Zło i cierpienie w filozofii Zachodu. Wybrane koncepcje 2402-OG-ZIC
Zajęcia opierają się na wyborze koncepcji z zakresu filozofii zła oraz filozofii cierpienia, które poddane są analizie oraz wyjaśniane w toku dyskusji. Studenci zapoznają się z tekstami ilustrującymi wybrane teorie i problemy (zarówno rozprawami filozoficznymi, jak i tekstami z zakresu literatury pięknej), które są głównym materiałem do pracy. Kurs opiera się na założeniu P. Ricoeura, mówiącym o tym, że zadowalająca refleksja filozoficzo-teologiczna na temat zła wymaga świadomego rozróżnienia zła wyrządzanego i zła doznawanego. Temat zła w humanistyce często oparty jest na pojęciu zła wyrządzanego (występek, grzech), natomiast kurs podnosi znaczenie pojęcia zła doznawanego (ból, cierpienie). Tym samym zajęcia dają uczestnikom możliwość samodzielnego, twórczego namysłu nad problemem zła, które podmiot przyjmuje, a nie wyrządza. Uczestnicy podejmują dyskusję na temat moralnego znaczenia oraz egzystencjalnego sensu doznania zła, podążając tropem uznanych zachodnich koncepcji filozoficznych, odnosząc je do własnych poglądów na temat sensu cierpienia, oraz uzyskując możliwość przedyskutowania ich w grupie.
(Program zajęć nie pokrywa się z programem wykładu ogólnouczelnianego "Filozofia zła", lecz stanowi osobne rozwinięcie wątku zła doznawanego podczas zajęć umożliwiających aktywny udział studentów.)
W cyklu 2022/23L:
Zajęcia opierają się na wyborze koncepcji z zakresu filozofii zła oraz filozofii cierpienia, które poddane są analizie oraz wyjaśniane w toku dyskusji. Studenci zapoznają się z tekstami reprezentującymi dane teorie i rozmawiają na ich temat. Kurs opiera się na założeniu P. Ricoeura, mówiącym o tym, że zadowalająca refleksja filozoficzo-teologiczna na temat zła wymaga świadomego rozróżnienia zła wyrządzanego i zła doznawanego. Temat zła w humanistyce i teologii często oparty jest na pojęciu zła wyrządzanego (występek, grzech), natomiast kurs podnosi znaczenie pojęcia zła doznawanego (ból, cierpienie). Tym samym zajęcia dają uczestnikom możliwość samodzielnego, twórczego namysłu nad problemem zła doznawanego. Uczestnicy podejmują dyskusję na temat moralnego znaczenia oraz egzystencjalnego sensu doznania zła, podążając tropem uznanych zachodnich koncepcji. |
W cyklu 2023/24L:
Zajęcia opierają się na wyborze koncepcji z zakresu filozofii zła oraz filozofii cierpienia, które poddane są analizie oraz wyjaśniane w toku dyskusji. Studenci zapoznają się z tekstami reprezentującymi dane teorie i rozmawiają na ich temat. Kurs opiera się na założeniu P. Ricoeura, mówiącym o tym, że zadowalająca refleksja filozoficzo-teologiczna na temat zła wymaga świadomego rozróżnienia zła wyrządzanego i zła doznawanego. Temat zła w humanistyce i teologii często oparty jest na pojęciu zła wyrządzanego (występek, grzech), natomiast kurs podnosi znaczenie pojęcia zła doznawanego (ból, cierpienie). Tym samym zajęcia dają uczestnikom możliwość samodzielnego, twórczego namysłu nad problemem zła doznawanego. Uczestnicy podejmują dyskusję na temat moralnego znaczenia oraz egzystencjalnego sensu doznania zła, podążając tropem uznanych zachodnich koncepcji. |
W cyklu 2024/25L:
Zajęcia opierają się na wyborze koncepcji z zakresu filozofii zła oraz filozofii cierpienia, które poddane są analizie oraz wyjaśniane w toku dyskusji. Studenci zapoznają się z tekstami reprezentującymi dane teorie i rozmawiają na ich temat. Kurs opiera się na założeniu P. Ricoeura, mówiącym o tym, że zadowalająca refleksja filozoficzo-teologiczna na temat zła wymaga świadomego rozróżnienia zła wyrządzanego i zła doznawanego. Temat zła w humanistyce i teologii często oparty jest na pojęciu zła wyrządzanego (występek, grzech), natomiast kurs podnosi znaczenie pojęcia zła doznawanego (ból, cierpienie). Tym samym zajęcia dają uczestnikom możliwość samodzielnego, twórczego namysłu nad problemem zła doznawanego. Uczestnicy podejmują dyskusję na temat moralnego znaczenia oraz egzystencjalnego sensu doznania zła, podążając tropem uznanych zachodnich koncepcji. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- pogadanka
Metody dydaktyczne poszukujące
- referatu
- ćwiczeniowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody oparte na współpracy
- metody wymiany i dyskusji
- metody służące prezentacji treści
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Kolokwium pisemne: 4 polecenia sprawdzające znajomość oraz umiejętność interpretacji omawianych na zajęciach tekstów.
Literatura
Wybrana literatura (żadne wydania nie są preferowane):
J. Tischner, 'Filozofia dramatu', rozdz. „Błądzenie w żywiole dobra”
V. Andreoli, 'Zrozumieć cierpienie', rozdział pierwszy.
C. S. Lewis, 'Smutek' oraz 'Problem cierpienia', wybrane fragmenty
V. Frankl, 'Wola sensu', wybrane fragmenty.
J. Mizińska 'Filozofia pocieszenia', rozdz. „Depresja”
Le Guin U., "Ci, którzy odchodzą z Omelas", [w:] tejże "Wszystkie strony świata"
E. Levinas, 'O Bogu, który nawiedza myśl', rozdz. „Transcendencja i zło”
E. Levinas, „Cierpienie bezużyteczne”, Literatura na świecie 2004, nr 1-2
D. de Rougemont, 'Udział diabła', części I-X
J. Tischner, 'Zło metafizyczne czyli wejrzenie w otchłań', Znak 1993 nr 454 (3)
J. Tischner, „Wobec zła” [w:] tegoż 'W krainie schorowanej wyobraźni'; J. Tischner, „Wędrówka wokół widoku zła” [w:] tegoż 'Spór o istnienie człowieka'
P. Ricoeur, ‘Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii’
R. Melzack, P. Wall, 'Tajemnica bólu', wybrane fragmenty
J. Amery, 'Poza winą i karą', rozdz. „Tortury”
E. Scarry, 'The Body in Pain. The Making and Unmaking of the World', część I.
P. Levi 'Czy to jest człowiek', wybrane fragmenty
H. Arendt „Ludzkość i terror” [w:] 'Salon berliński i inne eseje'
J.-P. Sartre, ‘Herostrates’ [w:] tegoż 'Mur'
G. W. Leibniz, 'Teodycea', paragrafy 241-262
R. Wiśniewski, "Aksjologia zła. W sprawie zmiany perspektywy filozofii wartości" [w:] 'Studia z filozofii i logiki. Księga pamiątkowa w darze Prof. L. Gumańskiemu'
W cyklu 2022/23L:
Wybrana literatura (żadne wydania nie są preferowane): J. Tischner, 'Filozofia dramatu', rozdz. „Błądzenie w żywiole dobra” V. Andreoli, 'Zrozumieć cierpienie', rozdział pierwszy. C. S. Lewis, 'Smutek' oraz 'Problem cierpienia', wybrane fragmenty V. Frankl, 'Wola sensu', wybrane fragmenty. J. Mizińska 'Filozofia pocieszenia', rozdz. „Depresja” E. Levinas, 'O Bogu, który nawiedza myśl', rozdz. „Transcendencja i zło” E. Levinas, „Cierpienie bezużyteczne”, Literatura na świecie 2004, nr 1-2 D. de Rougemont, 'Udział diabła', części I-X J. Tischner, 'Zło metafizyczne czyli wejrzenie w otchłań', Znak 1993 nr 454 (3) J. Tischner, „Wobec zła” [w:] tegoż 'W krainie schorowanej wyobraźni'; J. Tischner, „Wędrówka wokół widoku zła” [w:] tegoż 'Spór o istnienie człowieka' P. Ricoeur, ‘Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii’ R. Melzack, P. Wall, 'Tajemnica bólu', wybrane fragmenty J. Amery, 'Poza winą i karą', rozdz. „Tortury” E. Scarry, 'The Body in Pain. The Making and Unmaking of the World', część I. P. Levi 'Czy to jest człowiek', wybrane fragmenty H. Arendt „Ludzkość i terror” [w:] 'Salon berliński i inne eseje' J.-P. Sartre, ‘Herostrates’ [w:] tegoż 'Mur' G. W. Leibniz, 'Teodycea', paragrafy 241-262 R. Wiśniewski, "Aksjologia zła. W sprawie zmiany perspektywy filozofii wartości" [w:] 'Studia z filozofii i logiki. Księga pamiątkowa w darze Prof. L. Gumańskiemu' |
W cyklu 2023/24L:
Wybrana literatura (żadne wydania nie są preferowane): J. Tischner, 'Filozofia dramatu', rozdz. „Błądzenie w żywiole dobra” V. Andreoli, 'Zrozumieć cierpienie', rozdział pierwszy. C. S. Lewis, 'Smutek' oraz 'Problem cierpienia', wybrane fragmenty V. Frankl, 'Wola sensu', wybrane fragmenty. J. Mizińska 'Filozofia pocieszenia', rozdz. „Depresja” E. Levinas, 'O Bogu, który nawiedza myśl', rozdz. „Transcendencja i zło” E. Levinas, „Cierpienie bezużyteczne”, Literatura na świecie 2004, nr 1-2 D. de Rougemont, 'Udział diabła', części I-X J. Tischner, 'Zło metafizyczne czyli wejrzenie w otchłań', Znak 1993 nr 454 (3) J. Tischner, „Wobec zła” [w:] tegoż 'W krainie schorowanej wyobraźni'; J. Tischner, „Wędrówka wokół widoku zła” [w:] tegoż 'Spór o istnienie człowieka' P. Ricoeur, ‘Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii’ R. Melzack, P. Wall, 'Tajemnica bólu', wybrane fragmenty J. Amery, 'Poza winą i karą', rozdz. „Tortury” E. Scarry, 'The Body in Pain. The Making and Unmaking of the World', część I. P. Levi 'Czy to jest człowiek', wybrane fragmenty H. Arendt „Ludzkość i terror” [w:] 'Salon berliński i inne eseje' J.-P. Sartre, ‘Herostrates’ [w:] tegoż 'Mur' G. W. Leibniz, 'Teodycea', paragrafy 241-262 R. Wiśniewski, "Aksjologia zła. W sprawie zmiany perspektywy filozofii wartości" [w:] 'Studia z filozofii i logiki. Księga pamiątkowa w darze Prof. L. Gumańskiemu' |
W cyklu 2024/25L:
Wybrana literatura (żadne wydania nie są preferowane): J. Tischner, 'Filozofia dramatu', rozdz. „Błądzenie w żywiole dobra” V. Andreoli, 'Zrozumieć cierpienie', rozdział pierwszy. C. S. Lewis, 'Smutek' oraz 'Problem cierpienia', wybrane fragmenty V. Frankl, 'Wola sensu', wybrane fragmenty. J. Mizińska 'Filozofia pocieszenia', rozdz. „Depresja” E. Levinas, 'O Bogu, który nawiedza myśl', rozdz. „Transcendencja i zło” E. Levinas, „Cierpienie bezużyteczne”, Literatura na świecie 2004, nr 1-2 D. de Rougemont, 'Udział diabła', części I-X J. Tischner, 'Zło metafizyczne czyli wejrzenie w otchłań', Znak 1993 nr 454 (3) J. Tischner, „Wobec zła” [w:] tegoż 'W krainie schorowanej wyobraźni'; J. Tischner, „Wędrówka wokół widoku zła” [w:] tegoż 'Spór o istnienie człowieka' P. Ricoeur, ‘Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii’ R. Melzack, P. Wall, 'Tajemnica bólu', wybrane fragmenty J. Amery, 'Poza winą i karą', rozdz. „Tortury” E. Scarry, 'The Body in Pain. The Making and Unmaking of the World', część I. P. Levi 'Czy to jest człowiek', wybrane fragmenty H. Arendt „Ludzkość i terror” [w:] 'Salon berliński i inne eseje' J.-P. Sartre, ‘Herostrates’ [w:] tegoż 'Mur' G. W. Leibniz, 'Teodycea', paragrafy 241-262 R. Wiśniewski, "Aksjologia zła. W sprawie zmiany perspektywy filozofii wartości" [w:] 'Studia z filozofii i logiki. Księga pamiątkowa w darze Prof. L. Gumańskiemu' |
Uwagi
W cyklu 2022/23L:
Program zajęć nie pokrywa się z programem wykładu ogólnouczelnianego "Filozofia zła", lecz stanowi osobne rozwinięcie wątku zła doznawanego podczas zajęć umożliwiających aktywny udział studentów. |
W cyklu 2023/24L:
Wyjściowy termin odbywania się zajęć jest terminem pierwszego spotkania. Stały termin może podlegać jeszcze negocjacji, z uwzględnieniem możliwości planowych uczestników/uczestniczek kursu. |
W cyklu 2024/25L:
Wyjściowy termin odbywania się zajęć jest terminem pierwszego spotkania. Stały termin może podlegać jeszcze negocjacji, z uwzględnieniem możliwości planowych uczestników/uczestniczek kursu. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: