Użytkownicy informacji elektronicznej 2401-AI-UIE-12-s1

W ramach zajęć studenci poznają teoretyczne i praktyczne aspekty zachowań informacyjnych człowieka. Punkt wyjścia stanowi tutaj definiowanie pojęć: informatologia, kierunki badań użytkowników informacji, użytkownik informacji, kognitywizm, kategorie zachowań informacyjnych. Następnie studenci poznają psychologiczne i fizjologiczne aspekty korzystania z informacji oraz potrzeby informacyjne i bariery informacyjne, na jakie napotykają użytkownicy w różnych okolicznościach życia codziennego i zawodowego. Kolejnym krokiem będzie zapoznanie się z koncepcjami i modelami zachowań informacyjnych, które można wykorzystać do badania zachowań użytkowników informacji oraz społeczności Internetu. Następnie studenci scharakteryzują użytkowników informacji elektronicznej, dzieląc ich wg kryteriów socjodemograficznych, dochodząc w ten sposób do ich zróżnicowanych potrzeb informacyjnych i możliwości uczestniczenia w społeczeństwie informacyjnym. Na spotkaniach omówione zostaną także psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka w stresie, uzależnieniu oraz przeciążeniu informacyjnym oraz wybrane aspekty cyberpatologii, na jakie narażony jest użytkownik Internetu, w tym fake news i deepfake.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.): - udział w laboratoriach – 30 godz. (22 godz. stacjonarnie, 8 godz. zdalne nauczanie - asynchronicznie - z wykorzystaniem platformy Moodle) Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - przygotowanie do laboratoriów – 8 godz. (w tym 4 godz. w ramach nauczania zdalnego) - wykonywanie na bieżąco zadań domowych, prezentacji (w tym projekt końcowy) – 14 godz. (w tym 7 godz. w ramach nauczania zdalnego) - czytanie literatury – 8 godz. (w tym 4 godz. w ramach nauczania zdalnego) Łącznie: 60 godz. (2 ECTS) – w tym 23 godz. ( 0,70 ECTS) z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Student zna różne typy użytkowników informacji elektronicznej, wie jak badać ich potrzeby i zachowania informacyjne oraz identyfikuje bariery informacyjne, na które oni natrafiają - K_W08. W2: Student ma podstawową wiedzę teoretyczną o psychologicznych i społecznych aspektach cyberpatologii, na które narażeni są użytkownicy informacji - K_W13.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Analizuje i rozpoznaje możliwości przyswajania przez poszczególne grupy użytkowników informacji elektronicznej oraz potrafi wskazać odpowiednie dla nich metody badań i narzędzia dostępu do informacji – K_U07, K_U08 U2: Potrafi ocenić wartość, przydatność oraz dostępność poszczególnych źródeł informacji elektronicznej dla określonej grupy odbiorców - K_U09 U3: Potrafi dokonać elementarnej analizy barier informacyjnych, strategii i sytuacji informacyjnych w życiu codziennym i zawodowym użytkowników informacji elektronicznej oraz przygotować ich diagnozę i ewentualne działania naprawcze - K_U14.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozumie konieczność stałego doskonalenia umiejętności badania zachowań i potrzeb informacyjnych użytkowników informacji elektronicznej poprzez poznawanie i weryfikowanie nowych modeli pozyskiwania i użytkowania informacji oraz jest świadomy korzyści społecznych, wynikających z popularyzowania edukacji informacyjnej - K_K03.

Metody dydaktyczne

- podające: wprowadzające prezentacje multimedialnych, - poszukujące, laboratoryjne: poznawanie modeli pozyskiwania i użytkowania informacji - metoda projektu – badanie potrzeb i zachowań informacyjnych wybranej grupy użytkowników informacji

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- projektu
- laboratoryjna
- obserwacji
- giełda pomysłów
- ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- gry i symulacje
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody ewaluacyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24L:

Magdalena Cyrklaff-Gorczyca

W cyklu 2025/26L:

Magdalena Cyrklaff-Gorczyca

W cyklu 2022/23L:

Magdalena Cyrklaff-Gorczyca

W cyklu 2024/25L:

Katarzyna Rumińska

Kryteria oceniania

1. Obecność i aktywność w zajęciach dydaktycznych, także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość - (możliwe dwie nieobecności w całym semestrze) – U1, U2, U3
2. Prezentacja wybranych zadań oraz projektu końcowego – W1, W2
Kryteria oceniania:
- aktywność na zajęciach, także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (do 50% oceny)
- przygotowanie projektu końcowego (raport z badań własnych) (do 50% oceny)

Ostateczna ocena z zajęć:
5 – 90% i więcej
4+ – 80% do 89%
4 – 70% do 79%
3+ – 60% do 69%
3 – 50% do 59%
2 – poniżej 50%

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:

1. Cisek S., Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu, „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” 2009, nr 4, s. 3-11.
2. Cyrklaff M., Jak mucha w sieci pająka… Zespół uzależnienia od Internetu oraz jego wpływ na psychoficzne i społeczne funkcjonowanie człowieka, [w:] Ekologia informacji w środowisku regionalnym, red. B. Taraszkiewicz, Słupsk 2012, s. 93-106.
3. Jasiewicz J., Kompetencje informacyjne młodzieży [online], Warszawa 2012 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=777&dirids=1.
4. Jupowicz-Ginalska, A. et al., FOMO 2019. Polacy a lęk przed odłączeniem – raport z badań [online], Warszawa 2019 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://www.wdib.uw.edu.pl/attachments/article/2535/FOMO%202019_Raport.pdf.
5. Kamińska-Czubała B., Zachowania informacyjne w życiu codziennym, Warszawa 2013.
6. Kamińska-Czubała B., Zachowania informacyjne w życiu codziennym: wybrane aspekty teoretyczne. [w:] Między przeszłością a przyszłością. Książka, biblioteka, informacja naukowa funkcje społeczne na przestrzeni dziejów, red. M. Próchnicka, A. Korycińska-Huras, Kraków 2007, s. 195-202.
7. Mały Leksykon Postprawdy. Fake News [online], red. nacz. M. Wójcik [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://wid.org.pl/wp-content/uploads/E_wydanie-Ma%C5%82y-Leksykon-Postprawdy.pdf.
8. Mierzecka-Szczepańska A., Badania zachowań informacyjnych, Warszawa 2013.
9. Nytko M., Identyfikacji potrzeb informacyjnych małopolskich przedsiębiorstw w zakresie informacji warunkujących wzrost konkurencyjności i innowacyjności [online], Kraków 2009 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: http://www.fundusze20072013.malopolska.pl/pokl/Documents/baza-badan/priorytetVIII/Identyfikacja-potrzeb-informacyjnych.pdf.
10. Sobielga , J., Psychologiczne uwarunkowania zachowań informacyjnych, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 1999, nr 2, s. 96-102.
11. Świgoń M., Bariery informacyjne, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca:
1. Cisek S., Użytkownicy informacji [online] [dostęp 12.02.2019]. Dostępny w World Wide Web: http://skryba.inib.uj.edu.pl/~cisek/BUOS%20Uzytkownicy%20informacji%2012_13/uzytk_info_12_13.pdf.
2. Cisek S., Zachowania informacyjne – wybrane aspekty [online] „Biuletyn EBIB” 2017, nr 3 (173) [dostęp: 22.02.2019]. Dostępny w World Wide Web: http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/536/691.
3. Dembowska M., Bibliologia, bibliografia, bibliotekoznawstwo, informacja naukowa: wybór prac, Warszawa 2004.
4. Derfert-Wolf L., Information literacy – koncepcje i nauczanie umiejętności informacyjnych, „Biuletyn EBIB” 2005, nr 1 (62). Dostępny w World Wide Web: http://ebib.oss.wroc.pl/2005/62/derfert.php.
5. Dervin B., Human Studies and User Studies: A Call for Methodological Inter-disciplinarity, „Information Research” 2003, Vol. 9 (1), paper 166. Dostępny w World Wide Web: http://InformationR.net/ir/9-1/paper166.html.
6. Ledzińska M., Stres informacyjny jako zagrożenie dla rozwoju, Warszawa 2009.
7. Materska K., Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy, Warszawa 2007.
8. Nicholas, D., Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu, Warszawa 2001.
9. Niedźwiedzka B., Modyfikacja modelu zachowań informacyjnych T. D. Wilsona w świetle wyników badania zachowań informacyjnych menedżerów, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2002, nr 1, s. 22-33.
10. Rogowicz M., Dudkiewicz A., Badanie panelowe [online] Encyklopedia Zarządzania [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://mfiles.pl/pl/index.php/Badanie_panelowe.
11. Savolainen R., Everyday Life Information Seeking, [w:] Encyclopedia of Library and Information Science. 2nd edition, 2005, s. 155-163. Dostępny w World Wide Web: http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=0BDWcWT8tDMC&oi=fnd&pg=PA155&ots=IjzCorbDDC&sig=RPFg_hoq4WajBGvRStsME-Zru2Q
12. Słownik terminologiczny informacji naukowej, red. M. Dembowska, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1979.
13. Wilson T. D., Human Information Behavior, „Informing Science” 2000, nr 3(2), s. 49-55.
14. Woźniak J., Kognitywizm w informacji, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 1997, nr 2 (70), s. 3-16.

W cyklu 2022/23L:

Literatura podstawowa:
1. Cisek S., Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu, „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” 2009, nr 4, s. 3-11.
2. Cyrklaff M., Jak mucha w sieci pająka… Zespół uzależnienia od Internetu oraz jego wpływ na psychoficzne i społeczne funkcjonowanie człowieka, [w:] Ekologia informacji w środowisku regionalnym, red. B. Taraszkiewicz, Słupsk 2012, s. 93-106.
3. Jasiewicz J., Kompetencje informacyjne młodzieży [online], Warszawa 2012 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=777&dirids=1.
4. Jupowicz-Ginalska, A. et al., FOMO 2019. Polacy a lęk przed odłączeniem – raport z badań [online], Warszawa 2019 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://www.wdib.uw.edu.pl/attachments/article/2535/FOMO%202019_Raport.pdf.
5. Kamińska-Czubała B., Zachowania informacyjne w życiu codziennym, Warszawa 2013.
6. Kamińska-Czubała B., Zachowania informacyjne w życiu codziennym: wybrane aspekty teoretyczne. [w:] Między przeszłością a przyszłością. Książka, biblioteka, informacja naukowa funkcje społeczne na przestrzeni dziejów, red. M. Próchnicka, A. Korycińska-Huras, Kraków 2007, s. 195-202.
7. Mały Leksykon Postprawdy. Fake News [online], red. nacz. M. Wójcik [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://wid.org.pl/wp-content/uploads/E_wydanie-Ma%C5%82y-Leksykon-Postprawdy.pdf.
8. Mierzecka-Szczepańska A., Badania zachowań informacyjnych, Warszawa 2013.
9. Nytko M., Identyfikacji potrzeb informacyjnych małopolskich przedsiębiorstw w zakresie informacji warunkujących wzrost konkurencyjności i innowacyjności [online], Kraków 2009 [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: http://www.fundusze20072013.malopolska.pl/pokl/Documents/baza-badan/priorytetVIII/Identyfikacja-potrzeb-informacyjnych.pdf.
10. Sobielga , J., Psychologiczne uwarunkowania zachowań informacyjnych, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 1999, nr 2, s. 96-102.
11. Świgoń M., Bariery informacyjne, Warszawa 2006.
Literatura uzupełniająca:
1. Cisek S., Użytkownicy informacji [online] [dostęp 12.02.2019]. Dostępny w World Wide Web: http://skryba.inib.uj.edu.pl/~cisek/BUOS%20Uzytkownicy%20informacji%2012_13/uzytk_info_12_13.pdf.
2. Cisek S., Zachowania informacyjne – wybrane aspekty [online] „Biuletyn EBIB” 2017, nr 3 (173) [dostęp: 22.02.2019]. Dostępny w World Wide Web: http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/536/691.
3. Dembowska M., Bibliologia, bibliografia, bibliotekoznawstwo, informacja naukowa: wybór prac, Warszawa 2004.
4. Derfert-Wolf L., Information literacy – koncepcje i nauczanie umiejętności informacyjnych, „Biuletyn EBIB” 2005, nr 1 (62). Dostępny w World Wide Web: http://ebib.oss.wroc.pl/2005/62/derfert.php.
5. Dervin B., Human Studies and User Studies: A Call for Methodological Inter-disciplinarity, „Information Research” 2003, Vol. 9 (1), paper 166. Dostępny w World Wide Web: http://InformationR.net/ir/9-1/paper166.html.
6. Ledzińska M., Stres informacyjny jako zagrożenie dla rozwoju, Warszawa 2009.
7. Materska K., Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy, Warszawa 2007.
8. Nicholas, D., Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu, Warszawa 2001.
9. Niedźwiedzka B., Modyfikacja modelu zachowań informacyjnych T. D. Wilsona w świetle wyników badania zachowań informacyjnych menedżerów, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2002, nr 1, s. 22-33.
10. Rogowicz M., Dudkiewicz A., Badanie panelowe [online] Encyklopedia Zarządzania [dostęp 03.03.2020]. Dostępny w World Wide Web: https://mfiles.pl/pl/index.php/Badanie_panelowe.
11. Savolainen R., Everyday Life Information Seeking, [w:] Encyclopedia of Library and Information Science. 2nd edition, 2005, s. 155-163. Dostępny w World Wide Web: http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=0BDWcWT8tDMC&oi=fnd&pg=PA155&ots=IjzCorbDDC&sig=RPFg_hoq4WajBGvRStsME-Zru2Q
12. Słownik terminologiczny informacji naukowej, red. M. Dembowska, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1979.
13. Wilson T. D., Human Information Behavior, „Informing Science” 2000, nr 3(2), s. 49-55.
14. Woźniak J., Kognitywizm w informacji, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 1997, nr 2 (70), s. 3-16.

W cyklu 2023/24L:

W cyklu 2024/25L:

W cyklu 2025/26L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2401-AI-UIE-12-s1 w USOSweb