Farmakognozja
1713-F3-FKGN-J
Przedmiot realizowany jest w formie wykładów, laboratoriów seminariów. Tematyka wykładów koncentruje się wokół zagadnień związanych z pochodzeniem surowców naturalnych, grupami substancji farmakologicznie czynnych zawartych w omawianych surowcach i ich znaczenia w leczeniu i profilaktyce schorzeń. Podczas wykładów prezentowane są także metody standaryzacji surowca roślinnego. Ćwiczenia praktyczne obejmują szczegółowe badania cech morfologicznych i anatomicznych surowców roślinnych, a także badania fitochemiczne wybranych surowców.
Tematy wykładów:
-wiadomości ogólne: rodzaje surowców, metody ich otrzymywania, podział leków roślinnych, standaryzacja surowców i leków, a także omówienie związków czynnych surowców w układzie chemicznym.
Tematy ćwiczeń i zajęć audytoryjnych:
- analiza cech diagnostycznych makro- i mikroskopowych surowców roślinnych, a także rozpoznawanie rozdrobnionych surowców pojedynczych i składników mieszanek ziołowych.
- analiza fitochemiczna surowców roślinnych
- zapoznanie się ze składem chemicznym surowców, uzasadniającym ich działanie farmakologiczne i zastosowanie jako składników leków ziołowych i preparatów roślinnych, zapoznanie z mechanizmami działania farmakologicznego grup związków czynnych.
Całkowity nakład pracy studenta
1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:
udział w wykładach – 45 godzin,
udział w laboratoriach – 70 godzin,
udział w seminariach – 35 godzin,
konsultacje z osobami prowadzącymi zajęcia – 5 godzin.
Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 155 godzin, co odpowiada 5,47 punktom ECTS.
2. Bilans nakładu pracy studenta:
udział w wykładach – 45 godzin,
udział w laboratoriach – 70 godzin,
udział w seminariach – 35 godzin,
przygotowanie się do kolokwiów – 35 godzin,
przygotowanie się do egzaminu – 25 godzin,
czytanie wskazanej literatury: 10 godzin,
konsultacje z osobami prowadzącymi zajęcia – 5 godzin.
Łączny nakład pracy studenta wynosi 225 godzin, co odpowiada 9,00 punktom ECTS.
3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:
– czytanie wskazanego piśmiennictwa naukowego: 10 godzin
– konsultacje badawczo – naukowe: 2 godziny
– udział w wykładach (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań): 45 godzin
– konsultacje badawczo-naukowe – 5 godzin
– udział w laboratoriach objętych aktywnością naukową (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań): 45 godzin
– przygotowanie do laboratoriów objętych aktywnością naukową: 20 godzin
– przygotowanie do zaliczenia w zakresie aspektów badawczo – naukowych dla realizowanego przedmiotu: 3 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 135 godzin, co odpowiada 4,76 punktom ECTS
4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:
przygotowanie się do kolokwiów – 35 godzin,
przygotowanie się do egzaminu – 55 godzin.
Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 90 godzin, co odpowiada 3,18 punktom ECTS.
5. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki:
nie dotyczy
Efekty uczenia się - wiedza
W1: zna gamę surowców pochodzenia roślinnego, zwierzęce-go i mineralnego stosowane w lecznictwie oraz wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym - K_C.W36
W2: zna wpływ grup związków chemicznych – metabolitów pierwotnych i wtórnych na aktywność biologiczną i famakologiczną surowców roślinnych - K_C.W37
W3. zna wzory chemiczne związków występujących w rośli-nach leczniczych, ich działanie i zastosowanie - K_C.W38
W4: zna roślinne surowce lecznicze farmakopealne i niefarmakopealne - K_C.W39
W5: zna metody oceny jakości i wartości leczniczej roślinnych surowców leczniczych - K_C.W39
W6: zna grupy związków czynnych odpowiedzialnych za silne i bardzo silne działanie niektórych surowców roślinnych, zna surowce o działaniu leczniczym, toksycznym i narkotycznym wynikające z obecności tych związków - K_C.W40
W6: zna zasady stosowania i dawkowania leczniczych surowców roślinnych - K_C.W41
W7: zna problematykę toksyczności, skutków działań niepożądanych oraz interakcji roślinnych surowców leczniczych z lekami syntetycznymi, innymi surowcami i sub-stancjami pochodzenia roślinnego - K_C.W41
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: określa tożsamość surowca roślinnego metodami makro- i mikroskopowymi, w formie krojonej i sproszkowanej, w tym jako składnika mieszanki ziołowej i mieszaniny surowców sproszkowanych - K_C.U14
U2: udziela informacji o leczniczym surowcu roślinnym z podaniem informacji o jego składzie chemicznym, właściwościach leczniczych, działaniach ubocznych i interakcjami - K_C.U15
U3: stosuje metody i techniki analityczne oraz biologiczne w badaniach jakościowych i ilościowych substancji czynnych występujących w surowcach roślinnych - K_C.U16
U4: rozpoznaje leczniczy surowiec roślinny na podstawie jego cech morfologicznych i anatomicznych i kwalifikuje go do właściwej grupy botanicznej - K_C.U35
U5: ocenia jakość surowca roślinnego i jego wartość leczniczą z użyciem metod analitycznych i biologicznych, a przede wszystkim w oparciu o monografię farmakopealną - K_C.U36
U6: przeprowadza analizę fitochemiczną surowca roślinnego i określa grupę związków chemicznych lub związek chemiczny występujący w tym surowcu - K_C.U37
U7: wyszukuje w piśmiennictwie niezbędne informacje naukowe, dokonuje ich wyboru i oceny oraz wykorzystuje je w celach praktycznych - K_C.U38
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: ocenia działania oraz rozstrzyga dylematy moralne w oparciu o normy i zasady etyczne - K_A.K1
K2: ma świadomość społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z choroby i potrzeby propagowania zachowań prozdrowotnych - K_A.K2
K3: posiada nawyk wspierania działań pomocowych i zaradczych - K_A.K3
K4: posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych do wyszukiwania i selekcjonowania informacji - K_B.K1
K5: wyciąga i formułuje wnioski z własnych pomiarów i obserwacji - K_B.K2
K6: posiada umiejętność pracy w zespole - K_B.K3
Metody dydaktyczne
Wykład:
- wykład informacyjny,
- wykład problemowy z prezentacją multimedialną
- wykład realizowany zdalnie, synchronicznie (on-line)
Seminaria:
- dyskusja dydaktyczna,
- praca w grupach (metoda przypadków)
Laboratoria:
- dyskusja dydaktyczna,
- pokaz
Metody dydaktyczne eksponujące
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- laboratoryjna
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
Do realizacji przedmiotu niezbędne jest posiadanie przez uczestnika zajęć podstawowych wiadomości z zakresu biologii, szczególnie botaniki, chemii i fizjologii.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Sprawdzian, test, wykonanie zadania praktycznego (w ramach laboratoriów): W1-W6, U1-U7
Egzamin: W1-W6.
Praktyki zawodowe
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca:
1. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000
2. Balcerek M. Atlas sproszkowanych substancji leczniczych, PZWL 2019.
3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003
4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999
5. Hansel R., Sticher O., Steinegger E. Pharmacognosie – Phytopharamazie. Springer–Verlag, 1999
6. ESCOP MONOGRAPHS, The Scietific Foundation for Herbal Medicinal Products. Thieme, 2003
7. Farmakopea Polska VI (2002), VII (2006), VIII (2008), IX (2011), XI (2017)
W cyklu 2022/23Z:
Literatura obowiązkowa: 1. Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca: 1. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000 2. Balcerek M. Atlas sproszkowanych substancji leczniczych, PZWL 2019. 3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuti-cals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003 4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999 5. Hansel R., Sticher O., Steinegger E. Pharmacognosie – Phytopharamazie. Springer–Verlag, 1999 6. ESCOP MONOGRAPHS, The Scietific Foundation for Herbal Medicinal Products. Thieme, 2003 7. Farmakopea Polska VI (2002), VII (2006), VIII (2008), IX (2011), XI (2017)
|
W cyklu 2023/24Z:
Literatura obowiązkowa: 1. Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca: 1. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000 2. Balcerek M. Atlas sproszkowanych substancji leczniczych, PZWL 2019. 3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuti-cals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003 4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999 5. Hansel R., Sticher O., Steinegger E. Pharmacognosie – Phytopharamazie. Springer–Verlag, 1999 6. ESCOP MONOGRAPHS, The Scietific Foundation for Herbal Medicinal Products. Thieme, 2003 7. Farmakopea Polska VI (2002), VII (2006), VIII (2008), IX (2011), XI (2017)
|
W cyklu 2024/25Z:
Literatura obowiązkowa: 1. Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca: 1. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000 2. Balcerek M. Atlas sproszkowanych substancji leczniczych, PZWL 2019. 3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuti-cals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003 4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999 5. Hansel R., Sticher O., Steinegger E. Pharmacognosie – Phytopharamazie. Springer–Verlag, 1999 6. ESCOP MONOGRAPHS, The Scietific Foundation for Herbal Medicinal Products. Thieme, 2003 7. Farmakopea Polska VI (2002), VII (2006), VIII (2008), IX (2011), XI (2017)
|
W cyklu 2025/26Z:
Literatura obowiązkowa: 1. Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca: 1. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000 2. Balcerek M. Atlas sproszkowanych substancji leczniczych, PZWL 2019. 3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuti-cals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003 4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999 5. Hansel R., Sticher O., Steinegger E. Pharmacognosie – Phytopharamazie. Springer–Verlag, 1999 6. ESCOP MONOGRAPHS, The Scietific Foundation for Herbal Medicinal Products. Thieme, 2003 7. Farmakopea Polska VI (2002), VII (2006), VIII (2008), IX (2011), XI (2017)
|
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: