Diagnostyka laboratoryjna
1730-A4-DIAGLAB-SJ
Wykłady mają za zadanie zapoznanie studentów z zasadami doboru badań laboratoryjnych, problemami fazy przedlaboratoryjnej, analitycznej i poanalitycznej. W trakcie wykładów przedstawione będą najnowsze i obowiązujące
w diagnostyce laboratoryjnej zagrożenia miażdżycą i chorobami układu sercowo-naczyniowego wytyczne, a także wytyczne diagnostyki cukrzycy i jej powikłań, chorób nerek i układu moczowego, metabolicznych chorób kości, chorób układu pokarmowego, układu endokrynologicznego, chorób autoimmunizacyjnych i nowotworowych. Studentom prezentowane także będą sposoby laboratoryjnej diagnostyki zaburzeń funkcji wątroby i dróg żółciowych, rozpoznawania zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej oraz zaburzeń hemostazy. Przedstawione zostaną również nowoczesne metody molekularne, jak i metody mające zastosowanie w metabolomice oraz możliwości
ich wykorzystania w diagnostyce laboratoryjnej.
Ćwiczenia poświęcone są klinicznym aspektom zaburzeń metabolicznych, teoretycznym i praktycznym aspektom prób czynnościowych i metod oznaczeń biochemicznych oraz ich znaczeniu dla rozpoznawania, różnicowania, monitorowania przebiegu choroby oraz oceny efektów leczenia w różnych stanach klinicznych, a także omówieniu zasad stosowania testów przesiewowych.
Seminaria:
− nie dotyczy
Całkowity nakład pracy studenta
1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:
udział w wykładach: 60 godzin
udział w ćwiczeniach: 120 godzin
udział w seminariach: nie dotyczy
udział w konsultacjach: 14 godzin
egzamin praktyczny i teoretyczny: 4 godziny
Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi
198 godziny, co odpowiada 7,92 punktu ECTS
2. Bilans nakładu pracy studenta:
udział w wykładach: 60 godzin
udział w ćwiczeniach: 120 godzin
udział w seminariach: nie dotyczy
udział w konsultacjach: 14 godzin
czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego: 8 godzin
przygotowanie do ćwiczeń: 54 godzin
przygotowanie do seminariów: nie dotyczy
przygotowanie do kolokwiów: 35 godzin
przygotowanie do egzaminu i egzamin: 30 + 4 = 34 godziny
Łączny nakład pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 325 godzin, co odpowiada 13 punktom ECTS
3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi
czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego: 8 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 8 godzin, co odpowiada
0,32 punktu ECTS
4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:
przygotowanie do kolokwiów: 35 godzin
przygotowanie do egzaminu i egzamin: 30+4 = 34 godziny
Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 69 godzin co odpowiada 2,76 punktu ECTS
5. Bilans nakładu pracy o charakterze praktycznym:
udział w ćwiczeniach: 120 godzin
przygotowanie do egzaminu praktycznego: 10 godzin
przygotowanie do ćwiczeń (w zakresie praktycznym):
30 godzin
przygotowanie do kolokwiów (w zakresie praktycznym): 20 godzin
udział w konsultacjach (w zakresie praktycznym):
10 godzin
egzamin praktyczny: 2 godziny
Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 192 godzin, co odpowiada 7,68 punktu ECTS
6. Bilans nakładu pracy studenta poświęcony zdobywaniu kompetencji społecznych w zakresie seminariów oraz ćwiczeń
Kształcenie w dziedzinie afektywnej poprzez proces samokształcenia:
przygotowanie do ćwiczeń: 24 godzin
udział w konsultacjach: 4 godzin
Łączny czas pracy studenta potrzebny do zdobywania kompetencji społecznych w zakresie seminariów oraz ćwiczeń wynosi 28 godzin, co odpowiada 1,12 punktu ECTS
7. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki
- nie dotyczy
Efekty uczenia się - wiedza
W1: opisuje wpływ budowy oraz funkcji komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego na wynik badania laboratoryjnego oraz strategie diagnostyczną w stanie fizjologii i patologii (K_E.W1, K_E.W27)
W2: charakteryzuje funkcjonowanie układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz powstawanie
i znaczenie płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin
w celu oceny wybranych markerów laboratoryjnych (K_E.W3)
W3: opisuje budowę i funkcję związków chemicznych: węglowodanów, lipidów, białek, procesy metaboliczne
na poziomie komórkowym, narządowym i ustrojowym
oraz odpowiednie metody i markery biochemiczne oceniające stan fizjologii i patologii (K_E.W5, K_E.W23)
W4: charakteryzuje działanie metod pomiarowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej (K_E.W5)
W5: rozróżnia pojęcie precyzji, dokładności, specyficzności, czułości, wartości predykcyjnej, punktu odcięcia, metody definitywnej, referencyjnej i liniowości metod analitycznych oraz zasady kontroli ich jakości (K_E.W5)
W6: opisuje wpływ czynników interferujących
i przedanalitycznych na wynik badania laboratoryjnego – (K_E.W5, K_E.W27)
W7: określa cel stosowania i wskazania do poszerzania listy badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu, monitorowaniu, rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych
i układowych oraz kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania (K_E.W23, K_E.W26)
W8: analizuje kliniczne aspekty zaburzeń metabolicznych
oraz metody laboratoryjnej oceny procesów metabolicznych w aspekcie wybranych chorób endokrynologicznych (K_E.W25)
W9: opisuje teoretyczne i praktyczne aspekty wybranych prób czynnościowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej – (K_E.W24)
W10: opisuje patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy kliniczne oraz metody diagnostyki laboratoryjnej chorób układu krążenia, pokarmowego, moczowego kostno-stawowego, odpornościowego i chorób neurologicznych (K_E.W2, K_E.W3, K_E.W23, K_E.W24, K_E.W25, K_E.W26)
W11: analizuje wyniki badań laboratoryjnych w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych (K_E.W27)
W12: określa zasady wykonywania badań laboratoryjnych
w miejscu opieki nad chorym (POCT) oraz w warunkach samokontroli w przebiegu wybranych zaburzeń endokrynologicznych i w stanach nagłych (K_E.W23, K_E.W26)
W13: uzasadnia potrzebę wykonywania badań przesiewowych
w profilaktyce chorób cywilizacyjnych (K_E.W23, K_E.W24)
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: uzasadnia pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku badania laboratoryjnego-(K_E.U11)
U2: potrafi skutecznie komunikować się z innymi pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników w celu interpretacji wyniku badania laboratoryjnego(K_E.U21)
U3: dobiera optymalne metody analityczne i ocenia wiarygodność wyników i przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego (K_E.U8, K_E.U20)
U4: analizuje zakresy wartości referencyjnych badań biochemicznych, immunochemicznych (z uwzględnieniem wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych) oraz ocenia dynamikę zmian wartości laboratoryjnych w wybranych stanach chorobowych (K_E.U7, K_E.U11, K_E.U18)
U5: dobiera profile, schematy i algorytmy postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodne
z zasadami etyki zawodowej, wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i ekonomicznej oraz medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych (K_E.U8, K_E.U9, K_E.U20)
U6: analizuje wynik zbiorczy badań laboratoryjnych
w kontekście wybranej jednostki chorobowej (K_E.U7, K_E.U21, K_E.U22)
U7: opisuje wpływ przebiegu choroby i określonego postępowania terapeutycznego na wyniki badań laboratoryjnych (K_E.U11, K_E.U19)
U8: przedstawia wybrane problemy diagnostyki laboratoryjnej w formie ustnej lub pisemnej w sposób dostosowany
do wybranego odbiorcy (K_E.U7, K_E.U8, K_EU19, K_E.U21)
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i zachęca innych do poszerzania wiedzy w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej (K_E.K3)
K2: prawidłowo rozwiązuje problemy związane
z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego (K_E.K1)
K3: jest przygotowany merytorycznie do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego (K_E.K1, K_E.K2, K_E.K3)
Metody dydaktyczne
Wykład:
- wykład informacyjny (konwencjonalny) z prezentacją multimedialną
- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny
Ćwiczenia:
- metoda obserwacji
- ćwiczenia praktyczne
- studium przypadku
- analiza wyników badań laboratoryjnych
- metody eksponujące: film, pokaz
- metoda klasyczna problemowa
- dyskusja
Seminaria:
− nie dotyczy.
