Bioetyka 2402-F-S1-3-BE

1) Wprowadzenie do bioetyki
a. Narodziny, geneza, ewolucja i charakterystyka bioetyki
b. Etyki lekarskie przed "nastaniem bioetyki"
c. Rozpoznania i analizy bioetyczne [w ramach m.in. biogenezy, bioterapii i tanatologii].
d. Wiodące „zasady bioetyczny” autorstwa m.in. Bauchampa, Childressa i Engelhardta.
e. Bioetyka a eugenika.
2) Value of Life vs Sancity of Life – namysł nad wartością życia ludzkiego
3) Human Liberation vs Animal Liberation – spór o naturę ludzką
4) Spór wokół eksperymentów na zwierzętach (m.in. o roli komisji etycznych zajmujących się oceną etyczną prowadzonych badań na zwierzętach laboratoryjnych)
5) Bioetyka a biogeneza życia – próba zastosowania kategorii bioetycznych do wyjaśnienia problemów, które generuje dynamiczny rozwój nauk biomedycznych, w tym m. in. genetyki, biotechnologii oraz medycyny reprodukcyjnej.
- przykładowe problemy: in vitro, klonowanie (m.in. reprodukcyjne)
6) Bioetyka a bioterapia – próba użycia kategorii bioetycznych do wyjaśnienia problemów, które rodzi dynamiczny rozwój technologii medycznych.
- przykładowe problemy: aborcja, transplantologia
7) Bioetyka a tanatologia – próba zastosowania kategorii bioetycznych do eksplikacji, takich zagadnień, jak np.: eutanazja (czynna i bierna), samobójstwo (wspomagane, nie-wspomagane), tj. problemów natury suicydologicznej.
- przykładowe problemy: eutanazja, samobójstwo wspomagane
8) Współczesne dylematy bioetyczne, m.in. zagadnienie medykalizacji życia ludzkiego, trans-humanizmu i post-humanizmu, technologii GMO.
9) Kodeksy etyczne a zagadnienie biojurysprudencji – rzecz o prawach i obowiązkach lekarza i pacjenta w kontekście dyskusji nad problemem paternalizmu medycznego i autonomii pacjenta.
10) Podsumowanie kursu

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy: > godziny realizowane z udziałem nauczyciela: 30 godz./1 punkt ECTS > czas poświęcony na indywidualną pracę studenta: 20 godz./1 punkty ECTS w tym: - przygotowanie się do zajęć: lektura i analiza tekstów, sporządzenie notatek - konsultacje z nauczycielem - powtórzenie materiału i przygotowania się do zaliczenia końcowego (test) > Łącznie: 50 godzin/2 punkty ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

K_W1: student zna podstawowe teorie etyczno-filozoficzne i potrafi je wykorzystywać w procesie wnioskowania, wyjaśnienia i ocenie wybranych zagadnień, z którymi mierzy się bioetyka. K_W2: posiada znajomość przedmiotu bioetyki w sensie szerszym i węższym, jak też znajomość genezy bioetyki, w aspekcie etyczno-filozoficznym, prawnym oraz społecznym. K_W3: posiada wiedzę na temat kluczowych problemów natury bioetycznej, ich ewolucji oraz możliwości ich rozstrzygnięcia. K_W4: ma świadomość znaczenia wartościowania w bioetyce [w nawiązaniu do koncepcji Bauchampa, Childressa i Engelhardta]. K_W5: posiada zdolność argumentowania na rzecz czołowych stanowisk w bioetyce, tj. utylitarystycznego i personalistycznego. K_W6: posiada wiedzę dotyczącą takich zagadnień, jak wartość życia, godność ludzka, natura człowieka, status osobowy człowieka, jako kwestii leżących u podstaw szeregu sporów bioetycznych.

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U1: student posiada umiejętność poprawnego rozpoznania teorii etyczno-filozoficznej i użycia argumentacji w jej ramach obowiązującej do rozstrzygania dylematów natury bioetycznej, w tym rozumie i ocenia zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz etyczne uwarunkowania chemii medycznej; K_U2: potrafi rozpoznać i poprawnie zastosować argumentację charakterystyczną dla danego typu bioetyki w otwartej dyskusji bioetycznej. K_U3: potrafi samodzielnie wnioskować, wyjaśniać i oceniać dylematy bioetyczne, z uwagi m. in. na ich rangę, stopień złożoności i odniesienie kulturowe [światopoglądowe i religijne]. K_U4: potrafi wskazać korelacje występujące między naukami współtworzących bioetykę, tj. na linii BIOLOGIA – PRAWO – FILOZOFIA [ETYKA]. K_U5: potrafi umiejętnie argumentować na rzecz, m. in. WARTOŚCI ŻYCIA, GODNOŚCI LUDZKEJ, NATURY CZŁOWIEKA, STATUSU OSOBOWEGO CZŁOWIEKA, w oparciu o daną koncepcję bioetyczną [np. utylitarystyczną, personalistyczną, czy też np. kulturową]. K_U6: potrafi samodzielnie poszerzać wiedzę z zakresu bioetyki

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K1: student ma świadomość społecznej, kulturowej (w tym również światopoglądowej i religijnej), jak również prawnej roli i znaczenia dylematów natury bioetycznej nie tylko w sferze teoretycznych ich rozpoznań, ale przede wszystkim w wymiarze praktycznym. K_K2: potrafi w sposób refleksyjny i przemyślany opowiedzieć się ZA/PRZECIW danej technice, bądź technologii biomedycznej. K_K3: rozumie analizowane/wybrane zagadnienie bioetyczne i wyjaśnia je w oparciu o wybrany model teorii etycznej. K_K4: potrafi (w oparciu, o wiedzę wyniesioną z zajęć z zakresu bioetyki) właściwie rozdzielać argumentację stosowaną w bioetyce od argumentów nierzeczowych, często kreowanych przez środki masowego przekazu. K_K5: zna oraz przestrzega zasady i normy (etyczno-filozoficzne) stosowane do wyjaśniania, m. in. licznych dylematów społecznych, dba o zdrowie i środowisko naturalne. K_K6: rozumie etyczne i społeczne aspekty praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności.

Metody dydaktyczne

Na zajęciach wykorzystane zostaną dwie metody dydaktyczne, tj. a) wykładu problemowego i opowiadania - w celu wstępnego przybliżenia słuchaczom problematyki bioetycznej [patrz: opis kursu] oraz b) metody konwersatoryjnej z elementami pogadanki - w celu przedyskutowania problemów budzących zainteresowanie i wątpliwości bioetyków

Metody dydaktyczne podające

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
- opowiadanie

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- studium przypadku
- seminaryjna
- klasyczna metoda problemowa
- giełda pomysłów

Rodzaj przedmiotu

kanon (atrybut wycofany)

Wymagania wstępne

Nie dotyczy/brak

Koordynatorzy przedmiotu

Marcin Leźnicki

Kryteria oceniania

Zaliczenie na ocenę
(metody/kryteria do możliwego przedyskutowania)

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy/brak

Literatura

Przykładowa literatura przedmiotu:

- Adamkiewicz M., Zagadnienie śmierci w bioetyce, Warszawa 2002;
- Beauchamp L., Childress J.F., Zasady etyki medycznej, Warszawa 1995;
- Bioetyka personalistyczna, red. Tadeusz Biesaga, Kraków 2006;
- Bioetyka polska, red. T. Biesaga, Kraków 2004;
- Bołoz W., Bioetyka i prawa człowieka, Warszawa 2007;
- Bołoz W., Życie w ludzkich rękach: podstawowe zagadnienia bioetyczne, Warszawa 1997;
- Chyrowicz B., Bioetyka i ryzyko: argument "równi pochyłej" w dyskusji wokół osiągnięć współczesnej genetyki, Lublin 2002;
- Filipowicz A., Bioetyka: dialog w obronie życia, Warszawa 2002;
- Gillon R., Etyka lekarska: problemy filozoficzne, Warszawa 1997;
- Kurkowski J. L., Medycyna: bioetyka i polityka, Bielsko-Biała 2002;
- Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia ludzkiego, red. M. Gałuszko i K. Szewczyk, Warszawa-Łódź 2002;
- Singer P., Etyka praktyczna, Warszawa 2003;
- Singer P., O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, Warszawa 1994;
- Seroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie, Kraków 2004;
- Szawarski Z., Wartość życia [w:] Etyka 21/1984;
- Ślipko T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Kraków 1994;
- Tokarczyk, R. A., Prawa narodzin, życia i śmierci: etyczne problemy współczesności, Lublin 1988;
- Tulibacki W., Etyka i nauki biologiczne, Olsztyn 1994;
- Ziemiński I., Zagadnienie śmierci w filozofii analitycznej, Lublin 1999;

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2402-F-S1-3-BE w USOSweb