Egzystencjalizm: od filozofii do psychoterapii 2400-OG-EFP

Kurs „Egzystencjalizm: od filozofii do psychoterapii” to zajęcia, które zapoznają uczestników z wizją człowieka, jaką ukształtował i rozwijał egzystencjalizm. Zajęcia prezentują charakterystyczne cechy tego obrazu, przede wszystkim poszukując tego co wspólne w pracach rozmaitych autorów, zaliczanych do grona egzystencjalistów, ale także ustalając istotne różnice między nimi. Kurs przedstawia szeroko filozoficzne podstawy egzystencjalizmu (S. Kierkegaard, F. Nietzsche, K. Jaspers, A. Camus, G. Marcel, J.-P. Sartre i inni), z których wyłania się wizja losu człowieka, jego podstawowych potrzeb, trosk, dylematów i konfliktów. Studenci mają okazję ocenić uniwersalność tej charakterystyki, omówić swoje opinie na jej temat i przemyśleć czy ich zdaniem istnieją jakieś uchwytne i warte uwzględnienia egzystencjalistyczne recepty na dobre życie. Jednym z założeń kursu, jest konsekwentne odnoszenie omawianych koncepcji do ludzkiego doświadczenia. Zajęcia podążają drogą od abstrakcyjnych teorii do analizy znaczenia wydarzeń i przeżyć, które mogą stać się udziałem człowieka. Dlatego też zajęcia operują licznymi literackimi i pozaliterackimi przykładami konkretnych ludzkich historii, a w ostatniej części przybliżają filozoficzne podstawy psychoterapii egzystencjalnej (na przykładach V. Frankla, R. Maya oraz I. Yaloma), uwzględniając wnioski omawianych autorów i klinicystów, które opierają się na materiale pochodzącym z sesji terapeutycznych.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: - udział w konwersatorium - 30 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: -przygotowanie do zaliczenia przedmiotu - ok. 40 godz. -standardowe przygotowanie do zajęć - ok. 20 -przygotowywanie referatów i innych zadań - ok. 30 Łącznie: ok. 120 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Studenci nabywają wiedzy z zakresu podstaw nurtu filozoficznego XX w., zwanego egzystencjalizmem oraz filozoficznych podstaw psychoterapii w nurcie egzystencjalnym, na wybranych przykładach

Efekty uczenia się - umiejętności

Uczestnicy potrafią logicznie połączyć wizję człowieka, charakterystyczną dla egzystencjalizmu, z założeniami dotyczącymi dobrego życia i dobrostanu psychicznego jednostki w egzystencjalnym nurcie psychoterapii, rozpoznając to filozoficzne usytuowanie. Uczestnicy potrafią też odnieść egzystencjalistyczną wizję jednostki ludzkiej i jej problemów, do własnego światopoglądu i doświadczenia. Studenci nie uczą się metod psychoterapii.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Studenci powinni być zorientowani w fundamentalnych teoretycznych podstawach jednego z nurtów w psychoterapii, a więc lepiej rozumieć zamysł jednej z trwale obecnych w społeczeństwach zachodnich form pomocy. Udział w kursie powinien też skutkować stworzeniem lub podniesieniem kompetencji do racjonalnego i opartego na merytorycznych argumentach przekonywania innych do swoich opinii, w obszarach światopoglądu newralgicznych dla filozofii egzystencjalizmu (np. stosunek jednostki do cierpienia i śmieci).

Metody dydaktyczne

Zajęcia łączą różne metody dydaktyczne. Najczęściej początkowo jest to analiza tekstów, ale także analiza oraz interpretacja innych materiałów we wspólnej dyskusji w grupie. Omawiane koncepcje są ilustrowane przykładami bliskimi doświadczeniu, zaprezentowanymi studentom albo przedstawionymi przez nich. Studenci mają możliwość przygotowywania referatów i innych materiałów. Zajęcia mają charakter stacjonarny. W razie jakiejś szczególnej konieczności mogą odbywać się w formie zdalnej, jednak nie jest to dla nich forma optymalna, m.in. ze względu na efekty kształcenia związane z kompetencjami do uczestnictwa w dyskusji.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- biograficzna
- doświadczeń
- referatu

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

Marcin Jaranowski

Kryteria oceniania

Kolokwium pisemne. Na ocenę końcową ma także wpływ stopień zaangażowania w zajęcia, ilość przygotowanych nieobowiązkowych referatów, udział w dyskusji, itd. Najbardziej aktywni studenci mogą mieć zagwarantowaną ocenę pozytywną przed podejściem do kolokwium, a nawet być zwolnieni z kolokwium. Szczegóły zostają omówione podczas zajęć organizacyjnych.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Podstawowa literatura:

Camus A., Mit Syzyfa i inne eseje, tłum. J. Guze, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA 1999.
Filozofia egzystencjalna, red. L. Kołakowski, K. Pomian, Warszawa: PWN 1965.
Frankl V. E., Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, tłum. A. Wolnicka, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca 2013.
Frankl V. E., Człowiek w poszukiwaniu sensu, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca 2013.
Frankl V. E., Homo Patiens, tłum. R. Czernecki, J. Morawski, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1971.
Frankl V. E., Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii, tłum. A. Wolnicka, Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca 2010.
Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1994.
Jaspers K., Filozofia egzystencji. Wybór pism, tłum. D. Lachowska, A. Wołkowicz, Warszawa: PIW 1990.
Kierkagaard S., Albo-albo, tłum. J. Iwaszkiewicz (tom I) i K. Toeplitz (tom II), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1982.
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie, tłum. J. Iwaszkiewicz, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 1995.
Kierkegaard S., Choroba na śmierć, tlum. J. Iwaszkiewicz, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 1995.
Kierkegaard S., Okruchy filozoficzne. Chwila, tłum. K. Toeplitz, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki 2011.
Marcel G., Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei, tłum. P. Lubicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1984.
Marcel G., Być i mieć, tłum. D. Eska, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1998.
May R., Psychologia i dylemat ludzki, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1989.
Nagel T., Pytania ostateczne, tlum. A. Romaniuk, Warszawa: Fundacja Aletheia 1997.
Nietzsche F., Ludzkie arcyludzkie, Wyd. Vis-á-Vis/Etiuda, tlum. K. Drzewiecki, Kraków 2016.
Nietzsche F., Poza dobrem i złem, Wyd. Vis-á-Vis/Etiuda, tlum. S. Wyrzykowski, Kraków 2014.
Sartre J.-P., Byt i nicość. Z ontologii fenomenologicznej, tłum. zbior., Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa 2007.
Sartre J.-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. K. Szeżyńska-Maćkowiak, J. Krajewski, Warszawa: Wydawnictwo MUZA 2007.
Sartre J.-P., Mur, tłum. J. Lisowski, Warszawa: Czytelnik 1999.
Tillich P., Męstwo bycia, tłum. H. Bednarek, Poznań: Wydawnictwo REBIS 1994.
Yalom I. D., Kat miłości. Opowieści psychoterapeutyczne, tłum. M. Jałocho, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca 2014.
Yalom I. D., Patrząc w słońce: jak przezwyciężyć grozę śmierci, tłum. A. Dodziuk, Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia 2008.
Yalom I. D., Psychoterapia egzystencjalna, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia 2008.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2400-OG-EFP w USOSweb