Filozofia współczesna anglosaska 2402-F-S1-3-FWA

Program wykładu ze współczesnej filozofii anglosaskiej:

• Wprowadzenie historyczne: Gottlob Frege i filozofia analityczna
• Filozofia języka: podstawowe pojęcia, teorie i ograniczenia
• Zwrot lingwistyczny
• Idee wczesnego Ludwiga Wittgenstein i ich wpływ na filozofię analityczną
• Poglądy późnego Wittgensteina na temat filozofii, języka oraz nauki
• Problem naturalizmu w filozofii języka: propozycja Noama Chomsky'ego
• Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego i filozofia jako rodzaj pisarstwa (ironistka, słownik finalny, antylogocentryzm, panrelacjonizm, Bildung)
• Ucieleśnienie we współczesnych teoriach podmiotu poznającego (ucieleśnione, rozproszone i usytuowane poznanie, enaktywizm)
• Filozoficzna refleksja nad wpływem człowieka na ekosystem i zmianę klimatyczną. Nowe nurty w humanistyce: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka cyfrowa.

Program wykładu ze współczesnej filozofii anglosaskiej:

• Wprowadzenie historyczne: Gottlob Frege i filozofia analityczna
• Filozofia języka: podstawowe pojęcia, teorie i ograniczenia
• Zwrot lingwistyczny
• Idee wczesnego Ludwiga Wittgenstein i ich wpływ na filozofię analityczną
• Poglądy późnego Wittgensteina na temat filozofii, języka oraz nauki
• Problem naturalizmu w filozofii języka: propozycja Noama Chomsky'ego
• Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego i filozofia jako rodzaj pisarstwa (ironistka, słownik finalny, antylogocentryzm, panrelacjonizm, Bildung)
• Ucieleśnienie we współczesnych teoriach podmiotu poznającego (ucieleśnione, rozproszone i usytuowane poznanie, enaktywizm)
• Filozoficzna refleksja nad wpływem człowieka na ekosystem i zmianę klimatyczną. Nowe nurty w humanistyce: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka cyfrowa.

Tematem wykładu i uzupełniających go ćwiczeń są podstawowe problemy, koncepcje, nurty i konceptualizacje filozoficzne, które powstały w kręgu współczesnej filozofii anglosaskiej. Dotyczyć będą one przede wszystkim problematyki filozofii języka, filozofii umysłu i metaetyki. Podjęte zostaną takie zagadnienia, jak np. sens i znaczenie wypowiedzi, deskrypcje określone, deskryptywizm w filozofii języka, krytyka podziału na zdania analityczne i syntetyczne, przyczynowo-historyczna teoria znaczenia, sztywne desygnatory, rodzaje naturalne, rodzaje funkcjonalne, konieczność i aposterioryczność, przygodność i aprioryczność, identyczność typów, identyczność egzemplarzy, przyczynowanie mentalne, redukcjonistyczny, nieredukcjonistyczny i eliminatywistyczny fizykalizm, błąd naturalistyczny, emotywizm, realizm moralny.

Tematem wykładu i uzupełniających go ćwiczeń są podstawowe problemy, koncepcje, nurty i konceptualizacje filozoficzne, które powstały w kręgu współczesnej filozofii anglosaskiej. Kurs poświęcony jest współczesnej filozofii anglosaskiej XX wieku, rozumianej szerzej niż jako projekt filozofii analitycznej — jako część szerszego przedsięwzięcia myślenia o społeczeństwie, kulturze i etyce. Zamiast traktować filozofię analityczną jako oderwany, językowo-logiczny eksperyment, przyjrzymy się jej uwikłaniu w realia nowoczesności: w przemiany moralne, polityczne i kulturowe XX stulecia. W dialogu z autorami takimi jak Rawls, MacIntyre, Fraser, Taylor, Jameson, Whitehead, bell hooks i C. Wright Mills poszukamy sposobów, w jakie filozofia może odzyskać społeczną wyobraźnię, zdolność krytyki i moralny wymiar w epoce niepewności i fragmentacji.

Bińczyk Ewa, Derra Aleksandra (red.), Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2014.
Braidotii Rosi, Po człowieku, Warszawa: PWN 2014, tłum. J. Bednarek, A. Kowalczyk.
Butler Judith, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu. Warszawa: Wydawnictwo KP 2011, tłum. Adam Ostolski.
Frege Gottlob, Pisma semantyczne, Warszawa: PWN 1977, tłum. B. Wolniewicz.
Haraway Donna, Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych, „Przegląd filozoficzno-literacki”, 1/2003, 49-87.
Lakoff George, Johnson Mark, Metafory w naszym życiu, Warszawa: PIW 1988, tłum. T. P. Krzeszowski.
Lakoff George, Johnson Mark, Philosophy in the Flesh. The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York: Basic Books 1999.
MacIntyre Alasdair, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warszawa: PWN 1996, tłum. A. Chmielewski.
Moore Jason W., Kryzys ekologiczny czy ekologicznie-światowy?, Praktyka Teoretyczna 4/2014, tłum. A. W. Nowak i K. Abriszewski.
Rorty Richard, Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa: Wydawnictwo Spacja 1996.
Rorty Richard, The Linguistic Turn. Essays in Philosophical Method with Two Retrospective Essays, Chicago: The University of Chicago Press 1967.
van Orman Quine Willard, Dwa dogmaty empiryzmu, w: Z punktu widzenia logiki, Warszawa: Aletheia 2000, 49–77, tłum. B. Stanosz.
Van Orman Quine Willard, Słowo i przedmiot, Fundacja Aletheia, Warszawa 1999, tłum. C. Cieślik.
Wittgenstein Ludwig, Dociekania filozoficzne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972, tłum. B. Wolniewicz.
Wittgenstein Ludwig, Tractatus logico-philosophicus, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970, tłum. B. Wolniewicz.

Bińczyk Ewa, Derra Aleksandra (red.), Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2014.
Braidotii Rosi, Po człowieku, Warszawa: PWN 2014, tłum. J. Bednarek, A. Kowalczyk.
Butler Judith, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu. Warszawa: Wydawnictwo KP 2011, tłum. Adam Ostolski.
Frege Gottlob, Pisma semantyczne, Warszawa: PWN 1977, tłum. B. Wolniewicz.
Haraway Donna, Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych, „Przegląd filozoficzno-literacki”, 1/2003, 49-87.
Lakoff George, Johnson Mark, Metafory w naszym życiu, Warszawa: PIW 1988, tłum. T. P. Krzeszowski.
Lakoff George, Johnson Mark, Philosophy in the Flesh. The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York: Basic Books 1999.
MacIntyre Alasdair, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warszawa: PWN 1996, tłum. A. Chmielewski.
Moore Jason W., Kryzys ekologiczny czy ekologicznie-światowy?, Praktyka Teoretyczna 4/2014, tłum. A. W. Nowak i K. Abriszewski.
Rorty Richard, Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa: Wydawnictwo Spacja 1996.
Rorty Richard, The Linguistic Turn. Essays in Philosophical Method with Two Retrospective Essays, Chicago: The University of Chicago Press 1967.
van Orman Quine Willard, Dwa dogmaty empiryzmu, w: Z punktu widzenia logiki, Warszawa: Aletheia 2000, 49–77, tłum. B. Stanosz.
Van Orman Quine Willard, Słowo i przedmiot, Fundacja Aletheia, Warszawa 1999, tłum. C. Cieślik.
Wittgenstein Ludwig, Dociekania filozoficzne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972, tłum. B. Wolniewicz.
Wittgenstein Ludwig, Tractatus logico-philosophicus, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970, tłum. B. Wolniewicz.

Gottlob Frege, Sens i znaczenie, w: Gottlob Frege, Pisma semantyczne, PWN 1977.
Bertrand Russell, Denotowanie, w: Jerzy Pelc (red.), Logika i język. Studia z semiotyki logicznej, PWN 1967.
Willard Van Orman Quine, Dwa dogmaty empiryzmu, w: Willard Van Orman Quine, Z punktu widzenia logiki, Aletheia 2000.
Saul Kripke, Nazywanie a konieczność, Aletheia 2001.
Hilary Putnam, Znaczenie wyrazu „znaczenie”, w: Hilary Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, PWN 1998.
J.J.C. Smart, Doznania a procesy mózgowe, w: Filozofia umysłu (fragmenty filozofii analitycznej), red. Bogdan Chwedeńczuk, Aletheia 1995.
Donald Davidson, Zdarzenia mentalne, w: Donald Davidson, Eseje o prawdzie, języku i umyśle, PWN 1992.
Jerry Fodor, Ned Block, Czym nie są stany psychiczne?, w: Filozofia umysłu (fragmenty filozofii analitycznej), red. Bogdan Chwedeńczuk, Aletheia 1995.
Jerry Fodor, Nauki szczegółowe (albo: niejednorodność nauki jako hipoteza badawcza), w: Marcin Miłkowski, Robert Poczobut (red.), Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, IFiS PAN 2008.
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, Westview Press 2011.
Jaegwon Kim, Umysł w świecie fizycznym. Esej na temat problemu umysłu i ciała oraz przyczynowania mentalnego, IFiS PAN 2002.
Jaegwon Kim, Mit nieredukcjonistycznego fizykalizmu, w: Marcin Miłkowski, Robert Poczobut (red.), Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, IFiS PAN 2008.
Alex Miller, Philosophy of Language, Routledge 2007.
Alex Miller, An Introduction to Contemporary Metaethics, Polity 2003.
Robert Van Gulick, Redukcja, emergencja i inne nowsze stanowiska na temat problemu umysł-ciało. Przegląd filozoficzny, w: Marcin Miłkowski, Robert Poczobut (red.), Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, IFiS PAN 2008.
G.E. Moore, Zasady etyki, rozdz. 1 B.
Alasdair MacIntyre, Dziedzictwo cnoty, rozdz. 2 i 3, PWN 1996.
David O. Brink, Moral Realism and the Foundations of Ethics, CUP 1989.

John Rawls, A Theory of Justice, Harvard University Press, 1971.
Alasdair MacIntyre, After Virtue, Duckworth, 1981.
Nancy Fraser, Redistribution or Recognition? A Political–Philosophical Exchange (z Axelem Honnethem), Verso, 2003.
Charles Taylor, Sources of the Self: The Making of the Modern Identity, Harvard University Press, 1989.
Frederic Jameson, Postmodernism, or, The Cultural Logic of Late Capitalism, Duke University Press, 1991.
bell hooks, Feminist Theory: From Margin to Center, South End Press, 1984.
C. Wright Mills, The Sociological Imagination, Oxford University Press, 1959.
Alfred North Whitehead, Process and Reality, Free Press, 1929.
Richard Rorty, Philosophy and the Mirror of Nature, Princeton University Press, 1979.
Stanley Cavell, The Claim of Reason, Oxford University Press, 1979.
John Dewey, The Public and Its Problems, Henry Holt, 1927.
Judith Jarvis Thomson, Rights, Restitution, and Risk: Essays in Moral Theory, Harvard University Press, 1986.
Charles W. Mills, The Racial Contract, Cornell University Press, 1997.
Isabelle Stengers, Thinking with Whitehead: A Free and Wild Creation of Concepts, Harvard University Press, 2002.
Nancy Fraser, Cannibal Capitalism: How Our System Is Devouring Democracy, Care, and the Planet—and What We Can Do About It, Verso, 2022.

Egzamin ustny w sesji zimowej.

Egzamin ustny w sesji zimowej.

Egzamin ustny w sesji zimowej.

Egzamin ustny w sesji zimowej.