Metodyka gerontologii 2403-319-PRSs1

Rozwój teorii i praktyki edukacyjnej w zakresie gerontologii społecznej koresponduje ze zmianami demograficznymi, upowszechniającym się procesem starzenia się społeczeństwa. Celem zajęć jest przybliżenie specyfiki działań adresowanych do osób w późnej dorosłości, ukazanie problemów tej grupy docelowej i metod. Uwrażliwienie uczestników zajęć na kontekstualność i wieloaspektowość zarysowanego obszaru działań pedagogicznych, jak również przygotowanie ich do samodzielnego planowania, prowadzenia i ewoluowania tego typu działań.

Przedmiot obejmuje analizę następujących zagadnień:
1. Gerontologia (społeczna) - charakterystyka dyscypliny i schematy badań
2. Faza starości w cyklu życia człowieka - ogólna charakterystyka
3. Kryzysy w późnej dorosłości
4. Osoba w późnej dorosłości a rodzina i życie osobiste
5. Wizerunek (medialny) osób w późnej dorosłości
6. Ageizm
7. Osoba w późnej dorosłości jako konsument
8. Starzenie się ludności - analiza demograficzna
9. Społeczne skutki starzenia się ludności
10. Międzypokoleniowe uczenie się
11. Aktywność społeczna i edukacyjna (formalna, pozaformalna i nieformalna) osób w późnej dorosłości
12. Praca socjalna z osobami w późnej dorosłości w środowisku zamieszkania i w instytucjach
13. Metody pracy z osobami w późnej dorosłości
14. Planowanie, prowadzenie i ewaluacja działań z osobami w późnej dorosłości
15. Polityka społeczna wobec osób w późnej dorosłości i starości

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (35 godz.): - udział w ćwiczeniach – 30 godz. - konsultacje z nauczycielem akademickim - 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (25 godz.): - opracowywanie prac zaliczeniowych – 15 godz. - czytanie literatury – 10 godz. Łącznie: 60 godz. (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

K_W01 ma wiedzę na temat teoretycznych podstaw gerontologii społecznej, jej miejscu w systemie nauk społecznych oraz relacjach do innych nauk K_W02 ma wiedzę o strukturze i funkcjonowaniu pomocy społecznej oraz wybranych elementach systemu społecznego (edukacyjnych, politycznych, prawnych i gospodarczych) istotnych dla pomocy społecznej i pracy socjalnej z osobami w późnej dorosłości K_W04ma wiedzę o głównych środowiskach życia człowieka w późnej dorosłości, ich strukturze, dynamice oraz warunkach rozwoju i optymalizacji, zna rodzaje występujących w nich więzi społecznych i rządzące nimi prawidłowości K_W05 ma wiedzę o rozwoju biologicznym, psychicznym i społecznym człowieka w późnej dorosłości K_W06 ma wiedzę o przyczynach, przejawach i skutkach problemów człowieka w późnej dorosłości, które zaburzają jego biologiczne, psychiczne i społeczne funkcjonowanie K_W07 ma wiedzę na temat metod, technik i środków pomocy osobą w późnej dorosłości w celu wzmocnienia, lub przywrócenia zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie K_W11 ma wiedzę o działaniach edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, terapeutycznych, profilaktycznych w obrębie pracy socjalnej z osobami w późnej dorosłości

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U01 potrafi prawidłowo dostrzegać, nazywać i interpretować procesy i zjawiska społeczne (pedagogiczne, kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne) w obszarze pracy socjalnej i pomocy społecznej osobą w późnej dorosłości K_U02 potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych zjawisk i procesów społecznych (wychowawczych,politycznych, prawnych, gospodarczych) istotnych dla funkcjonowania pracy socjalnej i pomocy społecznej adresowanej do osób w późnej dorosłości K_U04 potrafi właściwie diagnozować przyczyny oraz przebieg procesów i zjawisk społecznych w obszarze pracy socjalnej i pomocy społecznej adresowanej do osób w późnej dorosłości z wykorzystaniem odpowiednich metod i narzędzi oraz nowoczesnych technologii (ICT) K_U05 potrafi prognozować procesy i zjawiska społeczne w kontekście wykluczenia i włączenia społecznego osób w późnej dorosłości K_U08 potrafi prawidłowo komunikować się i tworzyć konstruktywne, pomocowe relacje z osobami, grupami i środowiskami K_U09 umie pobudzać aktywność edukacyjną, zawodową, ekonomiczną osób w późnej dorosłości K_U10 potrafi analizować i oceniać istniejące działania i metody pracy socjalnej stosowane do rozwiązywania konkretnych problemów społecznych osób w późnej dorosłości oraz umie zaproponować odpowiednie rozwiązania K_U11 monitoruje przebieg i efekty własnych działań i innych oraz poddaje je ocenie z perspektywy profesjonalnej pracy socjalnej K_U12 ma umiejętność rozumienia i analizowania podstawowych zjawisk społecznych związanych z osobami w późnej dorosłości K_U13 umie wypowiadać się w mowie i piśmie na temat zagadnień z zakresu pracy socjalnej i pomocy społecznej adresowanej do osób w późnej dorosłości z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych a także różnych źródeł K_U15 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K03jest gotów do uczestniczenia w przygotowaniu projektów socjalnych adresowanych do osób w późnej dorosłości uwzględniając aspekty metodyczne,prawne i ekonomiczne K_K04jest gotów do uzupełnienia i doskonalenia nabytej wiedzy i umiejętności przydatnych w pracy socjalnej z osobami w późnej dorosłości

Metody dydaktyczne

dyskusja, pogadanka, ćwiczeniowa, problemowa, giełda pomysłów, projektu

Metody dydaktyczne podające

- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- giełda pomysłów
- biograficzna
- projektu
- ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Wymagania wstępne

Wiedzy o rozwoju biologicznym, psychicznym i społecznym człowieka

Koordynatorzy przedmiotu

Kinga Majchrzak-Ptak

Kryteria oceniania

Śródsemestralne prace wykonywane przez studentów indywidualnie i w zespołach (K_W01, K_W02, K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W11, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U08, K_U09, K_U10, K_U11, K_U12, K_U13, K_U15)

Obecność na zajęciach i aktywne uczestnictwo w nich (K_W01, K_W02, K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W11,, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U08, K_U09, K_U10, K_U11, K_U12, K_U13, K_U15)

Samoocena (K_K03, K_K04)

Literatura

Literatura podstawowa:

- Baranowska A., Kościńska E., Wasilewska-Ostrowska K.M. (red), Społeczny wymiar życia i aktywności osób starszych, Toruń 2013.

- Dubas E., Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad
współczesną starością, "Rocznik Andragogiczny" 2013, T.20, s. 135-152.

- Dubas E., Starzeć się to znaczy dojrzewać. Starość jako kategoria aksjologiczna w geragogice, "Rocznik Andragogiczny" 2019, T.26, s. 139-151

- Fabiś A. (red) Instytucjonalne wsparcie seniorów - rozwiązania polskie i zagraniczne.

- Kilian M., Źródła ageizmu i jego przejawy we współczesnym świecie,
Gerontologia Polska 2004, nr 12(3), s. 125-128.

- Konieczna-Woźniak R., Uczenie się jako strategia pozytywnego
starzenia się, "Rocznik Andragogiczny" 2013, T.20, s. 185-200.

- Kościńska E. (red) Wybrane formy opieki i pomocy dla seniorów, Bydgoszcz 2013.

- Kozerska A., Edukacja w późnej dorosłości na tle przemian
w naukach społecznych, "Rocznik Andragogiczny" 2019, T.26, s. 153-170.

- Kuchcińska M., Edukacja do i w starości, Bydgoszcz 2008.

- Malec Rawiński M., Znaczenie krytycznej gerontologii edukacyjnej
dla badań i praktyki, Rocznik Andragogiczny" 2013, T.20, s. 173-184.

- Malec Rawiński M., Zakowicz I, Renesans czy zmierzch idei uniwersytetów
trzeciego wieku? Refleksje i wnioski z realizacji projektu „UTW: Uczyć – Tworzyć – Wspierać”, "Rocznik Andragogiczny" 2018, T.25, s. 141-156.

-Nowicka A. (red) Wybrane problemy osób starszych, Kraków 2006.

- Słowińska S., O „gettoizacji” aktywności kulturalnej seniorów, "Rocznik Andragogiczny" 2014, T.21, s. 271-281.

- Standard w pomocy. Standard pracy socjalnej z osobami starszymi, www.wrzos.org.pl/projekt1.18/download/2.1.STANDARD PRACY SOCJALNEJ Z OS.pdf.

- Solecka-Florek E. (red) Mapa pomocy osobom starszym. Metody pracy z seniorami, Kraków 2012;

- Szarota Z., Uczenie się starości, "Edukacja Dorosłych" 2015, nr 1, s. 23-25.

- Szatur-Jaworska B., Błędoski P., Dzięgielewska M., Podstawy Gerontologii społecznej, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca:

- Bugajska B. Tożsamość człowieka w starości. Studium socjopedagogiczne. Szczecin 2012.

- Leszczyńska-Rejchert A. Człowiek starszy i jego wspomaganie - w stronę pedagogiki starości, Olsztyn 2005.

- Mielczarek A., Człowiek stary w DPS. z perspektywy polityki społecznej i pracy socjalnej, Toruń 2010.

- Ziębińska B. Uniwersytety Trzeciego Wieku jako instytucje przeciwdziałające marginalizacji osób starszych, Katowice 2010.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2403-319-PRSs1 w USOSweb