Lektury filozoficzne: Niewygodne tematy. O czym nie mówimy i dlaczego? 2402-F-S2-NT
Większość akademickich kursów, zwłaszcza dotyczących filozofii współczesnej, koncentruje się na prezentacji najbardziej popularnych i
zwykle również najbardziej wpływowych koncepcji. W ten sposób studenci zyskują aktualną wiedzę o ideach głównego nurtu, ale mniej
popularne zagadnienia albo są pomijane, albo są przedstawiane wyłącznie krytycznie, jako teoretyczna ślepa uliczka bądź nieadekwatny
do wyzwań współczesności relikt archaicznego myślenia bez przyszłości. Niektóre tematy zostały niemal włącznie zarezerwowane dla
nienaukowej polemiki, która znajduje zwolenników jedynie w internetowych portalach czy niszowych wydawnictwach o niewielkim zasięgu.
Podczas tego konwersatorium przyglądamy się niektórym z takich „niewygodnych tematów”, starając się zrozumieć racje, które mobilizują
ich zwolenników. Oto kilka przykładów:
1) Dlaczego karzemy przestępców? (Jaka jest istota kary i systemu karnego? Rozważamy różne odpowiedzi: „bo zasłużyli”, „bo przynosi
to dobre skutki”, „bo chcemy resocjalizować” etc., korzystając z wybranych materiałów źródłowych.)
2) Co jest istotą rodzicielstwa i wychowania? (Gdzie zaczyna i gdzie kończy się autonomia dziecka? Na czym polegają więzi rodzinne.
Jaką mają specyfikę i ograniczenia?)
3) Najlepiej nie istnieć? (Antynatalizm i jego uzasadnienia. Argumenty moralne i polityczne za istnieniem lub nieistnieniem ludzi.)
4) Kiedy przemoc jest uzasadniona? (Jakie sytuacje usprawiedliwiają przemoc? Czy przemoc jest konieczna?)
5) Moralność w czasie wojny (Czy wojna może być ucywilizowana? Czego nie wolno nawet podczas wojny?)
6) Filozofia współcześnie (Czy filozofia jest obecnie czymś innym, niż była dawniej?)
7) Po nam prawa człowieka? (Geneza i przetworzenia idei. Kto gwarantuje egzekwowanie praw człowieka? Prawa człowieka vs prawa
obywatelskie.)
8) Polityczna poprawność (Czy polityczna poprawność ma jakieś ograniczenia?)
9) Uniwersytet umarł! (Po co nam kształcenie akademickie i czy jeszcze go chcemy?)
10) Islam (Czy krytyka religii odbywa się w warunkach fair play?)
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- opowiadanie
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- seminaryjna
- referatu
- giełda pomysłów
- panelowa
- klasyczna metoda problemowa
- projektu
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Bieżąca ocena przygotowania i aktywności studentów podczas zajęć (50%).
Ocena indywidualnie przygotowanego referatu/prezentacji oraz zorganizowania i przeprowadzenia dyskusji (50%).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Wybrana literatura:
„Antynatalizm”, Filozofuj! 6(54)/2023
Benatar David, „Najlepiej – nie urodzić się”, przeł. Patryk Gołębiowski, Kraków 2023
Caplan Bryan, Zach Weinersmith, „Otwarte granice”, przeł. Anna Gruhn, Wrocław 2021
Deleuze Gilles, „Co to jest filozofia”, przeł. Paweł Pieniążek, Gdańsk 2000
Fallaci Oriana, „Wściekłość i duma”, przeł. Krzysztof Hejwowski, Warszawa 2003
Fassin Didier, „Karanie. Współczesna namiętność”, przeł. Paweł Pieniążek, Kraków 2022
Kołakowska Agnieszka, „Plaga słowików”, Warszawa 2016
Kołakowska Agnieszka, „Wojny kultur i inne wojny”, Warszawa 2010
Kondylis Panajotis, „Etyczne zabarwienie liberalnej utopii. 2. „Prawa człowieka” : chaos pojęciowy”i polityczna instrumentalizacja”, Studia z
Historii Filozofii 3(4)2013
Lukianoff Greg, Jonathan Haidt, „Rozpieszczony umysł”, przeł. Filip Filipowski, Poznań 2023
Musiał Zbigniew, Bogusław Wolniewicz, „Ksenofobia i wspólnota”, Komorów 2010
Pluckrose Helen, James Lindsay, „Cyniczne teorie”, przeł. Marcin Wilczek, Warszawa 2022
Wolniewicz Bogusław, „Sens kary podług Kanta” w tegoż: „Filozofia i wartości IV”, Warszawa 2016.
Żiżek Slavoj, „Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa”, przeł. Antoni Górny, Warszawa 2010.
Wybrane filmy:
Pani Dziekan (oryg. The Chair), reż. Amanda Peet, USA 2021
Tar (oryg. Tár), reż. Fodd Field, USA 2022
Młody Papież (oryg. The Young Pope), reż. Paolo Sorrentino, Włochy 2016
Ukryta strategia (oryg. Lions for Lambs), reż. Robert Redford, USA 2007
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: