Konwersatorium specjalistyczne: Kierkegaard i filozofia egzystencjalna 2402-F-S1-KFE

Egzystencjalizm jest jednym z najważniejszych nurtów filozoficznych 19 i 20 wieku, a jego najwybitniejsi przedstawiciele to nie tylko filozofowie, ale także dobrze każdemu znani pisarze: Jean-Paul Sartre, Albert Camus, Martin Heidegger, Karl Jaspers i inni. Do najważniejszych prekursorów egzystencjalizmu z pewnością należy duński teolog, pisarz i myśliciel - Søren Kierkegaard.

Podczas konwersatorium dyskutowane będą wybrane fragmenty pism Kierkegaarda (głównie pseudonimowych oraz niektórych „mów budujących”): Albo-albo, Bojaźń i drżenie, Pojęcie lęku, Choroba na śmierć, Wprawki do chrześcijaństwa, Okruchy filozoficzne, Nienaukowe, zamykające postscriptum do okruchów filozoficznych i inne. Rekonstrukcja treści będzie połączona z poszukiwaniem źródeł i inspiracji. W jaki sposób Kierkegaard odnosi się do filozoficznej spuścizny? Jak włącza w nurt filozoficznych analiz własne doświadczenie życiowe? Na czym polega jego „egzystencjalność”?
Przykładowe tematy dyskusji (i podstawowa literatura):

1. ŚWIADOMOŚĆ GRZECHU
S. Kierkegaard, Okruchy filozoficzne, [w:] Okruchy filozoficzne, Chwila, tłum. K. Toeplitz, Warszawa 1988 (fragmenty: s. 14-25).
S. Kierkegaard, Pojęcie lęku, tłum. A. Djakowska, Warszawa 1996 (rozdziały: §§ 3-6)

2. RYCERZ WIARY
S. Kierkegaard, Bojaźń i drżenie, [w:] tenże, Bojaźń i drżenie, Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1981 (rozdziały: „Tymczasowa ekstrapolacja” oraz „Problemat I: Czy może istnieć teleologiczne zawieszenie Etyki?”)

3. OKRUCHY
J. G. Hamann, Okruchy, [w:] Filozofia niemieckiego Oświecenia, Warszawa 1973.
S. Kierkegaard, Okruchy filozoficzne, [w:] Okruchy filozoficzne, Chwila, tłum. K. Toeplitz, Warszawa 1988 (fragmenty).

4. PRAWDA HISTORYCZNA – PRAWDA RELIGIJNA
G. E. Lessing, O dowodzie ducha i mocy, tłum. T. Kupś, „Filo-Sofija” 4/2005.
S. Kierkegaard, Okruchy filozoficzne, [w:] Okruchy filozoficzne, Chwila, tłum. K. Toeplitz, Warszawa 1988 (fragmenty).
S. Kierkegaard, Nienaukowe zamykające postscriptum, tłum. K. Toeplitz, Kęty 2011, s. 108-123.

5. PRZYPADEK UCZNIA „Z DRUGIEJ RĘKI”
S. Kierkegaard, Okruchy filozoficzne, [w:] Okruchy filozoficzne, Chwila, tłum. K. Toeplitz, Warszawa 1988 (fragmenty).

6. IDEAŁ MORALNY A JEZUS HISTORYCZNY – INCOGNITO
G. W. F. Hegel, Pozytywność religii chrześcijańskiej oraz Duch chrześcijaństwa i jego los, [w:] tegoż, Pisma wczesne z filozofii religii, tłum. G. Sowinski, Kraków 1999.
D. F. Strauss, Życie Jezusa oraz Życie Jezusa. Rozprawa końcowa, [w:] R. Panasiuk, Lewica heglowska, Warszawa 1969.
S. Kierkegaard, Wprawki do chrześcijaństwa, tłum. A. Szwed, Kęty 2002, s. 30–38, 105–121.

7. „ŚWIAT CHRZEŚCIJAŃSKI” – TYLKO UCZCIWOŚĆ
S. Kierkegaard, Chwila, [w:] Okruchy filozoficzne, Chwila, tłum. K. Toeplitz, Warszawa 1988 (fragmenty).

8. KONTYNUACJE
J.P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem (wydanie dowolne).
K. Jaspers, Kierkegaard, tłum. D. Kolasa, T. Kupś, Toruń 2013 (fragmenty).
M. Heidegger, Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 1994 (§§ 29, 30, 39, 40).
L. Szestow, Kierkegaard jako filozof religijny, [w:] tenże, Spekulacja i objawienie. Filozofia religijna Włodzimierza Sołowjowa i inne artykuły, tłum. J. Chmielewski, Kęty 2007.
L. Szestow, Kierkegaard i filozofia egzystencjalna. Głos wołającego na pustyni, tłum. J. A. Prokopski, Kęty 2003 (rozdziały: I, VI, VII, VIII, IX).

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz. 32): - konwersatorium - 30 godzin; - konsultacje - 2 godziny; Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz. 33): - bieżące przygotowanie do zajęć - 5 godzin; - samodzielna lektura - 15 godzin; - przygotowanie pisemnej pracy zaliczeniowej - 8 godzin; - przygotowanie do ustnej części zaliczenia - 5 godzin. Łącznie: 65 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W1 – Student zna podstawowe problemy filozofii egzystencji podejmowane w wybranych pismach S. Kierkegaarda. W2 – Student orientuje się w treści pism filozoficznych S. Kierkegaarda oraz literaturze przedmiotowej.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1 – Student potrafi wskazać źródła inspiracji S. Kierkegaarda i cele jego krytyki. U2 – Student trafnie charakteryzuje specyfikę myśli S. Kierkegaarda i jej znaczenie w dziejach filozofii współczesnej.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

S1 – Student kompetentnie, w sposób kulturalny i odpowiedzialny uczestniczy w dyskusji.

Metody dydaktyczne

Zajęcia stacjonarne, wspierane nadzorowaną pracą własną studenta za pośrednictwem platformy Moodle, gdzie udostępniane są materiały dydaktyczne (kopie fragmentów tekstów, podcasty, komentarze itp.) oraz przeprowadzane są sprawdziany kontrolne. Przewiduje się realizację części zajęć kontaktowych w sposób zdalny, za pośrednictwem platformy Teams (do 20 %) oraz nagrywanie zajęć realizowanych stacjonarnie lub w sposób zdalny.

Metody dydaktyczne podające

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- biograficzna
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Brak wymagań wstępnych. Kurs "Kierkegaard i filozofia egzystencjalna " jest przewidziany jako zaawansowany kurs dla studentów filozofii. Może być realizowany również przez studentów, którzy nie ukończyli studiów filozoficznych. Zajęcia są realizowane stacjonarnie. Materiały wspierające zajęcia są dostępne na platformie Moodle: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=1473 Hasło: Kierkegaard

Kryteria oceniania

Zajęcia są oparte głównie na analizie tekstów źródłowych (samodzielnej i nadzorowanej). Efekty samodzielnej lektury są weryfikowane na bieżąco, podczas zajęć lub zdalnie (fora dyskusyjne oraz sprawdziany na platformie Moodle).

Podstawą zaliczenia jest:
- aktywny udział w zajęciach (dyskusje, analizy tekstów źródłowych, prezentacje, udział w forach);
- samodzielna praca pisemna (maksymalnie 5 stron), podejmująca twórczo jedno z omawianych zagadnień;
- ustana „obrona” pracy pisemnej.

Kryteria oceniania:
- praca pisemna stanowi 50% oceny,
- „obrona” pracy pisemnej stanowi 50% oceny.

Praca pisemna od 4 do 5 znormalizowanych stron (od 1200 do 1500 słów). Czcionka Times New Roman, 12 pkt., odstęp 1,5 wiersza. Przypisy dolne i bibliografia. Praca musi zawierać tytuł, imię i nazwisko autora.

Konsultacje odbywają się stacjonarnie (lub zdalnie, po wcześniejszym, meilowym ustaleniu terminu, za pośrednictwem Teams albo Skype).

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

Zalecane są przede wszystkim teksty źródłowe podane wyżej.
Student może korzystać z dostępnych przekładów pism S. Kierkegaarda oraz obszernej literatury przedmiotowej.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2402-F-S1-KFE w USOSweb