Wstęp do kognitywistyki
2401-K-S1-1L-WDK
"Wstęp do kognitywistyki" to roczny wykład wstępny, przeznaczony dla kierunku "Kognitywistyka" ale traktuję go jako wykład otwarty, dostępny dla studentów wszystkich kierunków.
Pierwszy semestr jest ogólnym wstępem dotyczącym natury umysłów, a drugi semestr dotyczy głównie zagadnień mózg-umysł-zachowanie, czyli neuropsychologii behawioralnej oraz modeli działania mózgu.
Część I. Natura umysłów.
1. Kognitywistyka jako nauka, czego się spodziewać po zrozumieniu umysłu. 2 g.
2. Historia umysłu: mity, historia koncepcji dotyczących natury umysłu. 3 g.
3. Folklor umysłu, zjawiska paranormalne, pseudowyjaśnienia i teorie, prowadzące na manowce. 3 g
4. Filozofia umysłu z punktu widzenia nauki: od starożytnych Greków do XX wieku, filozofia kognitywna i neurofilozofia. 8 g
5. Umysł i ewolucja: kosmiczny kalendarz, umysł zwierząt, możliwości umysłowe naczelnych. 4g
6. Paleoantropologia umysłu, ewolucja człowieka, socjobiologia. 5 g
7. Mózg i umysł: geny i mózgi: biologia ewolucyjna, złożoność informacji genetycznej. 5 g
Część II. Mózg, umysł i zachowanie.
8. Podstawy anatomii mózgu, metody badania pracy mózgu, lokalizacja funkcji psychicznych. 4 g
9. Działanie mózgu: najprostsze teorie. 4 g
10. Homeostaza i pień mózgu. 2 g
11. Kontrola organizmu, emocje i napędy. 4 g
12. Modularna budowa kory mózgu i analiza danych zmysłowych, percepcja i ruch. 6 g
13. Pamięć, rodzaje i modele. 4 g
14. Wyższe czynności psychiczne: mowa, myślenie, inteligencja, wola, jaźń. 6 g
15. Mózg i świadomość. 2 g
Całkowity nakład pracy studenta
Łączna liczba godzin 150, w tym:
30 godzin kontaktowych wykładu,
90 godzin na czytanie notatek, przygotowanie i napisanie podsumowywania, szukanie informacji, komentowanie treści wykładu, formułowanie pytań.
30 godzin przygotowanie do egzaminu końcowego.
Efekty uczenia się - wiedza
Student rozumie:
* jakie są cele badań w naukach kognitywnych,
* zna interdyscyplinarne metod badań kognitywistyki,
* wie jakie dziedziny nauki miały swój wkład do powstania kognitywistyki i przyczyniają się do jej rozwoju,
* zna i rozumienie historię pojęć, jakich używano by zrozumieć umysł w przeszłości,
* krytycznie ocenia doniesienia medialne i mity na temat działania mózgu i umysłu,
* zna podstawowe historyczne i współczesne nurty filozoficzne związane z próbami zrozumienia umysłu i potrafi je krytycznie ocenić z punktu widzenia dzisiejszej nauki,
* rozumie ewolucyjne przyczyny powstania specyficznych form percepcji i procesów poznawczych,
* zna podstawy budowy i funkcji różnych struktur mózgowych, potrafi je schematycznie naszkicować i opisać,
* rozumie związek pomiędzy funkcjonowaniem mózgu i zachowaniem w kategoriach przepływu informacji dla procesów percepcji, pamięci, jak i złożonych procesów związanych z podejmowaniem decyzji i świadomością,
* potrafi określić skutki wynikające z zaburzeń działania i współpracy różnych struktur mózgu.
Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W05, K_W06, K_W07.
Efekty uczenia się - umiejętności
Student potrafi
* wyszukać i krytycznie ocenić wiarygodność informacji z sieci Internet i doniesień naukowych publikowanych w mediach,
* dokonać zwięzłego podsumowania najważniejszych punktów wykładu,
* zebrać i zinterpretować informacje pochodzące z różnych źródeł,
* sformułować interesujące pytania na temat poruszany w notatkach do wykładu,
* rozpoznać błędne założenia i błędy w rozumowaniu obiegowych opinii na temat działania mózgu i natury umysłów,
* ocenić krytycznie wyniki eksperymentów prowadzonych różnymi metodami używanymi w badaniach kognitywnych.
Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia:
K_U01, K_U02, K_U04, K_U06
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Student jest:
* świadomy złożoności zagadnień, związanych z kognitywistyką i wynikającej stąd konieczności badań opartych na różnym podejściu
teoretycznym i metodologicznym,
* analizuje i ocenia dostępne informacje próbując zrozumieć ich konsekwencję dla rozumienia procesów kognitywnych,
* zna ograniczenia swojej wiedzy, odróżnia opinie od dobrze udokumentowanych faktów,
* potrafi krytycznie podejść do własnych pomysłów i opinii,
* rozumie potrzebę dalszego kształcenia i niebezpieczeństwa zbytniej pewności co do własnych opinii,
* poszerza swoją wiedzę na interesujące go tematy poruszane na zajęciach, w tym zastosowania kognitywistyki,
* ma świadomość konieczności popularyzowania wiedzy z
zakresu kognitywistyki i wykorzystywania jej w pracy
zawodowej,
* jest uwrażliwiony na kwestie etyczne związane z wykonywaniem badań doświadczalnych i ich błędnych interpretacji, efekty prowadzące do irracjonalnych form myślenia lub związanych z nieuczciwością prezentacji wyników.
Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia:
K_K01, K_K02, K_K03, K_U08, K_U09, K_U11
Metody dydaktyczne
* Wykład konwersatoryjny/problemowy,
* przed każdym wykładem czytanie notatek,
* streszczanie, komentowanie i zadawanie pytań na stronach Wiki w oparciu o notatki do nadchodzącego wykładu,
* ocena komentarzy każdego studenta przed każdym z wykładów,
* wzajemne interakcje i dyskusja między studentami w oparciu o ich własne komentarze,
* w czasie wykładu dyskusja i odpowiedzi na pytania zadane na stronach Wiki.
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- sytuacyjna
- punktowana
- obserwacji
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
Wykład wstępny, nie ma więc specyficznych wymagań oprócz umiejętności podstawowych zdobytych w szkole średniej, posługiwania się komputerem, nawigacji na stronach internetowych oraz pisania komentarzy i pytań na stronach Wiki.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Egzamin roczny, składający się z dwóch części.
Warunkiem zaliczenia na stopień I semestru jest uzyskanie połowy z maksymalnej liczby punktów za oceny komentarzy i pytań do wykładów w danym semestrze.
Warunkiem dopuszczenia do końcowego egzaminu jest uzyskanie połowy z maksymalnej liczby punktów za oceny komentarzy i pytań do wykładów w I jak i w II semestrze.
Kryteria oceniania: skala ocen z egzaminu na koniec roku:
(punkty,ocena) =
Praktyki zawodowe
Literatura
Anderson John R. Uczenie się i pamięć. Integracja zagadnień. WSiP 1998.
Bremer J, Osoba – fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność Ja w świetle badań neurologicznych Kraków: Aureus, 2008
Crick Francis, Zdumiewająca hipoteza. Prószyński i S-ka, Warszawa 1997
Górska T, Grabowska A, Zagrodzka J, red, Mózg a zachowanie. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997
Jaśkowski P, Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł. Wizja Press IT, Warszawa 2009
Jodzio K (red), Neuronalny świat umysłu, Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2005
Lindsay P. H., Norman D.A. Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Warszawa: PWN. 1995
Maruszewski T., Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata, GWP Warszawa 2001
Milner D.A, Goodale M.A., Mózg wzrokowy w działaniu. Wyd. Naukowe PWN, Seria: Biblioteka Psychologii Współczesnej, 2008
Sadowski B, Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
Wróbel A, Kasicki S, red. Zobaczyć myśl. Badania czynności mózgu.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: