Psychologia społeczna 2401-D-S1-2-PS
1. Psychologia społeczna jako nauka – perspektywa i sposób zbierania informacji
2. Kształtowanie natury społecznej człowieka
3. Grupa społeczne – kiedy powstaje i jaką role pełni w życiu człowieka
4. Poznanie społeczne
5. Konformizm – dlaczego ulegamy innym
6. Język w procesie konstruowania i reprodukcji świata społecznego
7. Stereotypy i uprzedzenia
8. Porównanie jako narzędzie zdobywania wiedzy i kształtowania postaw
9. Status społeczny
10. Władza i wpływ społeczny
11. Tożsamość, rola społeczna, osobowość
12. Emocje – sympatia, miłość, wstyd i zawiść jako narzędzie kontroli społecznej
13. Komunikacja i procesy postrzegania
|
W cyklu 2022/23Z:
Podstawowym materiałem wykorzystywanym do pracy na zajęciach będą filmy fabularne, seriale i filmy dokumentalne, w których znalazły się obrazy ilustrujące wybrane zagadnienia psychologii społecznej. Zagadnienia te będą wyprzedzająco prezentowane od strony teoretycznej podczas wykładów. Ćwiczenia zostały pomyślane jako ich uzupełnienie i pogłębienie. Ich celem jest pobudzenie psychologicznej i socjologicznej wyobraźni studenta, który dwie rzeczywistości - zachowania i kondycję psychiczną ludzi oraz świat społeczny i kulturę – widziałby w nieuniknionych relacjach wzajemnych, a jednocześnie potrafiłby spojrzeć na prezentowane w filmach postaci, sytuacje i problemy w języku psychologii społecznej. |
W cyklu 2023/24Z:
Podstawowym materiałem wykorzystywanym do pracy na zajęciach będą filmy fabularne, seriale i filmy dokumentalne, w których znalazły się obrazy ilustrujące wybrane zagadnienia psychologii społecznej. Zagadnienia te będą wyprzedzająco prezentowane od strony teoretycznej podczas wykładów. Ćwiczenia zostały pomyślane jako ich uzupełnienie i pogłębienie. Ich celem jest pobudzenie psychologicznej i socjologicznej wyobraźni studenta, który dwie rzeczywistości - zachowania i kondycję psychiczną ludzi oraz świat społeczny i kulturę – widziałby w nieuniknionych relacjach wzajemnych, a jednocześnie potrafiłby spojrzeć na prezentowane w filmach postaci, sytuacje i problemy w języku psychologii społecznej. |
W cyklu 2024/25Z:
Zajęcia mają na celu wprowadzenie studentów w problematykę psychologii społecznej jako dyscypliny naukowej. Głównym celem jest przedstawienie podstawowych pojęć, koncepcji i teorii służących do analizy procesu konstruowania społecznej natury człowieka oraz mechanizmów grupowych. W trakcie zajęć będą omawiane następujące zagadnienia: 1. Psychologia społeczna jako nauka – perspektywa i sposób zbierania informacji |
W cyklu 2025/26L:
Zajęcia mają na celu wprowadzenie studentów w problematykę psychologii społecznej jako dyscypliny naukowej. Głównym celem jest przedstawienie podstawowych pojęć, koncepcji i teorii służących do analizy procesu konstruowania społecznej natury człowieka oraz mechanizmów grupowych. W trakcie zajęć będą omawiane następujące zagadnienia: 1. Psychologia społeczna jako nauka – perspektywa i sposób zbierania informacji |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- referatu
- punktowana
- giełda pomysłów
- projektu
- panelowa
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2025/26L: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składać będą się cząstkowe oceny (pkt.): za referat, i aktywność.
Obecność
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Nie przygotowanie się do zajęć równoważne jest z nieobecnością na tych zajęciach (jedną z form weryfikacji wiedzy mogą być wejściówki). Limit nieobecności: 2
Aktywność
Na każdych zajęciach za aktywność uzyskać będzie można 1 punkt.
Zabranie głosu w dyskusji nie oznacza jeszcze uzyskania punktu za aktywność. Premiowane będą głosy istotne dla zrozumienia przez grupę omawianej problematyki.
Referat
Referat należy przygotować na podstawie lektur - spis tekstów, który udostępnia prowadzący ćwiczenia w niniejszym programie jest listą pomocniczą w poszukiwaniach. Samodzielne poszukiwania będą wysoko cenione. Referat nie może być tylko streszczeniem tekstów. Referujący powinien wykazać się znajomością omawianej problematyki i jej krytyczną analizą. Powinien też umieć przedstawić to w sposób klarowny i zrozumiały dla słuchaczy.
Przy ocenie Państwa referatu będą brane pod uwagę następujące czynniki:
- referat winien zawierać problem, pytania do poruszanej materii, stanowić podstawę dyskusji na zajęciach (3 pkt.);
- istotny jest styl prezentacji, wykorzystany język (3 pkt.);
- oryginalność i ciekawe ujęcie przedstawianego zagadnienia (3 pkt.),
-umiejętność przedstawienia prezentowanej treści na przykładach, bieżących wydarzeniach, wybranych przypadkach, itp. (6 pkt.)
Czas wystąpienia ok. 13-15 min. Do referatu należy przygotować konspekt.
* Ocena końcowa będzie opierała się na punktacji otrzymanej za aktywność i przygotowany referat.
Aktywność Referat Razem
13 15 28
Ocena:
BDB – 28-25 pkt. (100-89%)
DB+ 24 pkt. (86%)
DB – 23-21 pkt. (82-75%)
DST+ 20 pkt. (71%)
DST – 19-17 pkt. (68-61%)
NDST. poniżej 17 pkt.
* Ocena niedostateczna powoduje automatyczne przejście do trybu poprawkowego. Wiąże się to z koniecznością przystąpienia do kolokwium z tekstów obowiązkowych podanych do zajęć. Osoby, które tego nie uczynią w wyznaczonym terminie otrzymują ocenę niedostateczną.
* Wszelkie niejasności w niniejszym programie interpretuje prowadzący, z którym oczywiście można różne rzeczy próbować negocjować.
Literatura
1. Psychologia społeczna jako nauka – perspektywa i sposób zbierania informacji
• Aronson E., 1996. Co to jest psychologia społeczna? w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 15-25.
• Aronson E., 1996. Psychologia społeczna jako nauka, w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 494-521.
• Mika S., 1975. Wstęp do psychologii społecznej, Warszawa: PWN, ss. 11-39.
• Aronson E., 2001. Badania w psychologii społecznej jako skok wiary, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 21-28.
• Aronson E., 2001. O baseballu i porażkach, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 29-33.
2. Kształtowanie natury społecznej człowieka
• Berger P. L., i T., Luckmann, 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa: PIW, ss. 202-262
• Bourdieu P., i L. J. D. Wacquant, 2001. Habitus, illusio i racjonalność, w: Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa, ss.100-130.
• Kaufmann J-C., 2004. Dynamika przyzwyczajeń, w: Ego. Socjologia jednostki, Warszawa: Oficyna Naukowa, ss. 149-176.
• Mead., G. H., 1975. Umysł Osobowość i Społeczeństwo, Warszawa, PWN, s. 212-247, 267-277.
• Znaniecki F., 2001. Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Warszawa, PWN, s. 89-123.
• Leszniewski T, 2009. Uspołecznione ciało jako efekt oddziaływań wychowawczych. Inspiracje Pierrem Bourdieu w socjologii wychowania, Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, XXV: 131-148.
3. Grupa społeczne – kiedy powstaje i jaką role pełni w życiu człowieka
• Szmatka J., 2007. Prekursorzy mikrosocjologii wśród klasyków, w: Małe struktury społeczne, PWN Warszawa, ss.44-88.
• Turowski J., 2001. Teorie grupy społecznej, w: Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL ,ss. 57-75.
• Turowski J., 2001. Typologie grup społecznych, w: Socjologia. Małe struktury społeczne, ss.107-114.
• Flis A., 1999. Antropologiczna koncepcja grupy, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, Wyd. UMCS, Lublin, ss. 53-62.
• Turner J. C., 1999. Ku poznawczej redefinicji pojęcia grupy, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 149-172.
• Matejko A., 1962. Mała grupa, „Studia Socjologiczne” 2.
• Szmatka J., 2007. Struktura socjometryczna: struktura afektywna małej grupy, w: Małe struktury społeczne, Szmatka J., s.161-205.
• Mika S. 1982. Struktura socjometryczna, w: Psychologia społeczna, ss. 455-464
• Turowski J., 2001. Teoria integracji i dezintegracji społecznej, w: Socjologia. Małe struktury społeczne, ss.129-152.
• Jacher W., 1999. Integracja społeczna, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 63-72.
• Makrełow K., 1977. Socjometryczne aspekty atmosfery społecznej w środowisku pracy, „Studia Socjologiczne” 2
• Chełstowski B., 1966. Pojęcia, wskaźniki i korelaty integracji grupy w literaturze socjometrycznej, „Studia Socjologiczne” 1
4. Poznanie społeczne
• Aronson E., 1996. Poznanie społeczne, w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 148-216.
• Storms M. D., 2002. Nagrania magnetowidowe a proces atrybucji – zamiana punktów widzenia aktora i obserwatora, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 254-274.
• Kernick D. T., i S. E., Gutierrs, 2002. Zjawisko kontrastu a ocena atrakcyjności fizycznej – gdy piękność staje się zagadnieniem społecznym, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 197-214.
• Ross M., McFarland C., i G. J. O., Flechter, 2002. Wpływ postaw na przypominanie sobie zdarzeń z własnej przeszłości, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 215-229.
• Fazio R. H., i C. J., Wiliams, 2002. Dostępność postaw jako czynnik pośredniczący w zależności między postawami a spostrzeganiem i postawami a zachowaniem, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 230-253.
5. Konformizm – dlaczego ulegamy innym
• Aronson E., 1996. Konformizm w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 26-76.
• Asch, S., A.,., 2001. Opinie i naciski społeczne, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 37-47.
• Haney C., Banks C., i P. G. Zimbardo. 2001. Więźniowie i strażnicy, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 83-101.
6. Język w procesie konstruowania i reprodukcji świata społecznego
• Bernstein, B., 1990. Odtwarzanie kultury, Warszawa, PIW, s. 220-269.
• Giza. A., 1999. Więź społeczna i orientacje poznawcze: grupowy poziom konstytucji i kodu językowego, w: Małe struktury społeczne. Machaj, I., (red.), Lublin, Wydawnictwo UMCS, s. 199-206.
• Korporowicz, L., 1993. Tworzenie sensu. Język – kultura - komunikacja, Warszawa, Oficyna Naukowa, s. 108-130, 139-151.
• Marody, M., 1987. Technologie intelektu, Warszawa: PWN, s. 116-165.
• Piotrowski, A. i M., Ziółkowski, 1976. Zróżnicowanie językowe a struktura społeczna, Warszawa: PWN, s. 305-332 i 338-372.
• Piotrowski, A. i M., Ziółkowski, 1976. Zróżnicowanie językowe a struktura społeczna, Warszawa: PWN, s. 373-441. lub 95-125.
7. Stereotypy i uprzedzenia
• Aronson E., 1996. Uprzedzenia w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 355-424.
• Darley, J., M., i Batson C., D., 2001. „Z Jerozolimy do Jerycha”. Badanie wpływu zmiennych sytuacyjnych i dyspozycyjnych na udzielanie pomocy, w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 65-82.
• Bilewicz, M., 2011. Kto pomoże obcym? Wysoki status i silna identyfikacja z własną grupą jako ograniczenia zdolności do przyjmowania perspektywy grupy obcej, W: W kręgu psychologii społecznej, Czarnota-Bojarska J., i I. Zinserling (ed.), , Warszawa: UW, ss. 100-114.
• Bilewicz, M., 2009. Komunikacja uprzedzeń poza świadomością: O modelu kategorii lingwistycznych. W: Rola świadomości w świecie ponowoczesnym, Kulesza W. i H. Mamzer, Warszawa: SWPS, ss. 187-196.
• Bilewicz M., 2004. Nowe formy uprzedzeń w perspektywie dyskursywnej psychologii społecznej, Kultura i Społeczeństwo, 48, 129-136.
8. Porównanie jako narzędzie zdobywania wiedzy i kształtowania postaw
• Merton R.K., 1998. Elementy teorii grup odniesienia, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 46-57.
• Turowski J., 2001. Teoria grup odniesienia w: Socjologia. Małe struktury społeczne, ss. 115-129.
• Skeris P., 1999. Pojęcie „grupy odniesienia”, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 115-120.
• Nawrocki T., 1999. Funkcjonowanie grup odniesienia w społeczności lokalnej, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 243-250.
• Sowa J., 1962. Teoria grup odniesienia, „Studia Socjologiczne” 4.
• Merton, R. K., i A. S., Kitt, 1962. Przyczynki do teorii grup odniesienia, w: Zagadnienia psychologii społecznej, Malewski A., (wyb. i opr.), Warszawa: PWN, ss. 124-150.
• Newcomb T. M., 1962. Kształtowanie postaw jako funkcja grup odniesienia. Badania przeprowadzone w Bennington, w: Zagadnienia psychologii społecznej, Malewski A., (wyb. i opr.), Warszawa: PWN, ss. 103-123.
9. Status społeczny
• Szmatka J., 2007. Formowanie się i krystalizacja układów statusowych, w: Małe struktury społeczne, Szmatka J., ss.127-140.
• Blau P. M., 1998. Naciski strukturalne kompletu statusów, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 89-107.
• Malewski A., 1963. Stopień rozbieżności czynników statusu i jego następstwa ”Studia Socjologiczne” 1
• Leński G. E., 1962. Zbieżność pozycji w różnych hierarchiach, w: Zagadnienia psychologii społecznej, Malewski A., (wyb. i opr.), Warszawa: PWN, ss. 47-65.
10. Władza i wpływ społeczny
• Fiedler F. E., 1998. Osobowościowe i sytuacyjne determinanty efektywności przywództwa, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 128-145.
• Szmatka J., 2007. Struktura przywództwa: wpływ kontekstu strukturalnego na cechy indywidualne jednostki, w: Małe struktury społeczne, Szmatka J., s.220-233.
• Butler D. i F. L. Geis, 2001. Niewerbalne reakcje afektywne na przywódców różnej płci; implikacje dla ocen przywództwa, w: Człowieka istota społeczna, Aronson E., (red.), PWN Warszawa, ss. 469-500.
• Heidtman J., 2002. Strukturalne i indywidualne mechanizmy powstawania i dystrybucji władzy w sieciach konfliktu. Model teoretyczny i testy eksperymentalne, „Studia Socjologiczne” 1.
• Szmatka J., Willer D. i I. Uhl, 1963. Strukturalne determinanty władzy w sieciach wymian. Międzykrajowy test uniwersalności teorii, „Studia Socjologiczne” 3.
• Flis A. i S. Kapralski, 1987. Interesy, charyzma i dynamika kultury, „Studia Socjologiczne” 3-4.
• Dobek B., 1983. Charles de Gaulle - przywódca charyzmatyczny? „Studia Socjologiczne” 4
• Holly R., 1980. Koncepcje przywództwa nieformalnego w małych grupach społecznych, „Studia Socjologiczne” 2.
• Doliński, D. i Nawrat, R. 1994. Huśtawka emocji jako nowa technika manipulacji społecznej. Przegląd Psychologiczny, 34, 27-50.
• Kofta M., 2002. Percepcja społecznego konsensusu, myślenie stereotypowe, a skłonność do uprzedzeń, w: Jednostka i społeczeństwo, Lewicka M., (red) i Grzelak J., (współ.), Gdańsk: GWP, ss.161-184.
11. Tożsamość, rola społeczna, osobowość
• Szmatka J., 2007. Role społeczne i struktura ról, w: Małe struktury społeczne, Szmatka J., s.141-158.
• Łoś M., 1999. „Role społeczne” w nowej roli, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 93-106.
• Mikołajewska B., 1999. „Ochronna” wspólnota i tożsamość jednostki…, w: Machaj I. (red.), Małe struktury społeczne, ss. 185-193.
• Merton R. K., 1998. Zespół ról społecznych, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 71-80.
• Levinson D. J., 1998. Rola, osobowość i struktura społeczna, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 71-80.
• Simmel G., 2006. Krzyżowanie się kręgów społecznych, w: Socjologia. Lektury, Sztompka P. i M. Kucia (red.), Znak Kraków, ss. 238-244.
• Białyszewski H., 1967. Rola społeczna jako kategoria struktury, „Studia Socjologiczne” 1.
• Bokszański, Z., 1989. Tożsamość, Interakcja, Grupa, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Bokszański, Z.,1995. Tożsamość aktora społecznego a zmiana społeczna, „Studia Socjologiczne” 3-4: 109-123.
• Bokszański, Z.,2005. Tożsamość zbiorowa, Warszawa, PWN, s.236-270.
• Elliot, A., 2007. Koncepcje „JA”, Warszawa, Sic!, s.159-186.
• Kwieciński, Z., 2000. Tożsamość i rozwój młodzieży a edukacja, „Teraźniejszość - Człowiek – Edukacja” Numer specjalny, 13-18.
• Melosik, Z., 2000. Kultura „instant” – paradoksy pop-tożsamości, „Teraźniejszość - Człowiek – Edukacja” Numer specjalny, 149-162.
• Witkowski, L., 1989. Rozwój i tożsamość w cyklu życia, Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 59-74, 157-170.
• Gergen, K., J., 2009. Od Ja do relacji, w: Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym, Warszawa: PWN, ss.173-203.
• Stemplewska-Żakowicz, K., 2002. Koncepcje narracyjnego JA, w: Narracja jako sposób rozumienia świata, J., Trzebiński (red.), Gdańsk: GWP, ss. 81-113.
12. Emocje – sympatia, miłość, wstyd i zawiść jako narzędzie kontroli społecznej
• Kiesler S., i R., L. Baral, 2002. Poszukiwanie romantycznego partnera: wpływ samoceny i fizycznej atrakcyjności na miłosne zachowania, w: w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 562-572.
• Dutton D., G., i A., P., Aron, 2002. Nieco danych świadczących o wzroście pociągu seksualnego w warunkach silnego lęku, w: w: Człowiek istota społeczna (wybór tekstów), E., Aronson, Warszawa: PWN, ss. 592-608.
• Schoeck H., 2012. Zawiść. Źródło agresji, destrukcji i biedy, Warszawa: Fijor Publishing, ss. 59-126.
• Illouz E., 2010. Uczucia w dobie kapitalizmu, Warszawa: Oficyna Naukowa, ss.5-60; 61-108.
• Czub T., i A., I., Brzezińska, 2013. Regulacyjna wartości emocji wstydu w procesie kształtowania się tożsamości, Psychologia Rozwojowa tom 18, (1): 27-42.
• Danieluk B., 2013. Ile jest Ja w emocjach samoświadomościowych? Rodzaj zaangażowania Ja a wstyd, poczucie winy i zakłopotania, Psychologia Społeczna tom 8, 3(26): 302-322.
13. Komunikacja i procesy postrzegania
• Szmatka J., 2007. Struktura komunikowania się: wolność jednostki a wymogi strukturalne, w: Małe struktury społeczne, Szmatka J., s.206-219.
• Bavelas, 1998. Wzory komunikacji w grupach zadaniowych, w: Małe struktury społeczne, Sommer H., (red.), WSSG Tyczyn, 115-127..
|
W cyklu 2022/23Z:
Program – bloki tematyczne i lista tytułów do wyboru: Poznanie Zachowania w grupie i wobec grupy Ja. Tożsamość Świat społeczny jako źródło napięć i problemów psychicznych człowieka: Uprzedzenia 1/ Lektury do zajęć: 4. Cialdini, Robert. 1999. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne (obowiązkowy Rozdz. 1 ). |
W cyklu 2023/24Z:
Program – bloki tematyczne i lista tytułów do wyboru: Poznanie Zachowania w grupie i wobec grupy Ja. Tożsamość Świat społeczny jako źródło napięć i problemów psychicznych człowieka: Uprzedzenia 1/ Lektury do zajęć: 4. Cialdini, Robert. 1999. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne (obowiązkowy Rozdz. 1 ). |
W cyklu 2024/25Z:
Aronson E., 1996. Co to jest psychologia społeczna? w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 15-25. |
W cyklu 2025/26L:
• Aronson E., 1996. Co to jest psychologia społeczna? w: Człowiek istota społeczna, E. Aronson, Warszawa: PWN, ss. 15-25. |
Uwagi
|
W cyklu 2022/23Z:
Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.): Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.): |
W cyklu 2023/24Z:
Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.): Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.): |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: