Oferta własna uczelni. Fizjoterapia kliniczna w chorobach naczyń obwodowych 1800-F3-OWFKwCHNO-NJ
Głównym celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami chorobami naczyń, a więc tętnic, żył, naczyń włosowatych i limfatycznych, sposobami ich leczenia oraz rolą fizjoterapeuty w kompleksowym procesie terapeutycznym tych schorzeń. Studenci zdobędą wiedzę na temat podstawowych chorób naczyń krwionośnych i limfatycznych, umiejętność oceny stopnia zaawansowania choroby naczyń i chorób współistniejących, doboru metod leczenia, rozpoznawania powikłań leczenia, progresji choroby oraz zasad monitorowania wyników prowadzonej terapii. Studenci nabędą kompetencji w zakresie pracy zespołowej oraz specyfiki pracy z pacjentem ze schorzeniami układu naczyniowego w wieku dorosłym i podeszłym leczonym w warunkach szpitalnych.
Przedmiot realizowany w formie wykładów i ćwiczeń. Studenci przystępujący do zajęć powinni posiadać wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii układu krążenia, fizjologii wysiłku, klinicznych podstaw fizjoterapii oraz masażu limfatycznego. Powinni też znać zasady BHP obowiązujące w pracy z pacjentami z dysfunkcją narządu ruchu, po amputacji kończyn.
Wykłady dadzą możliwość zdobycia wiedzy w zakresie podstawowych jednostek chorobowych układu naczyniowego oraz metod terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania fizjoterapeutycznego. Przedstawione zostaną zasady doboru poszczególnych rodzajów technik fizjoterapeutycznych w zależności od zaawansowania choroby naczyń i chorób współistniejących, a więc wskazania i przeciwwskazania do wykonywania poszczególnych technik fizykoterapeutycznych.
Ćwiczenia dadzą studentom możliwość nabycia umiejętności rozpoznawania i odróżniania poszczególnych jednostek chorobowych dotyczących układu naczyniowego, doboru metod leczenia i sposobów monitorowania ich efektów.
Tematy zajęć:
Wykłady (5 godz.):
1. Wywiad, badanie fizykalne i badania dodatkowe w chorobach tętnic, żył, naczyń włosowatych i limfatycznych
2. Podstawowe metody profilaktyki i leczenia chorób naczyń, ze szczególnym uwzględnieniem fizjoterapii
Ćwiczenia (15 godz.)
1. Praktyczne aspekty oceny zaawansowania chorób naczyń
2. Praktyczne aspekty diagnostyki różnicowej dolegliwości ze strony układu naczyniowego (ból, obrzęk, owrzodzenie, martwica, wskaźnik kostka- ramię, test marszowy- różne modyfikacje, ćwiczenia w niedokrwieniu zarażającym utratą kończyny)
3. Fizjoterapia w chorobach naczyń- mechanizmy działania, zasady doboru, monitorowanie skuteczności, objawy uboczne.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- studium przypadku
- ćwiczeniowa
- seminaryjna
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody oparte na współpracy
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania:
Każdy student jest na bieżąco oceniany w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych podczas wykładów, ćwiczeń oraz po złożeniu pracy będącej formą realizacji samokształcenia. Znajomość materiału z ćwiczeń, wykładów i zaleconych podręczników jest sprawdzana w trakcie bieżących zajęć oraz po ich zakończeniu. Student podchodzi do zaliczenia umiejętności praktycznych po zakończeniu ćwiczeń (check-lista). Po zakończeniu zajęć (wykładów i ćwiczeń) w terminie uzgodnionym ze studentami, przeprowadzony zostanie pisemny sprawdzian wiedzy.
Ocena końcowa jest średnią z zaliczenia wiedzy (wykłady) i umiejętności (ćwiczenia).
Punktacja Ocena
<18 pkt ndst
18-19 pkt dst
20-22 pkt dst+
23-25 pkt db
26-28 pkt db+
29-30 pkt bdb
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia końcowego przedmiotu jest aktywny udział we wszystkich zajęciach przewidzianych Planem studiów (tzn. wykłady, seminaria, ćwiczenia, samokształcenie- jeśli dotyczy). Nie przewiduje się żadnych dodatkowych terminów zajęć poza przewidzianymi w „Rozkładzie zajęć” przygotowanym przez Dział Kształcenia. Nie są także przewidziane żadne inne formy „odrobienia zajęć” poza obecnością na nich.
Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na wszystkich wykładach i wszystkich ćwiczeniach, uzyskanie przynajmniej oceny dostatecznej z każdej formy zaliczenia przedmiotu (wykład, ćwiczenia, seminarium, samokształcenie) oraz spełnienie wszystkich pozostałych warunków opisanych w ogólnym „Regulaminie zajęć dydaktycznych w Katedrze Chorób Naczyń i Chorób Wewnętrznych” dostępnym na stronie internetowej jednostki. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych podczas zaliczenia wszystkich form kształcenia przedmiotu.
Zakres wiedzy i umiejętności wymagany podczas kolokwium obejmuje tematykę ujętą w sylabusie, materiał prezentowany podczas zajęć dydaktycznych oraz zawarty w podanych pozycjach piśmiennictwa. W przypadku nieobecności na zajęciach (wykłady, ćwiczenia) lub podczas kolokwium zaliczeniowym należy ją usprawiedliwić w terminie 7 dni (np. wysłać skan zwolnienia lekarskiego na adres e-mail Katedry). Nieusprawiedliwienie nieobecności podczas zaliczenia skutkuje niezaliczeniem przedmiotu. W przypadku usprawiedliwienia nieobecności student ma prawo zaliczyć kolokwium w terminie ustalonym przez asystenta dydaktycznego lub kierownika Katedry. Student ma prawo do jednego zaliczenia poprawkowego. Jego niezaliczenie skutkuje niezaliczeniem przedmiotu z konsekwencjami przewidzianymi „Regulaminem Studiów”.
Ocena efektów kształcenia:
Egzamin: W1- W7, U1-U11
Aktywność: obecność na ćwiczeniach i wykładach, ocena ciągła aktywności podczas zajęć – W1-W6; U1-U11; K1- K12;
Np. ocenę bardzo dobrą otrzyma student, który aktywnie uczestniczy w zajęciach, dobiera i wykonuje odpowiednią metodę diagnostyczną. Przestrzega zasad bezpieczeństwa oraz zasad etycznych w fizjoterapii. Uczęszcza na wszystkie zajęcia, do których jest przygotowany i uzyskuje najwyższe oceny z treści programowych realizowanych w poszczególnych blokach tematycznych.
Zagadnienia do zaliczenia praktycznego z przedmiotu: Fizjoterapia w chorobach naczyń obwodowych. Fizjoterapia, rok III
I. Zagadnienia ogólne
• Podczas zaliczenia oceniana jest wiedza, umiejętność i kompetencje społeczne
• Student musi umieć zinterpretować wyniki badania ogólnego w odniesieniu do diagnostyki leczenia, monitorowania efektów terapii pacjentów z chorobami naczyń obwodowych
• Student musi umieć zinterpretować uzyskane wyniki badania podmiotowego, przedmiotowego i badań dodatkowych w aspekcie stawiania fizjoterapeutycznej diagnozy chorób naczyń obwodowych z uwzględnieniem diagnozy funkcjonalnej (wg klasyfikacji ICF), planowania leczenia pacjent z chorobami naczyń z uwzględnieniem ryzyka amputacji kończyny oraz określenia parametru/ -ów pozwalających na obiektywne monitorowanie efektów leczenia fizjoterapeutycznego pacjenta z chorobami naczyń;
II. Zagadnienia szczegółowe:
1. Wywiad fizjoterapeutyczny w chorobach naczyń obwodowych, znaczenie dla postawienia diagnozy, doboru metod leczenia oraz monitorowania ich efektu (główne skargi, dotychczasowy przebieg choroby, choroby współistniejące, czynniki ryzyka, alergie, farmakoterapia, zaopatrzenie ortopedyczne i inne medyczne, przebyte choroby- operacje), zawód, sytuacja rodzinna, aktywność fizyczna, subiektywne ograniczenia (bariery) w codziennym życiu, motywacja, stan psychiczny
2. Zasady fizjoterapeutycznego badania przedmiotowego (ogólnego i szczegółowego) pacjentów z chorobami naczyń obwodowych w aspekcie diagnozy, doboru metod leczenia oraz monitorowania ich efektu:
A.- badanie ogólne: stan przytomności, nastawienie psychiczne (GDS, GCS), Mini Mental State Examination – MMSE, test zegara, skala depresji Becka, Geriatryczna Skala Oceny Depresji Yesavage’a – S-GDS, ocena motywacji pacjenta; parametry życiowe; funkcjonowanie motoryczne, mobilność i stan równowagi (np. próba Romberga, ocena ryzyka upadków, skala Berga, Tinetti, testy funkcjonowania w życiu codziennym), typ budowy, stan odżywienia, interpretacja MNA, NRS2002; parametry antropometryczne (pomiar obwodów ramienia, łydki, badanie fałdów skórnych, pole powierzchni mięśni); mięśnie szkieletowe: siła mięśniowa, sprawność, masa mięśniowa; skóra (kolor, wilgotność, uszkodzenia, ucieplenie, elastyczność, sinica, żółtaczka, bladość). W ocenie ogólnej pacjenta z chorobami naczyń student musi umieć wykorzystać wiedzę nt. podmiotowego i przedmiotowego badania fizjoterapeutycznego osób w podeszłym wieku (testy samodzielności pacjenta, funkcji życia codziennego, ryzyka upadków): Całościowa Ocena Geriatryczna – COG, skala Barthel, skala Katza – ADL, skala Lawtona – IADL, skala Functional Indipendence Measure – FIM, kwetionariusz Roland- Morris- (RMQ), funkcjonalna ocena sprawności (FPE), test „Wstań i idź” – Timed Up and Go-TUG, test Tinetti, skala Berga, test wstawania z krzesła, „krótka bateria sprawności”, test marszu 4m, 400m, 6-minutowego, jednominutowy test wchodzenia po schodach, jednominutowy test wstawania z krzesła, test 5 powstań z krzesła, zespół kruchości, hangrip test (HGS), skala Lovetta; algorytm dla wykrywania i diagnozy sarkopenii: FACS (Find- kwestionariusz 5 pytań SARC-F [strength, assistance walking, rise from a chair, climb stairs, falls], Assess, Confirm, Severity); numeryczna skala oceny bólu (NRS) skala wizualna (VAS), zespół kruchości.
B: badanie szczegółowe: naczynia obwodowe: tętnice, żyły, naczynia włosowate, limfatyczne), układ mięśniowo- szkieletowy (przykurcze, masa mięśniowa, siłą mięśni, równowaga)
3. Zasady oceny parametrów życiowych dla potrzeb fizjoterapii (ocena przeciwwskazań do fizjoterapii, diagnozy, doboru metod i intensywności ćwiczeń, monitorowania efektu):
• stan przytomności, zaburzenia jakościowe świadomości
• tętno- częstość miarowość, lokalizacja, symetria, po co się mierzy, amplituda tętna, rezerwa tętna, tętno max, brak przyrostu tętna, brak obniżenia tętna, HR1, HR2 (po wysiłku), przeciwwskazania do wysiłku, pułap tlenowy
• ciśnienie tętnicze- amplituda tętna, co to jest nadciśnienie, przyrost ciśnienia przy wysiłku, spadek ciśnienia po wysiłku, przeciwwskazania do wysiłku ze względu na ciśnienie, hipotonia ortostatyczna- definicja, próba pionizacyjna (ortostatyczna)
• oddech- częstość, regularność, pogłębienie, ruchy dodatkowych mięśni oddechowych, obiektywne wykładniki duszności, sinica
• saturacja (pulsoksymetria)- norma, u zdrowego, zakres dla przewlekłej niewydolności oddechowej, desaturacja, wiarygodność badania (paznokcie, niedrożność tętnicy podobojczykowej)
• temperatura
4. Zasady oceny funkcjonalnej (przed fizjoterapią, etapowo i końcowo) w postępowaniu fizjoterapeutycznym u pacjentów z chorobami naczyń obwodowych i dysfunkcjami narządu ruchu, np. po amputacjach naczyniowych z wykorzystaniem zasad dokumentowania Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), jako elementu diagnozy fizjoterapeutycznej
5. Zasady oceny funkcjonalnej dla potrzeb fizjoterapii pacjenta ze schorzeniami tętnic obwodowych:
