Biologia molekularna 2100-BMBIOT-2-S1
WYKŁAD: Mutacje. Mutageny. Mechanizmy naprawy DNA. Nowotworzenie.
Replikacja. Miejsca startu replikacji. Enzymy biorące udział w replikacji. Mechanizm syntezy nici wiodącej i opóźnionej. Replikacja telomerów.
Rekombinacja homologiczna. Modele Hollidaya, Meselsona-Raddinga i Szostaka. Białka E. coli biorące udział w rekombinacji. Eukariotyczne homologi białka recA. Rola białek RuvA i B w tworzeniu struktury Hollidaya i migracji rozgałęzienia. Białka RecBCD inicjują rekombinację w miejscach chi.
Rekombinacja zlokalizowana na przykładzie integracji faga λ, zmiany typu koniugacyjnego drożdży, zmiany antygenu wici u Salmonella. Rekombinacja VDJ w tworzeniu przeciwciał.
Transpozycja, rola sekwencji powtórzonych. Eukariotyczne transpozony i retrotranspozony.
Genomy. Paradoks wartości C. Sekwencje niekodujące, sekwencje powtórzone. Genom człowieka.
Struktura genu prokariotycznego i eukariotycznego. Poziomy regulacji genów u Pro- i Eukariota.
Transkrypcja genów prokariotycznych. Elementy typowego promotora. Budowa pol RNA. Rola podjednostki sigma w inicjacji transkrypcji. Represory bakteryjne i fagowe. Terminacja rho-zależna i rho-niezależna.
Transkrypcja genów eukariotycznych. Remodelowanie chromatyny. Macierz jądrowa. Eukariotyczne pol RNA i ich specyficzne promotory. Ogólne czynniki transkrypcyjne, białko TBP. Sekwencje wzmacniające i wyciszające, czynniki transkrypcyjne, typy białek wiążących DNA. Rola czynników transkrypcyjnych w rozwoju na przykładzie Drosophila.
Integracja transkrypcji przez pol II RNA i procesów dojrzewania - rola domeny CTD. Czapeczkowanie. Mechanizm wycinania intronów, rola snRNA U i białek splicingowych. Typy intronów. Alternatywny splicing, transsplicing. Terminacja transkrypcji i poliadenylacja.
Dojrzewanie transkryptów tRNA – dojrzewanie na końcach 5’ i 3’, usuwanie intronów, modyfikacje zasad.
Dojrzewanie transkryptów pol I RNA – rola RNaz i snoRNA z motywami C/D oraz H/ACA.
Edytowanie RNA.
Stabilność RNA. Mechanizmy degradacji RNA.
Translacja – rola białek G. Mechanizm inicjacji translacji. Kontrola inicjacji translacji przez inhibicję zwrotną, inhibitorową fosforylację eIF-2α, stymulującą fosforylację PHAS-1, struktury szpilek do włosów, białka wiążące elementy IRE. Elongacja translacji - udział EF-Tu i EF-G oraz transferazy peptydylowej. Czynniki RF i RRF terminujące translację.
Niekodujące RNA. Rybozymy. Rola mi/siRNA w TGS i PTGS.
Genetyka bakteriofagów i wirusów eukariotycznych. Zróżnicowanie struktury i złożoności genomów wirusowych. Genomy wirusów: (+) RNA; (-) RNA; RNA ambisensownnych; małych wirusów DNA – fagów, parwowirusów i poliomawirusów; dużych wirusów DNA na przykładzie adenowirusów i wirusów herpes; retrowirusów; wirusów o genomach segmentowanych i wielocząstkowych.
Genetyka bakterii. Przegląd odkryć genetycznych dokonanych na bakteriach. Molekularne mechanizmy transformacji, transdukcji i koniugacji. Rola rekombinacji w procesach przenoszenia informacji genetycznej u bakterii. Bakteryjne transpozony. Oporność na antybiotyki i jej rozprzestrzenianie.
ĆWICZENIA: Transformacja bakterii. Mutacje – chromatografia barwników oka Drosophila, mutageneza DNA mitochondrialnego drożdży. Mutacje, mutageny, naprawa DNA – test Amesa. Analiza sekwencji DNA - odszukiwanie genów białek. Regulacja ekspresji genów - mutanty operonu laktozowego. Regulacja ekspresji genów – potranskrypcyjne wyciszanie genów Caenorhabditis elegans przez regulatorowe RNA. Genomy – zajęcia interaktywne (pod warunkiem dostępu do sali komputerowej). Izolacja DNA plazmidowego, genomowego DNA E. coli, genowego DNA roślinnego. Restrykcja i elektroforeza DNA. Mapowanie restrykcyjne. Identyfikacja płci metodą PCR.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student potrafi: wyizolować DNA plazmidowe i genomowe wybranych gatunków, przeprowadzić transformację kompetentnych komórek, zanalizować sekwencję prokariotyczna pod kątem występowania w niej genu/ów, zaplanować i przeprowadzić trawienie restrykcyjne DNA, opisać molekularne mechanizmy replikacji, transkrypcji, translacji i rekombinacji.
Kryteria oceniania
ćwiczenia na podstawie oceny ciągłej i kilku zapowiedzianych śródsemestralnych pisemnych sprawdzianów,
wykłady na podstawie pisemnego egzaminu
Literatura
Brown T.A., Genomy, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Lewin B., Genes IX. http://biology.jbpub.com/book/genes/index.cfm.
Turner P.C., McLennan A.G., Bates A.D., White M.R.H., Biologia molekularna. Krótkie wykłady. Wyd. naukowe PWN, Warszawa 2009.
Węgleński P. (red), Genetyka molekularna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Allison L.A. Podstawy biologii molekularnej. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa 2009
Sadakierska-Chudy A, Dąbrowska G, Goc A. Genetyka ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii, Wyd. UMK, 2004.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: