Akustyka słuchu 1800-AU2-Pa-s1

https://dziennik_biofizyki.cm.umk.pl

Cykl wykładów rozpoczyna omówienie podstawowych pojęć z zakresu ruchu drgającego (drgania harmoniczne, drgania tłumione, drgania wymuszone) i zjawisk falowych (dyfrakcji i interferencji, fale stojące, zjawisko Dopplera i inne). Krótko omówione zostają także zagadnienia propagacji fal w otwartej przestrzeni (w ośrodku izotropowym i w warunkach gradientowo zmieniającej się impedancji akustycznej) oraz w pomieszczeniach zamkniętych. Dalszą część wykładu stanowi wprowadzenie do psychoakustyki, ze szczególnym naciskiem na prawa psychofizyczne obowiązujące w psychoakustyce. Proces percepcji dźwięku zostaje przedstawiony w oparciu o anatomię i fizjologię narządu słuchu. Przedstawiona zostaje charakterystyka przestrzennej percepcji dźwięków oraz pojęcia filtracji, maskowania, pasm krytycznych i filtrów słuchowych – zarówno w odniesieniu do słuchu prawidłowego, jak i słuchu upośledzonego. Cykl zajęć uzupełnia omówienie podstaw audiometrii tonalnej oraz wstęp do akustyki mowy (analiza formantowa) i akustyki muzycznej (pojęcie skali i interwału muzycznego). Wykład jest ilustrowany nagraniami wybranych efektów akustycznych, w tym również paradoksów i iluzji dźwiękowych.

Tematyka ćwiczeń obejmuje znaczną część z zagadnień omawianych na wykładzie. Na zajęciach studenci samodzielnie wyznaczają prędkość dźwięku w powietrzu, dokonują analizy dźwięków wybranych instrumentów oraz mowy, a następnie próbują je odtworzyć za pomocą syntezy harmonicznej, a także obserwują rozkład pola bliskiego w pobliżu dwóch źródeł dźwięku (zjawisko interferencji). Mają też możliwość wykonania pomiarów progu słyszenia oraz analizowania próbek mowy (samogłosek) i wyznaczenia tzw. pętli formantowej. Testy odsłuchowe, które przeprowadzają studenci na pozostałych zajęciach mają przybliżyć im zjawiska maskowania czasowego (premasking i postmasking) i częstotliwościowego oraz pokazać zdolność różnicowania dźwięków o zbliżonej częstotliwości i rozpoznawania podstawowych interwałów muzycznych.

Całkowity nakład pracy studenta

1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi: - udział w wykładach: 15 godzin, - udział w ćwiczeniach: 15 godzin, - przeprowadzenie zaliczenia: 1 godzina. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 31 godzin, co odpowiada 1 punktowi ECTS. 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: - czytanie wskazanej literatury: 10 godzin, - uzupełnianie notatek: 5 godzin, - przygotowanie do ćwiczeń: 10 godzin. 3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania: - przygotowanie do zaliczenia: 4 godziny. 4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki: nie dotyczy. Łączny nakład pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 60 godzin, co odpowiada 2 punktom ECTS.

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Posiada ogólną wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii narządu słuchu i równowagi – K_W01, K_W02 W2: Posiada wiedzę o fizycznych podstawach akustyki, mechanicznych układach drgających, rodzajach drgań, rozchodzeniu się fal dźwiękowych i rodzajach źródeł dźwięku. – K_W04 W3: Zna i rozumie zjawiska psychoakustyczne będące podstawą percepcji dźwięku – K_W05, K_W06 W4: Objaśnia budowę traktu głosowego i mechanizm powstawania dźwięków mowy – K_W02

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi wykonać badanie audiometryczne i zinterpretować jego wyniki – K_U01 U2: Umie samodzielnie zdobywać i uzupełniać wiedzę – K_U24 U3: Potrafi opracować wyniki pomiarów wraz z oszacowaniem niepewności pomiarowych – K_U28

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Ma świadomość konieczności ciągłego uzupełniania wiedzy i samokształcenia – K_K01 K2: Ma kompetencje współdziałania w zespole oraz poczucie odpowiedzialności za prawidłowe i rzetelne rozwiązywanie stawianych zadań – K_K02, K_K05

Metody dydaktyczne

Wykłady: - wykład informacyjny, - wykład problemowy, - wykład konwersatoryjny. Ćwiczenia: - ćwiczenia laboratoryjne, - własna obserwacja, - pomiar, - analiza wyników.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- pogadanka
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- laboratoryjna
- doświadczeń
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Znajomość podstaw anatomii człowieka, w szczególności układu nerwowego, narządu słuchu oraz narządów wchodzących w skład traktu głosowego. Znajomość matematyki na poziomie szkoły średniej oraz podstawowych pojęć fizycznych w szczególności w odniesieniu do ruchu drgającego i fal akustycznych.

Koordynatorzy przedmiotu

Stefan Kruszewski

Kryteria oceniania

Aby zaliczyć przedmiot student musi uczestniczyć w wykładach, uzyskać pozytywną ocenę z praktycznej części zajęć oraz napisać kolokwium końcowe.

Warunkiem zaliczenia części laboratoryjnej jest wykonanie wszystkich ćwiczeń, na co składa się przygotowanie do pracy, właściwe pomiary i obserwacje, opracowanie otrzymanych wyników i poprawne sformułowanie wniosków. Wypełniona zgodnie z poleceniami zawartymi w instrukcji karta kontrolna musi uzyskać aprobatę prowadzącego.

Na zajęciach laboratoryjnych szczegółowej ocenie podlegają:
praca zespołowa podczas ćwiczeń (efekt kształcenia K2), wykonywanie badań i opracowywanie wyników (W1, W2, W3, W4, U1, U2, U3 i K1) oraz dyskusja w trakcie ćwiczeń (W1, W2, W3, W4, U1, U2, U3 i K1)

Niezbędnym warunkiem zaliczenia przedmiotu jest również obecność na wykładach i napisanie kolokwium końcowego (weryfikującego efekty kształcenia W1, W2, W3, W4, U2 i K1). Kolokwium składa się z 10 pytań i zadań testowych (pytania otwarte i zamknięte) o różnej skali trudności. Oceny są przyznawane na podstawie liczby zdobytych punktów według poniższej tabeli:

Procent punktów Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
50-60% Dostateczny
0-49% Niedostateczny

W szczególnych przypadkach Koordynator przedmiotu „Elementy fizyki” może zmienić podane limity punktowe konieczne dla uzyskania zaliczenia.

Nieobecność na wykładach i ćwiczeniach może być odpracowana przez zaliczenie odpowiedniego tematu zajęć u kierownika dydaktycznego lub wyznaczonego nauczyciela akademickiego.

Literatura

Literatura podstawowa:
1. C. J. Moore, Wprowadzenie do psychologii słyszenia, Warszawa-Poznań: PWN (1999),
2. E. Ozimek, Dźwięk i jego percepcja. Aspekty fizyczne i psychoakustyczne. Warszawa-Poznań: PWN (2002).

Literatura uzupełniająca:
1. Everest F. A., Pohlmann K. C., Podręcznik akustyki, Sonia Draga (2013),
2. Makarewicz R., Dźwięki i fale, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM (2017).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1800-AU2-Pa-s1 w USOSweb