pomiar wskaźnika kostka/ramię – normy, interpretacja, badanie spoczynkowe i po wysiłku, wyjaśnienia patomechanizmu różnic, objawy ostrego niedokrwienia kończyny (5P), objawy przewlekłego niedokrwienia (chromanie, niedokrwienie zagrażające utratą kończyny- różnice postępowania fizjoterapeutycznego), klasyfikacja Fountaina, Rutherforda, pomiar tętna obwodowego, test Buergera, próba Ratschowa, powrót kapilarny, znaczenie zwężenia lub niedrożności tętnicy podobojczykowej w fizjoterapii (konieczność pomiaru ciśnienia na obu kończynach u pacjentów z chorobami naczyń- kardiologia, neurologia, angiologia, chirurgia naczyń; diagnostyka masy, siły i sprawności mięśniowej, siły obręczy barkowej, miedniczej, przykurczów, możliwości formowania kikuta, badanie równowagi, bandażowanie, próby dla diagnostyki zespołów uciskowych (test Rossa, próba Adsona), poniedokrwienne uszkodzenie nerwu strzałkowego, trening marszowy i jego odmiany (np. wspinanie na palce, wchodzenie na piętra, unoszenie kończyn dolnych, przysiadywanie z pozycji wspięcia na palce); próba marszowa na bieżni, zaopatrzenie ortopedyczne, w tym odciążenie (obuwie, kule, balkonik, wózek); przygotowanie do amputacji, prowadzenie po amputacji (bandażowanie, formowanie kikuta, uruchamianie, równowaga, przygotowanie do protezowania, znaczenie chorób współistniejących, np. zespół bolesnego barku, wcześniejszych amputacji, udaru, zaburzeń równowagi, zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego); zespół stopy cukrzycowej (stopa Charcota),
6. Zasady oceny funkcjonalnej dla potrzeb fizjoterapii pacjenta ze schorzeniami żył obwodowych
skala Wellsa, objawy zakrzepicy żył powierzchownych i głębokich, przewlekła niewydolność żylna, próby żylne, kompresjoterapia, przeciwwskazania, ćwiczenia w ostrej zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych oraz przewlekłej niewydolności żylnej, pompa mięśniowa, znaczenia sprawności stawów
7. Zasady oceny funkcjonalnej dla potrzeb fizjoterapii pacjenta ze schorzeniami mikrokrążenia
Choroby mikrokrążenia- diagnostyka, leczenie, monitorowanie jego efektów, Choroba i zespół Raynauda, akrocyjanoza, erytromelalgia, odmrozina, livedo
8. Zasady oceny funkcjonalnej dla potrzeb fizjoterapii pacjenta ze schorzeniami naczyń limfatycznych
- klasyfikacja, przyczyny i obawy obrzęku limfatycznego, kompresjoterapia, kompleksowa terapia manualna, masaż limfatyczny, monitorowanie skuteczności terapii
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Fiodorenko-Dumas Ż., Pupka A: Rehabilitacja w chorobach naczyń obwodowych. ISBN: 9788362283705
2. Woźniewski M. (red.) Podstawy manualnego drenażu limfatycznego" ISBN: 9788389581570
3. Goodman C., Heick J., Lazaro R., Diagnoza różnicowa dla fizjoterapeutów. Kiedy kierować pacjenta do innego specjalisty?, DB Publishing, Warszawa 2019, wyd. 6, rozdziały: 6, 7, 10, 11.
4. Hueter-Becker A., Doelken M. (red. wyd. polskiego: Szczegielniak J.), Badanie kliniczne w fizjoterapii, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018, wyd. 1.
5. Gajewski (red) Interna Szczeklika. Rozdziały: Choroby aorty i tętnic obwodowych. Choroby żył obwodowych. Żylna choroba zakrzepowo- zatorowa. Choroby mikrokrążenia. Wady rozwojowe naczyń krwionośnych. Choroby naczyń chłonnych.
6. Sieroń A i wsp. Podręcznik angiologii. Alfa Medica Press, 2009, wydanie 1.
Literatura uzupełniająca
Zasoby wyszukiwarki medycznej PubMed
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: