Etyka dziennikarska 2401-D-S1-1-ED
1. Zajęcia wprowadzające.
2-3. Etyka jako taka. Podstawowe pojęcia etyki i moralności, węzłowe punkty dziejów etyki. Główne teorie etyczne.
4. Specyfika etyki dziennikarskiej jako etyki szczegółowej. Problem etyk zawodowych jako takich. Etyka dziennikarska a etyka mediów.
5. Kodeksy etyki dziennikarskiej. Omówienie najważniejszych kodeksów etyki dziennikarskiej, dokumentów prawnych jej dotyczących oraz charakterystyka działalności środowisk i ciał dziennikarskich zajmujących się kwestiami etycznymi.
6. Dziennikarstwo i społeczeństwo. Rola mediów i dziennikarzy w społeczeństwie m.in. jako przekazujących pewną wizję świata, umacniających wspólnotę i budujących społeczeństwo obywatelskie. Szczególna rola mediów w demokracji. Rola dziennikarzy w ramach mediów rozumianych jako tzw. „czwarta władza”.
7. Dziennikarstwo jako zawód i powołanie. Próba rekonstrukcji bądź zbudowania wzoru osobowego dobrego dziennikarza. Dziennikarstwo i etyka cnót. Dziennikarstwo jako misja. Rozróżnienie „watch-dog” i „lap-dog”.
8. Społeczna odpowiedzialność dziennikarza. Problem odpowiedzialności dziennikarza w kwestii przekazywanych informacji oraz wybranej formy przekazu względem społeczeństwa oraz osób prywatnych. Problem sposobów pozyskiwania informacji i ich selekcji. Paragraf 212.
9. Dziennikarz w służbie prawdzie. Rozważenie kwestii prawdy oraz obiektywności w dziennikarstwie na odpowiednich przykładach. Ochrona danych osobowych, danych wrażliwych, ochrona prywatności a wolność mediów i prawo społeczeństwa do informacji.
10. Analiza praktyki dziennikarskiej w Polsce i na świecie pod kątem etyki dziennikarskiej. Case studies: zaangażowanie dziennikarzy w politykę, dziennikarstwo a polityczna poprawność, prowokacje dziennikarskie, dziennikarze i tajne służby, dziennikarstwo śledcze, konflikty wartości w działalności dziennikarzy itp.
11. Dziennikarz wobec problemów światopoglądowych współczesności. Rozważenie stosunku dziennikarzy wobec takich kwestii światopoglądowych i moralnych, jak aborcja, eutanazja i związki homoseksualne. Media tolerancyjne, indyferentne, zideologizowane.
12. Pornografizacja sfery medialnej. Dziennikarze i ich rola w umacnianiu lub rugowaniu porno-wątków z kultury medialnej. Pornografia emocjonalna.
13. Dziennikarstwo z świecie komercji, „tandety”, „fakenewsów”, „docudramy” „reality shows”. Zmiany w pracy dziennikarza w dobie komercjalizacji i popkultury. Dziennikarz i pieniądze. Monetyzacja informacji. Kwestie finansowe we współpracy dziennikarzy z wydawcą i innymi podmiotami na rynku informacji.
14. Dziennikarstwo w dobie kultury obrazowej. Fotografia prasowa i reporterska i jej konteksty etyczne.
15. Zajęcia podsumowujące. Kolokwium końcowe.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- biograficzna
- obserwacji
- oxfordzka
- ćwiczeniowa
- SWOT
- giełda pomysłów
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody wymiany i dyskusji
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24L: | W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2025/26L: |
Kryteria oceniania
- aktywność na zajęciach (waga: 40%)
- kolokwium końcowe (waga: 40%)
- dodatkowa aktywność w formie pisemnej (20%)
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Dziennikarski kodeks obyczajowy, dowolne wydanie, dostępny również w Internecie.
Eco U., Zapiski na pudełku od zapałek, różne wydania.
Karwat M., O złośliwej dyskredytacji, Warszawa 2007.
Kodeks dobrych praktyk wydawców prasy, dowolne wydanie, dostępny w Internecie.
Kodeks etyki dziennikarskiej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, dowolne wydanie, dostępny również w Internecie.
Kononiuk T., Etyczne dziennikarstwo. Ewolucja deontyczna zawodu, Warszawa 2015.
Levinson P., Miękkie ostrze, czyli historia i przyszłość rewolucji informacyjnej, Warszawa 1999.
McNair B., Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania, Warszawa 2004.
MacIntyre A., Krótka historia etyki: filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku, przeł. A. Chmielewski, Warszawa 2012.
Mroziewicz K., Dziennikarz w globalnej wiosce, Bydgoszcz – Warszawa 2006.
Pleszczyński J., Etyka dziennikarska, Warszawa 2007.
Rivers W. L., Mathews C., Etyka środków przekazu, przeł. J. Zakrzewski, E. Krasnodębska, Warszawa 1995.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: