Chemia kliniczna 1728-A2-CHKL-Z-SJ
Chemia kliniczna dotyczy jakościowych i ilościowych metod chemicznej analizy substancji zawartych w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem testów laboratoryjnych na potrzeby diagnozy chorób i monitorowania leczenia.
Celem realizacji przedmiotu jest:
– zapoznanie studentów z metodami analitycznymi stosowanymi do oznaczania biochemicznych parametrów laboratoryjnych,
– omówienie zagadnień dotyczących oceny wiarygodności badań laboratoryjnych oraz podstaw walidacji i oceny statystycznej metod analitycznych,
– przybliżenie wiedzy z zakresu oceniania badań laboratoryjnych i możliwych błędów przedlaboratoryjnych, analitycznych i interpretacji,
– zapoznanie studentów z metodami stosowanymi do oznaczania enzymów wskaźnikowych, sekrecyjnych i ekskrecyjnych wykorzystywanych do potwierdzania zmian narządowych,
– zapoznanie studentów z metodami analitycznymi używanymi do oznaczania biochemicznych parametrów laboratoryjnych, takich jak: glukoza, fruktoza, galaktoza, hemoglobina glikowana, fruktozoamina, związki ketonowe, mleczany, lipoproteiny, cholesterol z podziałem na frakcje, triglicerydy, białko całkowite, albumina, białka ostrej fazy, przeciwciała, biomarkery chorób reumatycznych, sód, potas, chlorki, osmolarność, wapń, magnez, fosforany, mocznik, kwas moczowy, amoniak, kreatynina, bilirubina z podziałem na frakcje, kwasy żółciowe,
– przybliżenie wiedzy z zakresu diagnostyki i monitorowania przebiegu cukrzycy i stanów przedcukrzycowych,
– przedstawienie zagadnień diagnostyki, monitorowania przebiegu i prewencji miażdżycy,
– omówienie wykorzystania parametrów białek ostrej fazy oraz reumatycznych w praktyce klinicznej,
– przedstawienie metod elektroforezy i immunofiksacji używanych do oceny stanów chorobowych przebiegających z hipo-. hiper- i/lub dysproteinemią,
– przybliżenie wiedzy z zakresu obliczania i wykorzystania wskaźników osmotycznych oraz badań klirensowych kreatyniny,
– przedstawienie zagadnień dotyczących praktycznego zastosowania metod analitycznych w laboratorium diagnostycznym,
– omówienie wykorzystania parametrów równowagi wodno elektrolitowej, mineralnej i kwasowo-zasadowej w praktyce klinicznej.
W trakcie wykładów studenci zapoznawani są z teoretycznymi i praktycznymi aspektami metodyki jakościowego i ilościowego oznaczania w materiale biologicznym użytecznych diagnostycznie parametrów biochemicznych. Przedstawiona zostaje wiedza dotycząca metod oznaczania, użyteczności diagnostycznej oraz czynników wpływających na wyniki badań laboratoryjnych parametrów uszkodzenia narządów oraz tkanek.
Podczas laboratoriów studenci zapoznają się z aparaturą laboratoryjną i samodzielne wykonują oznaczenia wybranych analitów stosując testy kolorymetryczne, spektrofotometryczne, immunochromatograficzne i immunoenzymatyczne (ELISA). Wyniki badań uzyskane na podstawie obliczeń odnoszą do zakresów referencyjnych właściwych dla wieku, płci, grupy społecznej i stylu życia. Studenci samodzielne przeprowadzają kontrolę metody analitycznej, kalibrację sprzętu laboratoryjnego oraz dokonują zapisu z przeprowadzonych kontroli. Studenci poznają wymagania dotyczące przygotowania materiału biologicznego i odczynników.
W ramach seminarium studenci dokonują doboru metod laboratoryjnych w kontekście celu analizy i ich przydatności diagnostycznej oraz oceniają jakość wybranych metod. Proponują panele badań diagnostycznych, analizują wyniki tych badań i czynniki wpływające na ich interpretację.
W cyklu 2022/23Z:
Chemia kliniczna dotyczy jakościowych i ilościowych metod chemicznej analizy substancji zawartych w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem testów laboratoryjnych |
W cyklu 2023/24Z:
Chemia kliniczna dotyczy jakościowych i ilościowych metod chemicznej analizy substancji zawartych w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem testów laboratoryjnych |
W cyklu 2024/25Z:
Chemia kliniczna dotyczy jakościowych i ilościowych metod chemicznej analizy substancji zawartych w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem testów laboratoryjnych |
W cyklu 2025/26Z:
Chemia kliniczna dotyczy jakościowych i ilościowych metod chemicznej analizy substancji zawartych w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem testów laboratoryjnych |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- okrągłego stołu
- obserwacji
- studium przypadku
- ćwiczeniowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Egzamin teoretyczny (próg zaliczenia ≥ 60%): W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9.
Egzamin praktyczny (próg zaliczenia ≥ 60%): U1, U2, U3, U6, U7.
Kolokwium (próg zaliczenia ≥ 60%): W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U1, U2, U3, U6, U7.
Sprawdzian pisemny (próg zaliczenia ≥ 60%): W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U6, U7.
Sprawdzian ustny (próg zaliczenia ≥ 60%):U1,U2, U3,U4, U5.
Ukierunkowana obserwacja studenta podczas wykonywania badań laboratoryjnych i zadań problemowych (próg zaliczenia ≥ 60%): U2, U3, U4, U5, K1, K2.
Egzamin teoretyczny – test pisemny obejmujący pełen zakres tematów przedmiotu: wykładów, laboratoriów i seminariów (pytania otwarte i/lub zamknięte jednokrotnego wyboru)
Egzamin praktyczny – sprawdzian obejmujący analizę przypadków zaburzeń metabolicznych oraz dobór metod analitycznych do mierzonego parametru i rodzaju materiału biologicznego, ocena wiarygodności analizowanych metod
W przypadku zaliczeń pisemnych (egzamin teoretyczny, kolokwium, z laboratoriów i wykładów, sprawdzian pisemny z seminarium) uzyskane punkty przelicza się na oceny według następującej skali:
Procent punktów Ocena
92-100% Bardzo dobry
84-91% Dobry plus
76-83% Dobry
68-75% Dostateczny plus
60-67% Dostateczny
0-59% Niedostateczny
Praktyki zawodowe
Program kształcenia nie przewiduje odbycia praktyk zawodowych.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Dembińska-Kieć A, Naskalski J, Solnica B. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2017
2. Hughes J, Jefferson A. Chemia kliniczna. Elsevier Urban &Partner, Wrocław 2010
3. Sapa A, Bil-Lula I, Krzywonos-Zawada A, Urbaniak J, Woźniak M, Rak A. Chemia kliniczna dla studentów analityki medycznej. UM Wrocław, Wrocław 2015
4. Solnica B, Sztefko K. Medyczne Laboratorium Diagnostyczne- Metodyka i aparatura. PZWL, Warszawa 2015
Literatura uzupełniająca
1. Gernard W: Podstawy kontroli jakości badań. Centrum Promocji Nauk Medycznych, Lublin 2000
2. Kątnik-Prastowska I: Immunochemia w biologii medycznej. Metody laboratoryjne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
3. Kopczyńska E: Przydatność markerów nowotworowych
w diagnostyce onkologicznej. AMB Bydgoszcz 2004
4. Kokot F, Franek E.: Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, PZWL, Warszawa 2013
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: