Geografia osadnictwa 2200-GO-G-2-S1

Geografia osadnictwa w systemie nauk geograficznych: powstanie i rozwój geografii osadnictwa, jej zakres przedmiotowy oraz główne problemy badawcze; obiekt i zakres badań geografii osadnictwa; metody badań i powiązanie geografii osadnictwa z innymi naukami. Główne determinanty kształtujące osadnictwo, jego rozwój i przekształcenia: uwarunkowania wynikające ze środowiska geograficznego; czynniki społeczno-gospodarcze, historyczne i polityczno-administracyjne.

Wieś i osadnictwo wiejskie: osadnictwo pierwotne; geneza, typy i formy osadnictwa wiejskiego rolnictwa ustabilizowanego; formy władania ziemią i ich wpływ na charakter i zróżnicowanie osadnictwa; typy i formy (kształty) osiedli wiejskich i podstawy ich klasyfikacji; układy przestrzenne siedlisk wiejskich i ich geneza; rozłogi wiejskie - ich typy i geneza; Przemiany społeczno-gospodarcze wsi współczesnej i koncepcje jej rozwoju.

Miasto i osadnictwo miejskie: definicja miasta, ich powstanie i rozwój; koncepcje powstawania miast – ewolucyjna i dyfuzyjna; położenie miast (położenie geograficzno-ekonomiczne i topograficzne), ich fizjonomia i morfologia oraz struktury przestrzenno-funkcjonalne miast; struktury demograficzno -społeczno-przestrzenne miast, koncepcje ekologii społecznej, struktury przestrzenno-funkcjonalne miast i rodzaje użytków miejskich; modele struktury przestrzennej miast; główne koncepcje i metody badania funkcji miast; teoria miejsc centralnych; koncepcja bazy ekonomicznej, rodzaje funkcji miejskich; funkcje i typologia funkcjonalna miast; miasto i jego region; sieć, hierarchia oraz formy i struktury miejskie; rozwój wielkich skupisk miejskich; aglomeracje i konurbacje; ważniejsze megalopolis świata; metropolizacja i metropolie; miasta światowe. Sieć osadnicza i system osadniczy; teorie i modele sieci osadniczej.

Urbanizacja – jej pojecie i wieloaspektowy wymiar; regionalne zróżnicowanie procesów urbanizacji. Pozytywne i negatywne konsekwencje procesu urbanizacji.

Osadnictwo wiejskie i miejskie na świecie w zmieniającej się rzeczywistości XXI wieku.

Efekty uczenia się - wiedza

Absolwent w zakresie wiedzy: W01 - zna uwarunkowania kształtujące sieć osadniczą - K_W01; W02- zna teorie, modele i metody badawcze z zakresu geografii osadnictwa -K_W05, K_W06; W03- rozumie podstawowe zjawiska, struktury i procesy osadnictwa miejskiego i wiejskiego - K_W01, W04:- ma podstawowa wiedzę z zakresu nauk, z którymi geografia osadnictwa współpracuje i z którymi jest powiązana (demografia, g.fizyczna, ekonomia, socjologia, urbanistyka) - K_W01, K_W04:, W05:- potrafi wymienić zjawiska osadnicze o charakterze globalnym, wskazuje na uwarunkowania i zależności, dostrzega związki i zależności w środowisku geograficznym, jak również społeczno-ekonomicznym- K_W01:.

Efekty uczenia się - umiejętności

Absolwent w zakresie umiejętności: U01- posiada umiejętność analizowania i oceniania procesów kształtujących sieć osadniczą; wykorzystywania teorii, modeli i metod badawczych z zakresu geografii osadnictwa - K_U01; U02- konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę kompleksowego ujmowania i interpretowania zjawisk i procesów osadniczych - K_U07 U03- biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki o ziemi i subdyscyplin nauk geograficznych - K_U09, K_U10, U04-czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku polskim i angielskim --K_U02 U05- wykazuje umiejętność krytycznej analizy, oceny i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych -K_U03 U06- planuje i wykonuje zadania badawcze pod kierunkiem pracownika naukowego -K_U06 U07- stosuje metody statystyczne,techniki i narzędzia informatyczne do opisu zjawisk i analizy danych pierwotnych i wtórnych -K_U05.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Absolwent w zakresie kompetencji: K01- posiada kompetencje do wyjaśniania relacji między rozwojem sieci osadniczej a innymi procesami i zjawiskami w przestrzeni społeczno-gospodarczej i środowisku naturalnym - K_K02, K02-rozumie potrzebę ustawicznego uczenia się, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych -K_K01, K03- holistycznie rozumie zjawiska zachodzące w osadnictwie oraz rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z czasopismami naukowymi i popularnonaukowymi z zakresu nauk geograficznych, w celu poszerzania i pogłębiania wiedzy- K_K01, K_K07, K04-potrafi wskazać na uwarunkowania i zależności, dostrzega związki i zależności w środowisku geograficznym, jak również społeczno-ekonomicznym -K_K07 K05- potrafi myśleć i działać w sposób kompleksowy i przedsiębiorczy-K_K02, K_K08 K06- systematycznie aktualizuje wiedzę geograficzną i zna jej aplikacyjne zastosowania -K_K05.

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- oxfordzka

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Ogólna wiedza na temat związane z przemianami środowiska geograficznego pod wpływem osadnictwa

Kryteria oceniania

Wykład kończy się egzaminem testowym, w czasie którego będą sprawdzane efekty kształcenia.
Progi oceny na podstawie % poprawnych odpowiedzi: 51%-60% = 3.0, 61-70% = 3.5, 71-80% = 4.0, 81-90% = 4.5, 91-100% =5.0.

Literatura

Szymańska D., 2013, Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa;
Kiełczewska - Zaleska M., 1972, 1976. Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa
Liszewski S., Maik W., 2000, Osadnictwo, Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 19, Wyd. Kurpisz S.A., Poznań;
Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa; Maik W., 1997, Podstawy geografii miast, Wyd. UMK, Toruń;
Rajman J., 2004, Geografia osadnictwa i ludności. Przewodnik metodyczny, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków; Zdrojewski E. Z., 1994, Zarys geografii osadnictwa. Przewodnik do ćwiczeń, WSP, Słupsk;
Chilczuk M., 1970, Osadnictwo wiejskie Polski (formy i układy przestrzenne), PWN, Warszawa;
Beaujeu-Garnier J., Chabot G., 1971, Zarys geografii miast, PWE, Warszawa;
Dziewoński K., Jerczyński M., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast, Prace Geograficzne IG PAN, t. 87, Warszawa; Golachowski S., Kostrubiec B., Zagożdżon A., 1974, Metody badań geograficzno-osadniczych, PWN, Warszawa.

Materiały pomocnicze: mapy topograficzne, plany miast, zdjęcia satelitarne, roczniki statystyczne

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2200-GO-G-2-S1 w USOSweb