Badania naukowe w pielęgniarstwie: Metodologia badań naukowych 1800-P1-Metbnf-S2

Wykłady obejmują następujące treści:
− nauka i badania naukowe – podstawowe pojęcia i założenia
− teoria- funkcje i rodzaje
− koncepcje rozwoju nauki
− koncepcje wiedzy
− definicja metodologii
− zadania, funkcje i cele badań naukowych
− reguły metodologii (komunikowanie, wnioskowanie, intersubiektywność)
− proces badawczy
− problemy i hipotezy badawcze (definicja, jednostki analizy, błędy przy przenoszeniu wniosków)
− podstawowe metody, narzędzia i procedury badawcze stosowane w badaniach naukowych
− techniki i metody obserwacyjne, badania sondażowe, badania jakościowe, wtórna analiza danych, budowanie baz danych i statystyki
− sposoby doboru próby
 populacja (jednostka doboru próby, populacja skończona i nieskończona, podstawa doboru próby)
 schemat doboru próby: nielosowy (okolicznościowy, losowy, kwotowy) i losowy (indywidualny nieograniczony, systematyczny, warstwowy, grupowy)
 wielkość próby (błąd standardowy, przedział ufności, określanie wielkości próby)
− kwestionariusz ankiety jako narzędzie badawcze
− pomiar i wnioskowanie
− rodzaje źródeł informacji wykorzystywane w badaniach naukowych
− Evidence Based Medicine – założenia ogólne
− badanie jakości życia wg zasad EBM
− standardy EBM i standardy postępowania diagnostycznego i terapeutycznego
− krytyczna analiza artykułów naukowych – przykłady
− uwarunkowania badań naukowych – prawne i etyczne

Ćwiczenia poświęcone są nabyciu umiejętności praktycznych, mają charakter pracy zarówno indywidualnej, jak i zespołowej, częściowo powiązane są z zagadnieniami omawianymi na wykładach.

Materiał realizowany w ramach ćwiczeń:
− cele i obszary bada naukowych w pielęgniarstwie
− techniki i narzędzia badawcze
− tworzenie definicji pojęciowych i operacyjnych
− konstruowanie wskaźników
− definiowanie problemów badawczych i hipotez
− przykładowe problemy badawcze i hipotezy
− skale pomiarowe, miary tendencji centralnej
− testowanie hipotez i analiza związków pomiędzy zmiennymi – dane niemierzalne, dane mierzalne
− budowanie procesu badawczego i etapy postępowania badawczego
− konstruowanie własnych problemów badawczych
− tworzenie hipotez do problemu badawczego
− plan badawczy do własnego problemu badawczego
− pomiar – wielkość próby, sposoby doboru próby
 kwestionariusz ankiety:
 omówienie pytań – treść, format, rodzaj, porządek
− błędy w konstruowaniu pytań – przykłady
− konstruuowanie narzędzia badawczego - kwestionariusz ankiety
− omówienie sposobów analizy danych
− zasady interpretowania danych empirycznych
− zasady wnioskowania na podstawie danych z kwestionariusza ankiety
− zasady EMB – szczegółowe omówienie
− konstruowanie opracowania naukowego
− etyka w badaniach naukowych i ochrona własności intelektualnej

Materiał realizowany w ramach ćwiczeń:
Ćw. 1
Metodologia poznania naukowego- przypomnienie zagadnień teoretycznych. Błędy pomiarowe i niepewność wyników w metodologii pracy naukowej. Definicja błędu pomiarowego.

Ćw. 2
Konstrukcja narzędzi badawczych- przypomnienie zasad poprawności budowania narzędzi badawczych.
• Konstrukcja autorskiego narzędzia badawczego do własnego projektu badawczego.
Ćw. 3
Bioetyka w badaniach naukowych.
• Opracowywanie wniosku do Komisji Bioetycznej. Przykłady nieetycznych eksperymentów w medycynie.
Ćw. 4
EBM – założenia ogólne. Medyczne bazy danych.

Ćw. 5
Jakościowa i ilościowa analiza danych.
• Prezentacja własnych projektów badawczych (samoocena, ocena grupy, ocena nauczyciela).

Całkowity nakład pracy studenta

Bilans nakładu pracy studenta Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: - udział w wykładach: 15 godzin - udział w ćwiczeniach: 15 godzin Razem: 1 ECTS Czas poświęcony na indywidualną pracę studenta: -przygotowywanie autorskiego projektu badawczego: 20 godzin - konsultacje z nauczycielem prowadzącym przedmiot: 5godzin Razem: 1 ECTS Łączny nakład pracy studenta = 55 godzin (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: definiuje pielęgniarstwo jako naukę o zdrowiu (K_AW22) W2: definiuje główne pojęcia metodologii jako nauki i oraz charakteryzuje metodykę postępowania badawczego (K_AW23) W3: zna strukturę pracy naukowej oraz kryteria doboru piśmiennictwa do badań (K_AW24) W4: zna przepisy prawne dotyczące ochrony praw autorskich i zasady etyczne w pielęgniarskich badaniach naukowych (K_AW25) W5: zna programy i testy statystyczne do opracowania wyników badań (K_AW26) W6: zna zasady przygotowania publikacji do pielęgniarskich czasopism naukowych (K_AW28)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: planuje i przeprowadza badania naukowe w zakresie pielęgniarstwa oraz badania oceniające system opieki zdrowotnej i potrzeby zdrowotne społeczeństwa (K_AU20). U2: przeprowadza badania naukowe w pielęgniarstwie z zastosowaniem skal i narzędzi badawczych (K_AU21). U3: prowadzi badania w oparciu o metody ilościowe i jakościowe w tym (przegląd piśmiennictw, metaanalizę, sondaż diagnostyczny, badania randomizowane, studium przypadku) (K_AU22) U4: opracowuje bazę danych w oparciu o materiał badawczy, dokonuje statystycznej analizy oraz interpretuje wyniki badań (K_AU23). U5: dokonuje analizy porównawczej uzyskanych przez siebie wyników badań z wynikami innych badaczy (K_AU24).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: krytycznie ocenia własne i cudze działania, przy zachowaniu szacunku do różnic światopoglądowych i kulturowych (K_K02) K2: przejawia odpowiedzialność za udział w podejmowaniu decyzji zawodowych (K_K01) K3: rozwiązuje dylematy etyczne w organizacji pracy własnej i zespołu (K_K03) K4: przestrzega praw autorskich i praw podmiotu badań (K_K04) K5: przestrzega zasad etyki zawodowej w relacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz w pracy badawczej (K_K06) K6: dba o wizerunek własnego zawodu (K_K07)

Metody dydaktyczne

Wykłady: • wykład informacyjny i problemowy z prezentacją multimedialną. Ćwiczenia obejmują prace w indywidualną i zespołową z wykorzystaniem: • klasycznej metody problemowej, • metody referatu, • metody seminaryjnej, • studium przypadku. • praca w grupach, • praca indywidualna.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka
- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- projektu

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Student kontynuujący kształcenie na studiach II stopnia z przedmiotu Badania naukowe w pielęgniarstwie: metodologia badań naukowych powinien posiadać podstawową wiedzę ogólną z zakresu metodologii badań naukowych ze studiów I stopnia.

Kryteria oceniania

Weryfikacja osiągniętych przez studenta efektów uczenia będzie się odbywać przez ocenę:
• aktywnego udziału oraz przygotowania do prowadzonych zajęć,
• opanowania materiału realizowanego na wykładach i ćwiczeniach.

Sprawdzanie umiejętności i kompetencji społecznych odbywać się będzie m.in. poprzez wnikliwą obserwację czynności studenta podczas wykonywania zadań praktycznych. Do zaliczenia przedmiotu niezbędna jest 100% obecność na wykładach i ćwiczeniach. Student w ramach zaliczenia przedmiotu zobowiązany jest skonstruować własny projekt badawczy.

Opisowe kryteria oceny autorskiego projektu badawczego:
Bardzo dobry: student opanował wiedzę z całości materiału, przedstawia ją w sposób logiczny i usystematyzowany, zna zastosowania praktyczne.
Dobry plus: student opanował wiedzę z całości materiału, przedstawia ją w sposób spójny i logiczny.
Dobry: student opanował wiedzę z większości materiału, przedstawia ją w sposób logiczny, nakierowany przez nauczyciela akademickiego, potrafi formułować trafne wnioski.
Dostateczny plus: student opanował minimum programowe, zna podstawowe zagadnienia i rozumie zadawane mu pytania, wiedzę przedstawia w sposób logiczny.
Dostateczny: student opanował minimum programowe, zna podstawowe zagadnienia i rozumie zadawane mu pytania, wiedzę przedstawia w sposób niespójny, nie potrafi zastosować jej w praktyce.
Niedostateczny: student nie opanował minimum programowego, nie zna podstawowych zagadnień i nie rozumie zadawanych mu pytań.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. Lenartowicz H., Kózka M., Metodologia badań w pielęgniarstwie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
2. Radomski D., Grzanka A., Metodologia badań w medycynie, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, 2011.
3. Apanowicz J., Metodologia nauk, Dom Organizatora TONIK, Toruń 2003.
Literatura uzupełniająca:
1. Nachmias Ch., Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka Wydawnictwo S.C., Poznań 2001.
2. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Śląsk sp. z o.o., Katowice 2005.
3. Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka Wydawnictwo S.C., Poznań 2001.
4. Gruszczyński L. A., Kwestionariusz w socjologii, Katowice 2001.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1800-P1-Metbnf-S2 w USOSweb