanie się do kolokwium pisemnego: 15 godz. - Czas potrzebny na przygotowanie się do egzaminu ustnego: 15 godz. Łącznie: 120 godz. (4 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Studentka, student: W1: zna terminologię stosowaną w pedagogice opiekuńczo-wychowawczej – K_W01 W2: ma uporządkowaną wiedzę na temat filozoficznych, społecznych i historycznych podstaw pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej – K_W03

Efekty uczenia się - umiejętności

Studentka, student: U1: potrafi interpretować zjawiska opiekuńczo-wychowawcze – K_U01 U2: potrafi ocenić skuteczność metod i procedur wykorzystywanych w pracy opiekuńczo-wychowawczej – K_U09 U3: potrafi pracować z osobami wymagającymi oddziaływań o charakterze opiekuńczo-wychowawczym – K_U11

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Studentka, student: K1: ma przekonanie o potrzebie podejmowania działań opiekuńczo-wychowawczych w różnych środowiskach społecznych – K_K03 K2: jest przygotowany do pracy w instytucjach opiekuńczo-wychowawczych – K_K07 K3: odpowiedzialnie wykonuje zadania opiekuńczo-wychowawcze – K_K08

Metody dydaktyczne podające

- opis
- opowiadanie
- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- ćwiczeniowa

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

Kinga Majchrzak-Ptak

W cyklu 2023/24Z:

Katarzyna Wasilewska-Ostrowska

Kryteria oceniania

Metody sprawdzenia efektów kształcenia

- Aktywne wykonywanie zadań na zajęciach – W1, W2, U1, U2, U3
- Aktywny udział w dyskusji na zajęciach – K1, K2, K3
- Obecność na zajęciach (możliwe są dwie nieobecności, każdą dodatkową należy zaliczyć w trybie indywidualnych konsultacji) – U1, U2, U3, K1, K2, K3
- Przygotowanie referatu – W1, W2. U1, U2, U3
- Kolokwium pisemne – W1, W2, U1, U2, U3
- Egzamin ustny – W1, W2, U1, U2, U3

Zaliczenie przedmiotu - do końca semestru zimowego

Kryteria oceniania:

Ćwiczenia: studentka/student otrzymuje oceną pozytywną z przedmiotu gdy aktywnie uczestniczył w zajęciach, był obecny na zajęciach, napisał referat i zaliczył kolokwium pisemne.

Wykład: studentka/student otrzymuje oceną pozytywną z przedmiotu gdy zdał egzamin ustny.

Ocena bardzo dobra (5): studentka/student w stopniu bardzo dobrym opanował materiał obowiązujący na ćwiczeniach i wykładach
Ocena dobra (4): studentka/student w stopniu dobrym opanował materiał obowiązujący na ćwiczeniach i wykładach
Ocena dostateczna (3): studentka/student w stopniu podstawowym opanował materiał obowiązujący na ćwiczeniach i wykładach
Ocena niedostateczna (2): studentka/student nie opanował materiału obowiązującego na ćwiczeniach i wykładach

Ocena szczegółowa:
Bardzo dobry - powyżej 95%
Dobry plus - 90%
Dobry - 80%
Dostateczny plus - 75%
Dostateczny - 60%

Literatura

1. Biernat T. (red.), Z problemów pedagogiki. Uniwersalność opieki międzyludzkiej, Chojnice 2011.
2. Ciężka B., Planowanie ewaluacji wewnętrznej w szkole (placówce) wraz z przykładami projektów ewaluacji, w: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Autonomia, Kraków 2010.
3. Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza w zarysie, cz. 1, wyd. 4, Olsztyn 2006.
4. Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza w zarysie, cz. 2, wyd. 4, Olsztyn 2006.
5. Deptuła M. (red.), Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym, Bydgoszcz 2004.
6. Gajewska G., Pedagogika opiekuńcza i jej metodyka, Zielona Góra 2004.
7. Jarosz E., Przemoc w wychowaniu, Warszawa 2015.
8. Jurczyk-Romanowska E., Samotny rodzic w obliczu instytucji – pomiędzy subiektywną opinią a empatią pracowników socjalnych przeprowadzających rodzinny wywiad środowiskowy, „Wychowanie w Rodzinie” t. X (2)/2014.
9. Korczak J., Prawo dziecka do szacunku, Warszawa 2012.
10. Krajewska B., Instytucje wsparcia dziecka i rodziny, Karków 2010.
11. Lach I., Dziecko jako podmiot wolności i sumienia wyznania, rozdział I i III, Warszawa 2016.
12. Okrutna E., Pedagogiczne aspekty samotnego macierzyństwa, „Roczniki Pedagogiczne”, Tom 5(41), nr 4/2013.
13. Pyrzyk I., Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej, Toruń 1998.
14. Racław M., Trawkowska D., Samotne rodzicielstwo. Między diagnozą a działaniem, Warszawa 2013.
15. Ruszkowska M., Rodzina zastępcza jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze, Warszawa 2013.
16. Smolińska-Theiss B., Funkcja opiekuńczo-wychowawcza szkoły – relikt przeszłości czy współczesne wyzwanie, „Pedagogika Społeczna”, nr 3 (57)/2015.
17. Szewczuk K., Praca pedagoga w środowisku szkolnym, w: A. Błasiak, E. Dybowska, N. Pikuła (red.), Pedagog i pracownik socjalny wobec wyzwań współczesności, Kraków 2012.
18. Wasilewska-Ostrowska K.M., Pedagogika opiekuńcza w ujęciu Zdzisława Dąbrowskiego (1930-2020), w: W. Szulakiewicz (red.), Opieka i wychowanie: dziedzictwo idei teoretycznych i ich praktyczne implikacje, Toruń 2021.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-PE-205-OWs1 w USOSweb