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- doświadczeń
- ćwiczeniowa
- obserwacji
- laboratoryjna
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
Wymagania wstępne
Student rozpoczynający kształcenie z przedmiotu Diagnostyka laboratoryjna powinien posiadać wiedzę z zakresu chemii ogólnej i klinicznej, biochemii klinicznej oraz fizjologii i patofizjologii człowieka zdobytą podczas realizacji przedmiotów w toku studiów.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Podstawą do zaliczenia przedmiotu Diagnostyka mikrobiologiczna jest przestrzeganie zasad ujętych w Regulaminie Dydaktycznym Katedry Diagnostyki Laboratoryjnej.
Egzamin końcowy teoretyczny składa się ze 80 pytań testowych (odpowiedź jednokrotnego wyboru) dotyczących wiedzy zdobytej podczas wykładów i ćwiczeń. Za każdą prawidłową odpowiedź student uzyskuje jeden punkt.
Egzamin końcowy praktyczny: zaliczenie na ocenę
na podstawie pisemnej odpowiedzi dotyczącej diagnostyki laboratoryjnej konkretnych przypadków klinicznych (interpretacja wyniku) Podczas tej części egzaminu student uzyskuje punkty (maksymalnie 20 punktów), które dodawane są do wyniku uzyskanego w części egzaminu teoretycznego.
Do uzyskania pozytywnej oceny konieczne jest zdobycie z części teoretycznej egzaminu 48 (60%) oraz z części praktycznej egzaminu 12 (60%) punktów.
Kolokwia, sprawdziany pisemne: zaliczenie na podstawie testu (pytania zamknięte) lub sprawdzianu (pytania otwarte) z wiedzy zdobytej na wykładach i ćwiczeniach.
W przypadku zaliczeń pisemnych (testy na wejściówkach, kolokwiach i egzaminie) uzyskane punkty przelicza się na oceny według następującej skali:
Procent punktów Ocena
92-100% Bardzo dobry
84-91% Dobry plus
76-83% Dobry
68-75% Dostateczny plus
60-67% Dostateczny
0-59% Niedostateczny
Niezdanie kolokwium/sprawdzianów pisemnych
jest równoznaczne z niezaliczeniem ćwiczeń i niedopuszczeniem studenta do egzaminu końcowego.
Niezdanie egzaminu końcowego jest równoznaczne
z otrzymaniem oceny niedostatecznej i koniecznością zdawania egzaminu poprawkowego.
Egzamin końcowy teoretyczny: ≥ 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W12, W13, U4, U5)
Egzamin końcowy praktyczny: ≥ 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W13, U4, U5, U6, U7,U8)
Kolokwia, wejściówki (sprawdziany pisemne): ≥ 60% (W1, W3, W7, W8, W9, W11, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8)
Przedłużona obserwacja/Aktywność (≥ 50% lub 1-3 punkty; 3 punkty = ocena bardzo dobry) (K1, K2, K3, U1, U2)
Praktyki zawodowe
Program kształcenia nie przewiduje odbycia praktyk zawodowych
Literatura
Podstawowa:
1. Dembińska-Kieć A, Naskalski JW, Solnica B. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej (wyd. IV). Edra Urban & Partner, Wrocław 2017
2. Caquet R. 250 badań laboratoryjnych. PZWL, Warszawa 2011
3. Guder WG, Narayanan S, Wisser H, Zafwa B. Próbki:
od pacjenta do laboratorium. MedPharm Polska, Wrocław 2012.
4. Solnica B. Diagnostyka Laboratoryjna. PZWL, Warszawa 2015
Uzupełniająca:
1. Szczeklik A, Gajewski P. Choroby wewnętrzne (wyd.3). Kraków 2011
2. www.labtestonline.pl
3. Abbott Voice, LabForum
4. Skałba P. Diagnostyka i leczenie zaburzeń endokrynologicznych w ginekologii. Med. Praktyczna, Kraków 2014.
5. Lewiński A, Zygmunt A. Diagnostyka czynnościowa zaburzeń hormonalnych z elementami diagnostyki różnicowej. Czelej, Warszawa 2011
6. Otto M. Diagnostyka i leczenie chorób nadnerczy. PZWL, Warszawa 2013
7. Attridge RL, Miller MR, Moote R, Ryan L. Choroby wewnętrzne. Przewodnik postępowania klinicznego, Via Medica, Gdańsk 2014
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: