Prowadzony w cyklu: 2025/26Z

Kod ISCED: 0320

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Filozofii i Nauk Społecznych

Laboratorium języka polskiego 2401-D-S1-1-LJP

Warsztat języka polskiego, podczas którego studenci wykonują szereg ćwiczeń poprawiających sprawność językową. Poprawność językowa jest punktem wyjścia do pracy nad swobodą w operowaniu językiem

polskim, budowania logicznych, zwięzłych, treściwych interesujących wypowiedzi pisemnych i ustnych oraz prezentowania tych ostatnich w sposób zrozumiały i skupiający uwagę słuchacza. Uwaga uczestników

kursu kierowana jest bardziej na formę wypowiedzi niż jej treść, choć nie umniejsza znaczenia tej ostatniej.

Zajęcia w założeniu mają pobudzić wrażliwość językową i zwrócić uwagę na to, że forma wypowiedzi jest równie ważna jak jej sens, a wypowiadanie się jest czymś więcej niż komunikowaniem.Podczas zajęć studenci zapoznają się z kryteriami oceny poprawności językowej oraz dowiadują się, jakie źródła normatywne mogą być przydatne przy tworzeniu własnych tekstów (słowniki poprawnościowe, internetowe poradnie językowe, poradniki, podcasty). Doskonalą swoje umiejętności używania języka polskiego zgodnie z zasadami gramatyki, ortografii, składni i interpunkcji. Uczą się odmieniać imiona i nazwiska polskie i obce oraz liczebniki i poprawnie stosować je w swoich wypowiedziach. Poruszane są m in. zagadnienia poprawności leksykalnej (wyrażenia pleonastyczne, dobór synonimów, wyrazy mylone, moda językowa, użycie związków frazeologicznych).

W cyklu 2025/26Z:

Szereg ćwiczeń i zadań wykonywanych na zajęciach i w domu uświadamia normę językową w zestawieniu z praktyką potoczną i językiem polskim obecnym w mediach. Młodzi adepci dziennikarstwa zostają uświadomieni, że język polski w mediach nie powinien stanowić dla nich wzorca na drodze samorozwoju językowego i że należy szukać inspiracji w mediach tradycyjnych i u osób, które swoje kompetencje językowe nabyły w intensywnym z nimi kontakcie. Podczas warsztatu uwaga kierowana jest na estetyczny , w tym wizerunkowy aspekt posługiwania się językiem, bez umniejszania przy tym komunikacyjnej funkcji języka. Studenci uczą się wypowiadać nie tylko poprawnie, ale zwięźle, logicznie, celnie, bez podpórek językowych, redundancji i niepotrzebnych powtórzeń. Ćwiczą też m. in. właściwe i interesujące strukturyzowanie wypowiedzi,.

Całkowity nakład pracy studenta

3 ECTS - 90 h z czego 45 h przypada na udział w zajęciach i konsultacje z wykładowcą - 1,5 ECTS 15 godzin - wyszukiwanie materiałów ilustrujących analizowane zjawiska i problemy językowe, korespondencja z wykładowcą 1/2 ECTS 30 h - przygotowanie prac pisemnych i ustnych w domu - 1 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Rozumie znaczenie języka jako narzędzia społecznej komunikacji i przekazu wartości kulturowych oraz tworzywa publicystycznego i artystycznego. Zna podstawowe strategie retoryczne i rozumie ich funkcję w wystąpieniach publicznych, a także kontaktach interpersonalnych. Ma świadomość kompleksowej natury języka. Ma informacje teoretyczne z zakresu kultury języka. Zna narzędzia przygotowywania wystąpień publicznych oraz manipulacji językowej.Ma świadomość zachodzących dawniej i współcześnie procesów językowych wpływających na zmienność normy językowej. K_W03 , K_W04

Efekty uczenia się - umiejętności

Student poprawnie używa polszczyzny w mowie i w piśmie. Poszerza leksykę. Świadomie, adekwatnie do celu wypowiedzi operuje słownictwem pochodzącym z różnych rejestrów językowych. Potrafi odmieniać imiona i nazwiska polskie i obce, liczebniki i nazwy polskich miejscowości. Przygotowuje typowe wystąpienia ustne i pisemne zgodnie z wymogami normy językowej współczesnego języka polskiego.Jest odporny na manipulacje stosowane w mediach. K_U04, K_U07

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Potrafi wypowiadać się przed audytorium, prowadzić debaty i dyskusje, a także przygotowywać i wdrażać projekty społeczne. K_K01, K_K02

Metody dydaktyczne

objaśnienie, pogadanka, prezentacja multimedialna, ćwiczenia przedmiotowe wykonywane indywidualnie i w grupach, prace pisemne pisane w czasie zajęć i w domu, omawianie popełnianych błędów i wskazywanie sposobu na ich unikanie.

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie. Umiejętność analizy zjawisk językowych.Student powinien przygotowywać się do zajęć (ma obowiązek lektury zadanych tekstów, zapoznania się z materiałem audiowizualnym w Internecie oraz wypełniania innych zadań zapowiedzianych przez prowadzącego).

Koordynatorzy przedmiotu

Iwona Massaka

Kryteria oceniania

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uczęszczanie na zajęcia (dopuszczalna absencja bez usprawiedliwienia - 2 razy w ciągu semestru) i wykonanie przynajmniej dwóch prac w ciągu semestru. Prace pisemne i ustne oceniane są pozytywnie, jeśli w 60 proc. (3 pkt z możliwych 5) są wolne od rażących błędów językowych. Ocena jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych w trakcie trwania kursu.

Literatura

Wybrana literatura przedmiotu:

H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005;

A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne; Warszawa 2005 (publikacja dostępna w formie elektronicznej w czytelni iBuk z komputerów działających w sieci uniwersyteckiej – http://www.ibuk.pl/korpo/fiszka.php?id=247);

T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2008;

4E. F. Przyłubscy, Język polski na co dzień, Warszawa 1985.

Bralczyk, Miodek, Markowski w rozmowie z Jeszym Sosnowskim, Wszystko zalezy od przyimka, Warszawa 2014.

Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady );

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).

A. Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku. Warszawa 2000.

A. Markowski, Polszczyzna znana i nieznana. Porady, ciekawostki, dyktanda konkursowe. Gdańsk 1999.

A. Markowski, Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego. Warszawa 2003.

M. Bańko (red.), Polszczyzna na co dzień. Warszawa 2006.

M. Bańko, Słownik peryfraz, czyli wyrażeń omownych. Warszawa 2002.

M. Marcjanik, Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa 2008.

J. Miodek, O języku do kamery. Rzeszów 1992.

J. Miodek (red.), O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny. Wrocław 1996.

J. Podracki, Pułapki językowe - w szkole i nie tylko, Warszawa 2000.

E. Wolańska (red.), Polszczyzna publiczna początku XXI wieku, Warszawa 2007.

W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków 1999.
Metody i kryteria oceniania:

Podstawy zaliczenia:

- Uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności bez okazania zwolnienia lekarskiego);

- Poprawne wykonywanie zadań podczas ćwiczeń i zadanych do wykonania w domu, są one systematycznie oceniane