Antropologia filozoficzna 2402-F-S1-2-ANF

Wykład i ćwiczenia o tzw. „klasycznej” antropologii filozoficznej XX w. (M. Scheler, H. Plessner, A. Gehlen) oraz przegląd współczesnych sporów o jej status w obrębie głównych subdyscyplin filozoficznych (nurty historyczne i biologistyczne w antropologii). Na tym tle omawiane są również poszczególne segmenty problemowe antropologii, takie jak antropologia pracy, komizmu, agresji, miłości, śmierci, cierpienia, antropologiczny problem "sensu życia" i in. Stawiane są także pytania o związki antropologii filozoficznej z naukami szczegółowymi (biologia, socjologia), o jej korzenie historyczne (filozofia Kanta), o jej współczesne odniesienia światopoglądowe (filozofia człowieka postmodernizmu).Ważnym celem wykładu jest zwrócenie uwagi na kryzysowe symptomy samowiedzy człowieka współczesnego (załamanie się nowożytnego paradygmatu „natury ludzkiej”, cywilizacyjne oswajanie kontyngencji). Tematem wykładu są ponadto wybrane wątki filozofii człowieka XX w., (J. P. Sartre, M. Horkheimer), która rozumiana tu jest jako formacja opozycyjna wobec antropologii filozoficznej w sensie klasycznym.

Całkowity nakład pracy studenta

- godziny kontaktowe: (ławkowe – 30, konsultacje – 5) - praca własna studenta – 25 godzin

Efekty uczenia się - wiedza

- student/ka zna i rozumie podstawową terminologię z zakresu ntropologii filozoficznej K_W01 -student/ka zna i rozumie teoretyczne podstawy i praktyczne zastosowania metod badawczych wykorzystywane w różnych nurtach antropologii K_W02 - student/ka zna podstawowe koncepcje i projekty antropologii filozoficznej rozwijane od XVIII do XX wieku K_W11 - zna głównych przedstawicieli antropologii filozoficznej oraz ich stanowiska filozoficzne K_W07 - definiuje podstawowe dla antropologii filozoficznej pojęcia K_W07 - zna zasadnicze różnice między antropologią filozoficzną a i pozostałymi dyscyplinami filozoficznymi K_W11 - rozumie główne problemy antropologiczne K_W07 - rozumie specyfikę poszczególnych teorii w kontekście historycznym K_W07 - ma podstawową wiedzę o powiązaniach omawianych koncepcji z ustaleniami filozofii współczesnej K_W08

Efekty uczenia się - umiejętności

- student/ka potrafi opanować podstawowe narzędzia pracy niezbędne do przeprowadzenia badań z zakresu antropologii K_U01 - student/ka potrafi konstruować krytyczną argumentację w odniesieniu do wybranych zagadnień antropologicznych K_U02 - student/ka posiada orientację w najważniejszych nurtach antropologicznych, rozpoznaje nawiązania, kontynuacje poszczególnych oraz różnice między nimi K_W11/ K_U12 - klasyfikuje podstawowe pojęcia i treści ze względu na ich uwarunkowania ideowe i historycznej, wskazując na ich pochodzenie i kontynuacje K_U03 - porównuje dokonania antropologii filozoficznej z ustaleniami filozofii współczesnej, określając w zarysie ich historyczną wagę i kulturalną doniosłość, wraz z kontynuacjami w obecnej dobie K_U02

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

- student/ka jest w stanie z krytycznym dystansem odnosić się zarówno do już zdobytej wiedzy, jak i pozyskiwanych, nowych informacji K_K01 - student/ka potrafi prezentować własne stanowisko i podejmować dyskusję K_K02 - student/ka świadom/a jest rzeczywistej wartości tradycji intelektualnej i kulturalnej antropologii filozoficznej oraz jej wpływu na kształt, problemy i kierunki rozwoju filozofii współczesnej K_K04 - rozpoznaje i odpiera powierzchowne lub/i fałszywe sądy na temat głównych zagadnień antropologicznych, zadomowione we współczesnej kulturze, występujące w sferze publicznej, zwłaszcza w przekazie medialnym, jak i w potocznych mniemaniach - kieruje się zasadą hermeneutyczną, nakazującą rozpatrywać poszczególne teorie nie tylko jako chronologiczną, lecz przede wszystkim jako logiczną ciągłość określonych formacji intelektualnych, które wzajemnie na siebie oddziałują.

Metody dydaktyczne

- klasyczny wykład - prezentacja multimedialna

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- ćwiczeniowa
- okrągłego stołu

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Koordynatorzy przedmiotu

Rafał Michalski

Kryteria oceniania

Wykład - egzamin ustny
ćwiczenia - ustne kolokwium

Literatura

Adorno, T, Horkheimer, M., Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, Warszawa 1994,
Arendt, H. Kondycja ludzka, Warszawa 2000,
Bachtin, Michaił, Twórczość Franciszka Rabelais’ego a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, Kraków 1975,
Bergson, H., Śmiech. Esej o komizmie, Kraków 2000,
Böhme, G., Antropologia filozoficzna. Ujęcie pragmatyczne, Warszawa 1998
Böhme, G., Filozofia i estetyka przyrody, Warszawa 2002
Eibl-Eibesfeldt, I, Miłość i nienawiść. Historia naturalna elementarnych sposobów zachowania się, Warszawa 1987,
Elias, N. Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980,
Gehlen A., Wybór pism, Warszawa 2001,
Gehlen, A. Człowiek. Jego natura i środowisko w świecie, Toruń 2017,
Girard, R, Początki kultury, przeł. Michał Romanek, Kraków 2006,
Herder, J. G., Wybór pism, Wrocław 1988
Horkheimer M., Społeczna funkcja filozofii, Warszawa 1987,
Lacan, Stadium zwierciadła jako czynnik kształtujący funkcję Ja, w świetle doświadczenia psychoanalitycznego [w:] „Psychoterapia” nr 4/1987.
Lang Hermann, Język i nieświadomość, Gdańsk 2005.
Lorenz, K.Tak zwane zło, Warszawa 1972
Marquard O., Apologia przypadkowości, Warszawa 1994,
Platon, Uczta, dowolne wydanie
Plessner H., Pytanie o conditio humana, Warszawa 1988,
Plessner, H. Śmiech i płacz, Kęty 2004
Rosińska Zofia, Freud, Warszawa 2002.
Scheler M., O sensie cierpienia, w: tegoż, Cierpienie, śmierć, dalsze życie, (red. A. Węgrzecki), Warszawa 1994,
Scheler M., Stanowisko człowieka w kosmosie, w: tegoż, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, (red. S. Czerniak, A. Węgrzecki), Warszawa 1987,
Sennett, R., Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, Warszawa 2006,
Szkoła Rittera, Studia z filozofii niemieckiej, t. II, Toruń 1996,
Whorf, B., Język, myśl i rzeczywistość,, Warszawa 1982,
Wilson E.O., O naturze ludzkiej, Warszawa 1987,
Veblen, Th., Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 2008,
Wrangham, R. Demoniczne samce, Warszawa 1999.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2402-F-S1-2-ANF w USOSweb