Prowadzony w cyklach: 2022/23L, 2023/24L, 2024/25L, 2025/26L

Kod ISCED: 0318

Punkty ECTS: 6

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Badań Informacji i Komunikacji

Komunikowanie międzykulturowe 2401-D-S2-2-KM

Wybrane aspekty komunikacji niewerbalnej jako czynniki charakteryzujące przedstawicieli różnych kultur. Wykorzystanie czasu jako jeden z aspektów kodu kulturowego. Wpływ dystansu i relacji przestrzennych na porozumienie. kultury kolektywistyczne i indywidualistyczne - zderzenie dwóch różnych mentalności i odmiennych systemów wartości jako sytuacja komunikacyjna.

Pluralizm kulturowy – nowe zjawisko czy problem stary jak świat? Wielokulturowość jako trwałe zjawisko społeczne; multikulturalizm jako współczesny polityczny projekt równouprawnienia kultur w teorii i praktyce. Globalizacja i lokalność jako tło przemian stosunków kulturowych we współczesnym świecie.

Różnice kulturowe: wymiary kultury wg Geerta Hofstede i Inne ujęcia różnic kulturowych. Kategoria charakteru narodowego. Polacy a kompetencje komunikacyjne w środowisku międzynarodowym

Determinanty komunikacji międzykulturowej. Wpływ stereotypów i uprzedzeń narodowościowych na komunikację między Polakami a innymi nacjami (kulturami narodowymi).

Komunikacja międzykulturowa: zjawisko szoku kulturowego.

Adaptacja, asymilacja, integracja, marginalizacja jako sposoby przystosowania się mniejszości do grupy dominującej w państwach wieloetnicznych.

kultury o dużym i małym wymiarze niepewności oraz tolerowania sytuacji niepewności

kultury ceremonialne i ich kody kulturowe (na wybranych przykładach)
kultury o dużym i małym dystansie władzy, możliwe problemy w komunikacji i porozumieniu

znaczenie wiedzy o komunikacji kulturowej w biznesie, mediacjach politycznych, różnego typu współpracy międzynarodowej i relacjach prywatnych

W cyklu 2022/23L:

Problematykę komunikacji międzykulturowej i warunków jej dobrego przebiegu przedstawiam w cyklu wykładów problemowych (z elementami konwersatorium) proponując jej ujęcie w kluczu Wschód-Zachód ( w rozumieniu geopolitycznym). Poszczególne zagadnienia ilustrowane są przykładami typowych sposobów myślenia i zachowań przedstawicieli państw byłego ZSRR, współczesnej FR i Ukrainy, państw Kaukazu i Afryki Środkowej, państw arabskich, Europy środkowej i zachodniej, USA i Japonii).
W opisie stosuję m. in. model G Hofstede (obszary i wymiary kultury) oraz J. Mola (tzw. trójkąt kulturowy).

W cyklu 2023/24L:

W cyklu 2024/25L:

W cyklu 2025/26L:

Problematykę komunikacji międzykulturowej i warunków jej dobrego przebiegu przedstawiam w cyklu wykładów problemowych (z elementami konwersatorium) proponując jej ujęcie w kluczu Wschód-Zachód ( w rozumieniu geopolitycznym). Poszczególne zagadnienia ilustrowane są przykładami typowych sposobów myślenia i zachowań przedstawicieli państw byłego ZSRR, współczesnej FR i Ukrainy, państw Kaukazu i Afryki Środkowej, państw arabskich, Europy środkowej i zachodniej, USA i Japonii).
W opisie stosuję m. in. modele i podejścia G Hofstede (obszary i wymiary kultury), G. Gestelanda, Fons’a Trompenaars i Ch. Hampden-Turner’a oraz J. Mola.

Całkowity nakład pracy studenta

łącznie od 150 do 180h - 6 ECTS z czego: 30 godzin - udział w wykładach 1 ECTS 45 godzin - konsultacje, korespondencja mailowa z wykładowcą, pisanie egzaminu 1,5 ECTS czytanie lektur ok. 45 h - 1,5 ECTS przygotowanie się do egzaminu, czytanie notatek z wykładu i lektury - ok. 60 h 2 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

student definiuje najważniejsze pojęcia z zakresu komunikowania międzykulturowego. Zna podstawowe modele klasyfikacji i opisu kultur stosowane w nauce o komunikacji kulturowej i potrafi odnosić je do rzeczywistości kulturowej we współczesnym świecie. Zna i rozumie relację kultura – komunikacja. Krytycznie odnosi się do prezentowanych koncepcji teoretycznych. K_W01 , K_W02, K_W04

Efekty uczenia się - umiejętności

student identyfikuje bariery komunikacyjne w kontekście KM i objaśnia sposoby ich przezwyciężania, identyfikuje poziomy KM, wyjaśnia różnice między nimi, wskazuje czynniki determinujące porozumienie; wymienia i objaśnia wymiary kultury, potrafi analizować zawartość mediów masowych pod kątem ich roli w promowaniu dialogu międzykulturowego i rozwiązywania konfliktów w społeczeństwach polietnicznych. K_U01 , K_U02, K_W04, K_U07

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

student komunikuje się w środowisku wielokulturowym i międzynarodowym, zdobywa kompetencje społeczne czyniące go aktywną jednostką w warunkach globalizacji student utrwala postawę szacunku dla tego, co odmienne i różne od kultury przezeń reprezentowanej K_K01 ; K_K02

Metody dydaktyczne

Wykład, prezentacja, elemety dyskusji.

Metody dydaktyczne eksponujące

- wystawa
- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opowiadanie
- wykład konwersatoryjny
- pogadanka
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- giełda pomysłów
- obserwacji
- doświadczeń
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Znajomość zagadnień z zakresu komunikacji społecznej.

Koordynatorzy przedmiotu

Iwona Massaka

Kryteria oceniania

Formą zaliczenia wykładu jest egzamin pisemny. 3 pytania problemowe. (każde za 5 pkt maksymalnie) Na podstawie odpowiedzi oceniam w skali 1-5 stan wiedzy studenta i poziom zrozumienia wyłożonej problematyki. Na prośbę studentów możliwy jest egzamin w terminie O przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej, ale wówczas traktowany jest on jak egzamin w terminie pierwszym.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym;
M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie;
M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223;
G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu;
E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146;
S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności.
C. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, tłum. M. Sowa, Kraków 2008.
A. Śliz, M. S. Szczepański (red.), Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?, Warszawa 2011.
T. Wallas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1994.
J. Bielska-Krawczyk, S, Kołos, M. Mateja (red.), Obrazy dookoła świata, Toruń 2013.
J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Warszawa 2011.
A. de Lazari, Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością, Łodź 2009.
I. Kabzińska, O kulturze "polskiej nacji", kulturze narodowej..., "Etnografia Polska" 1996, z. 1-2, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1461/Strony+od+EP_XL-12_Kabzi%C5%84ska.pdf.
E. Lewandowski, Oto Polak, "Polityka" 19.04.2007, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezbednikinteligenta/216105,1,co-wiemy-o-charakterze-polakow.read.
M. Firlej, Językowy obraz Żyda w prasie prawicowej w świetle wybranych słów kluczowych, "Zesz. Prasoznawcze" 2007, nr 3-4, s. 53-72.
M. Golka, Socjologia kultury, Warszawa 2007.
M. Kula, Multi-problem, http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1522063,1,czy-idea-wielokulturowych-panstw-juz-upadla.read
L. Dyczewski (red.), Kultura grup mniejszościowych i marginalnych, Lublin 2006.
R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża (red.), Odmiany tożsamości, Lublin 2010.
L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin 2013.
I Massaka, "Szczegóły. Rzecz o Gruzji", Białystok 2022.
R. Kapuściński, Heban.
M. K Nydell, Zrozumieć Arabów, 2001.
K. Pluta, Dubajski savoir-vivre. Poradnik życia w Dubaju, 2019.
A. Chrobak, Beduinki na instagramie, Moje życie w Emiratach, Kraków 2016
A. Chrobak, Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu, Kraków
2018
B. Lafayette De Mente, Japoński kod kulturowy, Kraków 2021
J Bator, Japoński wachlarz

W cyklu 2022/23L:

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym;
M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie;
M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223;
G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu;
E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146;
S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności.
C. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, tłum. M. Sowa, Kraków 2008.
A. Śliz, M. S. Szczepański (red.), Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?, Warszawa 2011.
T. Wallas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1994.
J. Bielska-Krawczyk, S, Kołos, M. Mateja (red.), Obrazy dookoła świata, Toruń 2013.
J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Warszawa 2011.
A. de Lazari, Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością, Łodź 2009.
I. Kabzińska, O kulturze "polskiej nacji", kulturze narodowej..., "Etnografia Polska" 1996, z. 1-2, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1461/Strony+od+EP_XL-12_Kabzi%C5%84ska.pdf.
E. Lewandowski, Oto Polak, "Polityka" 19.04.2007, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezbednikinteligenta/216105,1,co-wiemy-o-charakterze-polakow.read.
M. Firlej, Językowy obraz Żyda w prasie prawicowej w świetle wybranych słów kluczowych, "Zesz. Prasoznawcze" 2007, nr 3-4, s. 53-72.
M. Golka, Socjologia kultury, Warszawa 2007.
M. Kula, Multi-problem, http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1522063,1,czy-idea-wielokulturowych-panstw-juz-upadla.read
L. Dyczewski (red.), Kultura grup mniejszościowych i marginalnych, Lublin 2006.
R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża (red.), Odmiany tożsamości, Lublin 2010.
L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin 2013.
I Massaka, "Szczegóły. Rzecz o Gruzji", Białystok 2022.
M. K Nydell, Zrozumieć Arabów, 2001.
K. Pluta, Dubajski savoir-vivre. Poradnik życia w Dubaju, 2019.
A. Chrobak, Beduinki na instagramie, Moje życie w Emiratach, Kraków 2016
A. Chrobak, Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu, Kraków
2018
R. Kapuściński, Heban.
J Bator, Japoński wachlarz.

Filmy fabularne, dokumentalne, reportaże TV itp.

W cyklu 2023/24L:

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym;
M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie;
M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223;
G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu;
E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146;
S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności.
C. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, tłum. M. Sowa, Kraków 2008.
A. Śliz, M. S. Szczepański (red.), Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?, Warszawa 2011.
T. Wallas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1994.
J. Bielska-Krawczyk, S, Kołos, M. Mateja (red.), Obrazy dookoła świata, Toruń 2013.
J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Warszawa 2011.
A. de Lazari, Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością, Łodź 2009.
I. Kabzińska, O kulturze "polskiej nacji", kulturze narodowej..., "Etnografia Polska" 1996, z. 1-2, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1461/Strony+od+EP_XL-12_Kabzi%C5%84ska.pdf.
E. Lewandowski, Oto Polak, "Polityka" 19.04.2007, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezbednikinteligenta/216105,1,co-wiemy-o-charakterze-polakow.read.
M. Firlej, Językowy obraz Żyda w prasie prawicowej w świetle wybranych słów kluczowych, "Zesz. Prasoznawcze" 2007, nr 3-4, s. 53-72.
M. Golka, Socjologia kultury, Warszawa 2007.
M. Kula, Multi-problem, http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1522063,1,czy-idea-wielokulturowych-panstw-juz-upadla.read
L. Dyczewski (red.), Kultura grup mniejszościowych i marginalnych, Lublin 2006.
R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża (red.), Odmiany tożsamości, Lublin 2010.
L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin 2013.
I Massaka, "Szczegóły. Rzecz o Gruzji", Białystok 2022.
M. K Nydell, Zrozumieć Arabów, 2001.
K. Pluta, Dubajski savoir-vivre. Poradnik życia w Dubaju, 2019.
A. Chrobak, Beduinki na instagramie, Moje życie w Emiratach, Kraków 2016
A. Chrobak, Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu, Kraków
2018
R. Kapuściński, Heban.
J Bator, Japoński wachlarz.

Filmy fabularne, dokumentalne, reportaże TV itp.

W cyklu 2024/25L:

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym;
M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie;
M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223;
G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu;
E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146;
S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności.
C. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, tłum. M. Sowa, Kraków 2008.
A. Śliz, M. S. Szczepański (red.), Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?, Warszawa 2011.
T. Wallas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1994.
J. Bielska-Krawczyk, S, Kołos, M. Mateja (red.), Obrazy dookoła świata, Toruń 2013.
J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Warszawa 2011.
A. de Lazari, Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością, Łodź 2009.
I. Kabzińska, O kulturze "polskiej nacji", kulturze narodowej..., "Etnografia Polska" 1996, z. 1-2, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1461/Strony+od+EP_XL-12_Kabzi%C5%84ska.pdf.
E. Lewandowski, Oto Polak, "Polityka" 19.04.2007, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezbednikinteligenta/216105,1,co-wiemy-o-charakterze-polakow.read.
M. Firlej, Językowy obraz Żyda w prasie prawicowej w świetle wybranych słów kluczowych, "Zesz. Prasoznawcze" 2007, nr 3-4, s. 53-72.
M. Golka, Socjologia kultury, Warszawa 2007.
M. Kula, Multi-problem, http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1522063,1,czy-idea-wielokulturowych-panstw-juz-upadla.read
L. Dyczewski (red.), Kultura grup mniejszościowych i marginalnych, Lublin 2006.
R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża (red.), Odmiany tożsamości, Lublin 2010.
L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin 2013.
I Massaka, "Szczegóły. Rzecz o Gruzji", Białystok 2022.
M. K Nydell, Zrozumieć Arabów, 2001.
K. Pluta, Dubajski savoir-vivre. Poradnik życia w Dubaju, 2019.
A. Chrobak, Beduinki na instagramie, Moje życie w Emiratach, Kraków 2016
A. Chrobak, Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu, Kraków
2018
R. Kapuściński, Heban.
J Bator, Japoński wachlarz.

Filmy fabularne, dokumentalne, reportaże TV itp.

W cyklu 2025/26L:

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym;
M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie;
M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223;
G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu;
E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146;
S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności.
C. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, tłum. M. Sowa, Kraków 2008.
A. Śliz, M. S. Szczepański (red.), Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?, Warszawa 2011.
T. Wallas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1994.
J. Bielska-Krawczyk, S, Kołos, M. Mateja (red.), Obrazy dookoła świata, Toruń 2013.
J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, Warszawa 2011.
A. de Lazari, Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością, Łodź 2009.
I. Kabzińska, O kulturze "polskiej nacji", kulturze narodowej..., "Etnografia Polska" 1996, z. 1-2, http://cyfrowaetnografia.pl/Content/1461/Strony+od+EP_XL-12_Kabzi%C5%84ska.pdf.
E. Lewandowski, Oto Polak, "Polityka" 19.04.2007, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezbednikinteligenta/216105,1,co-wiemy-o-charakterze-polakow.read.
M. Firlej, Językowy obraz Żyda w prasie prawicowej w świetle wybranych słów kluczowych, "Zesz. Prasoznawcze" 2007, nr 3-4, s. 53-72.
M. Golka, Socjologia kultury, Warszawa 2007.
M. Kula, Multi-problem, http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1522063,1,czy-idea-wielokulturowych-panstw-juz-upadla.read
L. Dyczewski (red.), Kultura grup mniejszościowych i marginalnych, Lublin 2006.
R. Szwed, L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża (red.), Odmiany tożsamości, Lublin 2010.
L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin 2013.
I Massaka, "Szczegóły. Rzecz o Gruzji", Białystok 2022.
M. K Nydell, Zrozumieć Arabów, 2001.
K. Pluta, Dubajski savoir-vivre. Poradnik życia w Dubaju, 2019.
A. Chrobak, Beduinki na instagramie, Moje życie w Emiratach, Kraków 2016
A. Chrobak, Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu, Kraków
2018
R. Kapuściński, Heban.
J Bator, Japoński wachlarz.

Filmy fabularne, dokumentalne, reportaże TV itp.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2401-D-S2-2-KM w USOSweb