Toksykologia
1712-A4-TOKSYK-SJ
Wykłady mają za zadanie dostarczyć wiedzy na temat toksykologii ogólnej, toksykologii szczegółowej oraz diagnostyki toksykologicznej. Zagadnienia z toksykologii ogólnej obejmują czynniki wpływające na toksyczność trucizn z uwzględnieniem losów ksenobiotyków w ustroju i ich mechanizmu działania. Tematyka wykładów obejmuje wybrane aspekty toksykologii narządowej z uwzględnieniem specyficznych objawów klinicznych zatrucia (toksydromy). Zagadnienia toksykologii szczegółowej oraz diagnostyki toksykologicznej obejmują toksykologię substancji uzależniających (alkohol etylowy, rozpuszczalniki, stymulanty, halucynogeny, NSP), wybranych leków, metali, trucizn pochodzących od zwierząt oraz obecnych w roślinach. W ramach wykładów omawiane są również techniki laboratoryjne wykorzystywane w diagnostyce toksykologicznej.
Laboratoria poświęcone są celom i zadaniom analizy toksykologicznej, rodzajom materiału do badań (materiał biologiczny) zasadom jego doboru i podziału oraz sposobom prowadzenia analizy toksykologicznej ukierunkowanej na konkretną substancję. Nauczanie ma także na celu opanowanie przez studenta praktycznej znajomości metod izolacji, wykrywania i oznaczania ilościowego substancji toksycznych, ze szczególnym uwzględnieniem leków i alkoholi, oceny skutków ich działania oraz prawidłowej interpretacji uzyskanych wyników.
Seminaria są częściowo powiązane z tematami realizowanymi na wykładach i laboratoriach oraz mają na celu omówienie zagadnień nie wdrożonych podczas wykładów i laboratoriów. Szczególną uwagę zwraca się na analizę konkretnych przypadków zatruć i schematów postępowania w diagnostyce toksykologicznej.
Całkowity nakład pracy studenta
1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:
− udział w wykładach – 30 godzin
− udział w seminariach – 10 godzin
− udział w laboratoriach – 25 godzin
− udział w konsultacjach naukowo-badawczych
– 2 godziny
− kolokwium zaliczeniowe – 1 godzina
− egzamin - 1 godzina
Łączny nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 69 godzin, co odpowiada 2,76 punktom ECTS.
2. Bilans nakładu pracy studenta:
− udział w wykładach – 30 godzin
− udział w seminariach – 10 godzin
− udział w laboratoriach – 25 godzin
− udział w konsultacjach naukowo-badawczych
– 2 godziny
− przygotowanie do laboratoriów– 15 godzin,
− przygotowanie do seminariów - 5 godzin
− przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego
i kolokwium– 3+1 = 4 godziny
− przygotowanie do egzaminu i egzamin – 8 + 1 godzina = 9 godzin
Łączny bilans nakładu pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 100, co odpowiada 4 punktom ECTS.
3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:
− nie dotyczy
4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa
w procesie oceniania
− przygotowanie do kolokwium i kolokwium - 4 godziny
− przygotowanie do egzaminu i egzamin - 9 godzin
Łączny czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 13 godzin, co odpowiada 0,52 punku ECTS
5. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:
− udział w laboratoriach – 25 godzin
− udział w seminariach – 10 godzin
− przygotowanie do laboratoriów (w zakresie praktycznym) – 13 godzin
− przygotowanie do seminariów (w zakresie praktycznym)
– 3 godziny
− przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego - 4 godziny
Łączny bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 55 godzin, co odpowiada 2,20 punku ECTS
6. Bilans nakładu pracy studenta poświęcony zdobywaniu kompetencji społecznych w zakresie seminariów
oraz ćwiczeń:
Kształcenie w dziedzinie afektywnej poprzez proces samokształcenia:
przygotowanie do laboratoriów: 2 godziny
przygotowanie do seminariów:2 godziny
udział w konsultacjach naukowo-badawczych: 2 godziny
Łączny czas pracy studenta potrzebny do zdobywania kompetencji społecznych w zakresie seminariów oraz ćwiczeń wynosi 6 godzin, co odpowiada 0,24 punktu ECTS
7. Czas wymagany do obycia obowiązkowej praktyki
− nie dotyczy
Efekty uczenia się - wiedza
W1: wykazuje znajomość zasad interpretacji wyników badań laboratoryjnych w przypadkach zatruć oraz proponuje badania specjalistyczne w celu poszerzenia diagnostyki toksykologicznej (K_E.W26, K_E.W27)
W2: w oparciu o zagadnienia z obszaru toksykologii ogólnej i szczegółowej interpretuje zależności między strukturą związków chemicznych, a reakcjami zachodzącymi w organizmach żywych. rozumie zagadnienia z zakresu toksykologii ogólnej i szczegółowej (K_E.W28, K_E.W29)
W3: zna właściwości fizyczne i chemiczne ksenobiotyków, przez co potrafi interpretować ich właściwości szkodliwe lub toksyczne (K_E.W29, K_E.W28)
W4: w oparciu o znajomość zasad pobierania materiału biologicznego do badań toksykologicznych, jego transportu oraz przechowywania i przygotowania do analizy proponuje algorytm postępowania analitycznego (K_E.W30)
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: proponuje optymalny, ułatwiający postawienie właściwej diagnozy dobór badań toksykologicznych w oparciu o czułość i swoistość testów (K_E.U20)
U2: wykorzystując wiedzę w zakresie wartości badań diagnostyki toksykologicznej i ich przydatności w konkretnym przypadku zatrucia weryfikuje i interpretuje przedziały referencyjne w celu oceny zmian stanu pacjenta (K_E.U18, K_E.U19)
U3: interpretuje wyniki badań laboratoryjnych celem wykluczenia bądź rozpoznania zatrucia oraz oceny efektów leczenia (K_E.U21, K_E.U22)
U4: ocenia możliwe skutki działania ksenobiotyków z uwzględnieniem zaburzeń metabolicznych i morfologicznych (K_ E.U23)
U5: na podstawie algorytmów diagnostyki toksykolgicznej wykorzystuje referencyjne metody analizy toksykologicznej wykorzystując odpowiedni materiał biologiczny (K_E.U24)
U6: na podstawie uzyskanych wyników jakościowych i ilościowych badań toksykologicznych interpretuje zatrucia konkretnym ksenobiotykiem (K_E.U25, K_E.U26)
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: poprzez kreatywne wykorzystanie wiedzy realizuje działania związane z diagnostyką laboratoryjną (K_E.K1)
K2: potrafi wykorzystać działania zespołowe w celu realizacji zadań oraz jest odpowiedzialny za ich wynik (K_E.K2)
K3: podejmując decyzje w ramach działalności zawodowej jest świadomy odpowiedzialności zawodowej (K_E.K3)
K4: zajmuje stanowisko i kreuje opinie dotyczące różnych aspektów działalności zawodowej (K_E.K4)
Metody dydaktyczne
Wykład:
- -wykład informacyjny (konwencjonalny);
- wykład problemowy z prezentacją multimedialną.
Laboratoria:
− ćwiczenia praktyczne wspomagane e-learningiem
− metoda obserwacji
− ćwiczenia praktyczne
− studium przypadku
− analiza wyników badań toksykologicznych
− metoda klasyczna problemowa
− dyskusja
Seminaria:
− uczenie wspomagane z prezentacją multimedialną
− metoda dyskusji dydaktycznej
− analiza przypadków
Wymagania wstępne
Przed przystąpieniem do zajęć z przedmiotu Toksykologia student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu chemii analitycznej, chemii organicznej, biochemii oraz chemii klinicznej. Student powinien posiadać umiejętności dotyczące kalibracji (walidacji) metod analitycznych; precyzyjnego ważenia i mierzenia; sporządzania roztworów; wykonywania analiz ilościowych i jakościowych klasycznymi metodami wagowymi
i miareczkowymi, jak i metodami instrumentalnymi; obliczania wyników analizy ilościowej.
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Podstawą do zaliczenia przedmiotu Toksykologia jest przestrzeganie zasad ujętych w Regulaminie Dydaktycznym Katedry Toksykologii i Bromatologii.
Egzamin końcowy: składa się z pytań testowych (test pisemny: pytania otwarte i zamknięte) dotyczących wiedzy zdobytej podczas wykładów, seminariów oraz laboratoriów. Za każdą prawidłową odpowiedź student uzyskuje jeden punkt. Do uzyskania pozytywnej oceny konieczne jest zdobycie (60%) punktów.
Egzamin końcowy, kolokwia, sprawdziany pisemne:
Zaliczenie na ocenę na podstawie testu (test pisemny: pytania otwarte i zamknięte) z wiedzy zdobytej na wykładach, laboratoriach i seminariach.
W przypadku zaliczeń pisemnych (testy na wejściówkach, kolokwiach i egzaminie) uzyskane punkty przelicza się na oceny według następującej skali:
Procent punktów Ocena
92-100% Bardzo dobry
84-91% Dobry plus
76-83% Dobry
68-75% Dostateczny plus
60-67% Dostateczny
0-59% Niedostateczny
Egzamin końcowy: ≥ 60% (W1- W4, U1- U4, K3, K4)
Kolokwia, wejściówki (sprawdziany pisemne): ≥ 60% (W1-W3, U1-U6, K1, K2)
Praktyki zawodowe
Program kształcenia nie przewiduje odbycia praktyk zawodowych
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Seńczuk W. Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa 2006
2. Piotrowski JK. Podstawy toksykologii. WNT, Warszawa 2006
3. Mutschlera E. Farmakologia i toksykologia. MedPharm, Wrocław 2010
4. Czarnowski W. Skrypt materiały do ćwiczeń z toksykologii. GUMed, Gdańsk 2009
Od cyklu kształcenia 2024/2025:
5. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia I. PZWL, Warszawa 2020 r.
6. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia II. PZWL, Warszawa 2020 r.
Literatura uzupełniająca:
1. Moffat AC, Osselton MD, Widdop B. Clarke’s Analysis
of Drugs and Poisons. Pharmaceutical Press, London 2004, 2011
2. Flangan RJ, Taylor A, Watson ID, Whelpton R. Fundamental of analytical toxicology. JohnWhiley & Sons, Chichester 2007
3. Bogdanik T. Toksykologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1988
4. Brandys J. Toksykologia - wybrane zagadnienia. Wyd. UJ, Kraków 1999
W cyklu 2024/25Z:
Literatura podstawowa: 1. Seńczuk W. Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa 2006 r. 2. Pach J. Zarys toksykologii klinicznej. WUJ, 2009 r. 3. Piotrowski JK. Podstawy toksykologii. WNT, Warszawa 2006 r. 4. Mutschler E. Farmakologia i toksykologia. MedPharm, Wrocław 2010 r. 5. Czarnowski W. Skrypt materiały do ćwiczeń z toksykologii. GUMed, Gdańsk 2009 6. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia I. PZWL, Warszawa 2020 r. 7. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia II. PZWL, Warszawa 2020 Literatura uzupełniająca: 1. Moffat AC, Osselton MD, Widdop B. Clarke’s Analysis of Drugs and Poisons. Pharmaceutical Press, London 2004, 2011 2. Flangan RJ, Taylor A, Watson ID, Whelpton R. Fundamental of analytical toxicology. JohnWhiley & Sons, Chichester 2007 3. Bogdanik T. Toksykologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1988 4. Brandys J. Toksykologia - wybrane zagadnienia. Wyd. UJ, Kraków 1999
|
W cyklu 2025/26Z:
Literatura podstawowa: 1. Seńczuk W. Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa 2006 r. 2. Pach J. Zarys toksykologii klinicznej. WUJ, 2009 r. 3. Piotrowski JK. Podstawy toksykologii. WNT, Warszawa 2006 r. 4. Mutschler E. Farmakologia i toksykologia. MedPharm, Wrocław 2010 r. 5. Czarnowski W. Skrypt materiały do ćwiczeń z toksykologii. GUMed, Gdańsk 2009 6. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia I. PZWL, Warszawa 2020 r. 7. Jurowski K., Piekoszewski W. Toksykologia II. PZWL, Warszawa 2020 Literatura uzupełniająca: 1. Moffat AC, Osselton MD, Widdop B. Clarke’s Analysis of Drugs and Poisons. Pharmaceutical Press, London 2004, 2011 2. Flangan RJ, Taylor A, Watson ID, Whelpton R. Fundamental of analytical toxicology. JohnWhiley & Sons, Chichester 2007 3. Bogdanik T. Toksykologia kliniczna, PZWL, Warszawa 1988 4. Brandys J. Toksykologia - wybrane zagadnienia. Wyd. UJ, Kraków 1999
|
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: