Psychometria 2401-K-S1-3-PSM

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawami pomiaru psychometrycznego: konstrukcją testów psychologicznych, oceną ich własności psychometrycznych oraz metodologicznymi i etycznymi zasadami prowadzenia badań z użyciem testów psychologicznych oraz interpretacji ich wyników. Wykład obejmuje następujące treści programowe:

1. Pomiar psychometryczny-zagadnienia wstępne.
a) charakterystyka pomiaru psychometrycznego;
b) podstawowe wymogi stawiane testom psychologicznym;
c) klasyfikacja testów psychologicznych;
d) zalety i ograniczenia pomiaru testowego.
e) trochę historii testów psychologicznych;
2. Koncepcja mierzonej zmiennej i jej operacjonalizacja.
a) definicja teoretyczna mierzonej zmiennej;
b) operacjonalizacja mierzonej zmiennej;
3. Podstawy rzetelności testów psychologicznych.
a) podstawowe pojęcia teorii rzetelności: wynik prawdziwy, wynik otrzymany, błąd pomiaru;
b) modele wyniku prawdziwego;
c) teoria generalizacji (uniwersalizacji) wyników testowych.
4. Zastosowanie teorii rzetelności do oceny błędu pomiaru testowego.
a) zgodność wewnętrzna: wzór Spearmana-Browna, alfa Cronbacha, wzór Kudera Richardsona;
b) zgodność międzypołówkowa;
c) zgodność międzytestowa;
d) metody powtórnego pomiaru: wiarygodność,
stabilność bezwzględna i względna;
e) rzetelności testu a wariancja prawdziwa i długość testu
f) standardowy błąd pomiaru i jego zastosowanie do szacowania
granic wyniku prawdziwego (estymacja przedziałowa) oraz
oceny istotności różnic wewnętrz- i międzyosobniczych.
5. Trafność testu.
a) pojęcie trafności testu;
b) trafność treściowa (wewnętrzna) i jej ocena (zastosowanie współczynnika W-Kendalla);
c) trafność kryterialna (diagnostyczna i prognostyczna);
d) trafność teoretyczna i metody jej oceny:
- trafność czynnikowa,
- metoda wielu cech-wielu metod (trafność zbieżna i różnicowa),
- metody oparte na analizie związków między konstruktem a zachowaniem: metoda różnic międzygrupowych (walidacyjnych), metoda zmian nieprzypadkowych, badanie procesu rozwiązywania testu;
e) trafność a rzetelność.
f) stronniczość testu
6. Podstawy analizy pozycji.
a) trudność pozycji; testy szybkości i testy mocy;
b) wartość dystrakcyjna odpowiedzi, dystrakcja a dyskryminacja;
c) wpływ zgadywania i poprawka na zgadywanie;
d) moc dyskryminacyjna pozycji i sposoby jej szacowania;
e) grupy walidacyjne
f) teoria odpowiedzi na pozycje testowe (item response theory - IRT): model Rascha, krzywa charakterystyczna pozycji (ICC), zastosowanie krzywej ICC do analizy pozycji.
7. Normalizacja testu.
a) pomiar, skala pomiarowa, poziomy pomiaru;
b) wyniki standaryzowane;
c) skale standardowe o rozkładzie prostokątnym: skala centylowa;
d) skale standardowe o rozkładzie normalnym: stenowa, staninowa, tetronowa, tenowa, dewiacyjny iloraz inteligencji;
e) kryteria doboru właściwej skali;
f) problem porównywania wyników wyrażonych w jednostkach
różnych skal standardowych;
g) rodzaj skali a dobór testu statystycznego.
8. Kontrola zmiennych zakłócających trafność pomiaru psychometrycznego: Skale kontrolne.
a) skala kłamstwa (L) na przykładzie testu MPI Eysencka;
b) skale kontrolne (?, L, F, i K) inwentarza WISKAD-MMPI;
c) zmienna aprobaty społecznej na przykładzie testów Edwardsa, Marlowe'a-Crowne'a, i testu KAS Drwala.
9. Etapy konstrukcji testów (na przykładzie kwestionariuszy osobowości/temperamentu)
a) Strategie tworzenia pozycji testowych: treściowa, teoretyczna, kryterialna, indukcyjna;
b) forma i treść pozycji;
c) etapy tworzenia i selekcji pozycji testowych:
d) przygotowanie testy do zastosowania w praktyce
10. Problemy kulturowej adaptacji testów.
a) po co adaptujemy testy?
b) rodzaje adaptacji (transkrypcja, translacja, trawestacja, parafraza, rekonstrukcja);
c) niektóre problemy związane z adaptacją testów;
d) Kryteria równoważności testu oryginalnego i adaptowanego
e) Kryteria (konteksty) oceny adaptacji testów
11. Społeczny kontekst stosowania testów.
a) prawa osób testowanych,
b) test psychologiczny jako produkt komercyjny