|
W cyklu 2024/25L:
Załącznik do zarządzenia nr 166
Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r.
Formularz opisu przedmiotu (formularz sylabusa) na studiach wyższych,
Doktoranckich, podyplomowych i kursach doszkalających
Ogólny opis przedmiotu
Nazwa pola
Komentarz
Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Chemia analityczna
(Analytical Chemistry)
Jednostka oferująca przedmiot Katedra i Zakład Chemii Fizycznej
Wydział Farmaceutyczny
Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Wydział Farmaceutyczny
Kierunek: Analityka medyczna, jednolite studia magisterskie, stacjonarne
Kod przedmiotu 1708-A1-CHAN-SJ
Kod ISCED 0914
Liczba punktów ECTS 3
Sposób zaliczenia Zaliczenie na ocenę
Język wykładowy Polski
Określenie, czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany Nie
Przynależność przedmiotu do grupy przedmiotów Obligatoryjny
Grupa B:
Nauki chemiczne i elementy statystyki
Całkowity nakład pracy studenta/słuchacza studiów podyplomowych/uczestnika kursów dokształcających 1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:
- udział w wykładach: 15 godzin
- udział w laboratoriach: 30 godzin
- udział w konsultacjach naukowo-badawczych: 5 godzin
- zaliczenie przedmiotu: 2 godziny.
Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi
52 godziny, co odpowiada 2,08 punktom ECTS.
2. Bilans nakładu pracy studenta:
- udział w wykładach: 15 godzin
- udział w laboratoriach: 30 godzin
- udział w konsultacjach: 5 godzin
- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego:
5 godziny
- przygotowanie do laboratoriów: 9 godzin
- przygotowanie do kolokwiów: 4 godzin
- przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego i zaliczenie przedmiotu: 5 + 2 = 7 godzin.
Łączny nakład pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 75 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS.
3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:
- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego:
5 godzin
- udział w wykładach (z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej): 5 godzin
- udział w laboratoriach(z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej): 20 godzin
- przygotowanie do laboratoriów z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 5 godzin
- przygotowanie do zaliczenia z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 2 godzina
- konsultacje z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 4 godzina
Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 41 godzin, co odpowiada
1,64 punktu ECTS
4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa
w procesie oceniania:
- przygotowanie do kolokwiów: 4 godzin
- przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego i zaliczenie przedmiotu: 5 + 2 = 7 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem się do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 11 godzin,
co odpowiada 0,44 punktu ECTS
5. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:
- udział w laboratoriach: 10 godzin
- przygotowanie do laboratorium (w zakresie praktycznym): 4 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z aspektami praktycznymi kształcenia wynosi 14 godziny, co odpowiada 0,56 punktu ECTS.
6. Bilans nakładu pracy studenta poświęcony zdobywaniu kompetencji społecznych w zakresie laboratoriów. Kształcenie w dziedzinie afektywnej poprzez proces samokształcenia:
- konsultacje naukowo-badawcze z nauczycielem akademickim: 1 godzina.
co odpowiada 0,04 punktu ECTS.
7. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki:
- nie dotyczy.
Efekty kształcenia – wiedza Student zna i rozumie:
W1: mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych: B.W04
W2: mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych w różnych stanach skupienia: B.W04
W3: analityczne metody jakościowej i ilościowej analizy chemicznej: B.W05
W4: analityczne metody jakościowej i ilościowej oceny związków nieorganicznych i organicznych: B.W05
W5: celowość stosowania tych analizy jakościowej i ilościowej w analizie medycznej: B.W05
W6: zasady obliczeń stosowanych w analizie jakościowej i ilościowej związków nieorganicznych i organicznych: B.W06
W7: podstawy analizy wagowej, analizy objętościowej i analizy gazowej: B.W10
W8: klasyczne metody analizy ilościowej: B.W10
W9: kryteria wyboru metody analitycznej: B.W13
W10: statystyczne podstawy walidacji metody analitycznej: B.W13
Efekty kształcenia – umiejętności Student potrafi:
U1: stosować chemiczną analizę jakościową: B.U01
U2: dokonywać doboru metody analitycznej z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej: B.U02
U3: dokonywać doboru metody analitycznej: B.U02
U4: oceniać przydatność metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników: B.U02
U5: wykonywać obliczenia chemiczne: B.U03
U6: sporządzać roztwory o określonym stężeniu: B.U04
U7: sporządzać roztwory o określonym pH: B.U04
U8: sporządzać roztwory buforowe: B.U04
U9: identyfikować substancje nieorganiczne: B.U06
U10: mierzyć i wyznaczać wielkości fizykochemiczne: B.U07
U11: opisywać i analizować właściwości i procesy fizykochemiczne: B.U07
U12: dobierać metodę analityczną służącą do rozwiązania konkretnego zadania analitycznego: B.U08
U13: przeprowadzać walidację metody analitycznej: B.U08
U14: wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących: B.U10
U15: planować i wykonywać analizy chemiczne: B.U14
U16: interpretować wyniki analiz: B.U14
U17: wyciągać wnioski z wyników analiz: B.U14.
Efekty kształcenia – kompetencje społeczne Student gotów jest do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01.
Metody dydaktyczne Wykład:
1. Metody podające:
- wykład tradycyjny wspomagany technikami multimedialnymi;
- wykład interaktywny;
- wykład informacyjny.
2. Metody aktywizujące:
- metoda przypadków;
- dyskusja;
- dyskusja nieformalna;
- debata „za” i „przeciw”.
3. Metody problemowe
- giełda przypadków (burza mózgów);
- klasyczna metoda problemowa.
4. Metody eksponujące
- pokaz wybranych zjawisk.
Laboratoria:
1. Metody ćwiczeniowo – praktyczne:
- ćwiczenia praktyczne;
- pomiar i obserwacja;
- doświadczenia.
2. Metody podające:
- opis;
- pogadanka.
3. Metody aktywizujące:
- metoda przypadków;
- dyskusja;
- dyskusja nieformalna;
- debata „za” i „przeciw”.
4. Metody problemowe:
- giełda przypadków (burza mózgów);
- klasyczna metoda problemowa.
Seminaria:
- nie dotyczy.
Wymagania wstępne Do realizacji opisywanego przedmiotu niezbędne jest posiadanie podstawowych wiadomości z zakresu chemii analitycznej. Ponadto, student powinien posiadać wiedzę i umiejętności zdobyte w ramach przedmiotów: chemii ogólnej oraz ćwiczeń rachunkowych z chemii (poziom rozszerzony matury z chemii).
Skrócony opis przedmiotu Zajęcia z przedmiotu Chemia analityczna na kierunku analityka medyczna realizowane są w drugim semestrze. Przedmiot obejmuje 15 godzin wykładu i 30 godzin laboratoriów. Chemia analityczna ujmuje zasady oznaczania składu jakościowego oraz szczegółową charakterystykę metod umożliwiających w sposób klasyczny oznaczyć stężenie analitów farmakologicznych i biochemicznych w próbkach różnego pochodzenia. Uzyskiwana stopniowo wiedza z zakresu metod analitycznych w powiązaniu z wiedzą na temat właściwości fizykochemicznych poszczególnych klas związków pozwala studentowi na samodzielny dobór odpowiedniej procedury postępowania analitycznego, która ma doprowadzić
do uzyskania wiarygodnego i miarodajnego wyniku oznaczenia.
Z drugiej strony samodzielne rozwiązywanie problemów napotkanych w trakcie realizacji zadań, pozwala studentowi na oszacowanie i walidację wielkości popełnianego błędu oznaczenia. Ponadto, zajęcia laboratoryjne z Chemii analitycznej na kierunku analityka medyczna przygotowują studentów
do samodzielnej pracy w laboratorium zarówno analitycznym, jak i diagnostycznym. Chemia analityczna wraz z innymi naukami podstawowymi stanowi fundament, na którym student powinien budować swoją dalszą wiedzę kliniczną oraz doskonalić umiejętności praktyczne.
Pełny opis przedmiotu Głównym celem przedmiotu Chemia analityczna jest zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu analizy jakościowej i ilościowej związków chemicznych
i farmakologicznych metodami klasycznymi. Realizowany przedmiot stanowi podstawę zrozumienia i praktycznego stosowania innych nauk, takich jak: chemia leków, analiza leku, biochemia, bromatologia, toksykologia, itp. Ponieważ wymienione dyscypliny laboratoryjne posługują się metodami chemicznej analizy ilościowej i jakościowej, dlatego też w trakcie realizacji zajęć teoretycznych i praktycznych przestrzegany jest kult krytycznego myślenia i samodzielnego rozwiązywania problemów, samodzielności w poszukiwaniu informacji oraz aklimatyzacji studentów do samodzielnej pracy z zachowaniem przepisów BHP oraz dobrej praktyki laboratoryjnej. W toku trwania przedmiotu następuje stopniowe wdrażanie studentów do praktycznego stosowania wiedzy z zakresu analizy jakościowej kationów, anionów i soli farmakopealnych oraz analizy wagowej
i objętościowej. Ponadto, przestrzegane jest praktyczne nauczenie studentów technik pomiarowych chemii analitycznej
z możliwościami praktycznego ich wykorzystania w aspekcie oznaczania np. substancji biologicznie aktywnych. Samodzielne wykonywanie oznaczeń oraz wzajemna współpraca
z prowadzącym zajęcia uwidacznia studentowi także różnego rodzaju błędy analityczne popełniane w trakcie postępowania analitycznego, przez co student potrafi dokonać walidacji wielkości popełnianego błędu oznaczenia. Podczas wykonywania zajęć, studenci mają również możliwość zapoznania się
z niebezpieczeństwami dla środowiska naturalnego płynącego podczas stosowania różnych odczynników oraz zasadami jego ochrony. Zadaniem prowadzących jest przekazanie i zilustrowanie przykładami podstaw chemii analitycznej zjawisk i procesów chemicznych ze szczególnym uwzględnieniem ich konsekwencji dla żywych organizmów oraz układów biochemicznych.
W trakcie realizowanych treści w ramach przedmiotu Chemia analityczna student zaznajamia się z przedmiotem i zadaniami chemii analitycznej, podstawowymi prawami i pojęciami
z zakresu chemii analitycznej. Ugruntowuje wiedzę z jednostek miar SI i podstaw obliczeń chemicznych. Poszerza wiedzę zdobytą w ramach przedmiotu chemia ogólna i nieorganiczna
z zakresu: równowag reakcji chemicznych, sporządzania roztworów i obliczania ich stężeń, teorii kwasowo – zasadowych, dysocjacji elektrolitycznej, stopnia dysocjacji, elektrolitów słabych i mocnych, iloczynu jonowego wody, wskaźników kwasowo-zasadowych, roztworów buforowych, hydrolizy soli, wytrącania i rozpuszczania osadów, iloczynu rozpuszczalności, procesy oksydacyjno-redukcyjnych oraz poszczególnych klas związków. Poznaje zasady służące właściwej interpretacji
i walidacji uzyskanych wyników pomiarów. Wszystkie czynności praktyczne wykonuje zgodnie z przepisami BHP i POŻ
oraz dobrej praktyki laboratoryjnej. Przedmiot Chemia analityczna podzielony jest na dwa działy, co wynika z podziału metod chemicznej analizy, w związku z tym w trakcie realizowania zagadnień z analizy jakościowej student zdobywa wiedzę z zakresu: skali i metod analizy jakościowej, podział odczynników na grupowe, selektywne, specyficzne, charakterystyczne oraz podziału kationów i anionów na grupy analityczne. Poznaje zasady oraz nabiera umiejętności selektywnego rozdziału kationów i anionów. Ponadto dokonuje analiza mieszanin prostych i soli. W ramach zagadnień realizowanych z działu analizy ilościowej, student zdobywa wiedzę z zakresu: podziału metod klasycznej analizy ilościowej
na wagowe i objętościowe oraz zasad oznaczeń w zależności od typu stosowanego postępowania analitycznego. Poznaje kryteria oraz nabywa umiejętności pobierania, przygotowywania
i przechowania próbek do analiz. Potrafi dobrać typ miareczkowania w zależności od wielkości i składu próbki. Potrafi dokonać oceny i właściwej interpretacji uzyskanych wyników analiz. Ponadto student definiuje błędy analityczne
oraz przeprowadza ocenę statystyczna wyników pomiarów. Ponadto, potrafi przygotować i przeprowadzić standaryzację roztworów. Zdobyta wiedza oraz nabyte umiejętności pozwalają studentowi na poprawne i samodzielne przeprowadzenie analizy substancji czynnej w preparatach farmaceutycznych.
Literatura Literatura podstawowa:
Minczewski J, Marzenko Z. Chemia analityczna. T. 1. Chemiczne metody analizy jakościowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
Minczewski J, Marzenko Z. Chemia analityczna. T. 2. Chemiczne metody analizy ilościowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007
Cygański A i in. Obliczenia w chemii analitycznej. WNT, Warszawa 2000
Kocjan R. Chemia analityczna, Tom I i II. PZWL, Warszawa 2000
Literatura uzupełniająca:
Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii. PWN, Warszawa 2005
Jarczewski A. Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii. Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu
im. A. Mickiewicza, Poznań 2004
Haines PJ, Kealey D. Krótkie wykłady: Chemia analityczna. PWN, Warszawa 2005
Galus Z (red.). Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Hulanicki A. Współczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia. PWN, Warszawa 2001
Metody i kryteria oceniania Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest: obecność, pozytywna ocena wystawiona przez prowadzącego laboratoria (na podstawie ilości punktów uzyskanych przez studenta w trakcie ćwiczeń)
oraz przestrzeganie zasad ujętych w Regulaminie Dydaktycznym Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej.
Wykłady: kolokwium teoretyczne
Ocena z wykładów z przedmiotu Chemia analityczna uzależniona jest od liczby zdobytych punktów będących sumą obecności na wykładach oraz wyniku zdobytego na teście składającym się
z 5-ciu pytań otwartych. Za odpowiedź na każde pytanie będzie można zdobyć maksymalnie 1 punkt. Celem uzyskania zaliczenia
z seminariów należy zdobyć minimum 51% z wszystkich możliwych punktów do zdobycia. Skala ocen ma charakter liniowy, zgodnie
z poniższą zależnością:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Laboratoria:
Kryteria oceniania: w trakcie jednego ćwiczenia student oceniany jest na podstawie stopnia merytorycznego przygotowania
do ćwiczenia (0-4 punktów), jakości wykonywania zadań
i poleceń (0-2 punktów), opracowania przeprowadzonych doświadczeń w postaci raportu (0-4 punktów) oraz dwóch kolokwiów (0-50 punktów): pierwszego po wykonaniu sześciu ćwiczeń z działu analizy jakościowej oraz po realizacji kolejnych sześciu z działu analizy ilościowej. Pierwsze jest kolokwium praktycznym i składa się z samodzielnej identyfikacji kationu
i anionu (za każdy poprawnie wykryty jon wraz z zapisem reakcji chemicznych student otrzymuje od 0 do 15 punktów) oraz części testowej (test wielokrotnego wyboru z jedną poprawna odpowiedzią, 0-15 punktów). Kolokwium drugie jest teoretycznym z zakresu analizy ilościowej i składa się z 10 pytań zamkniętych o charakterze pytań testowych wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią
oraz 5 pytań otwartych (krótkich odpowiedzi). Każda poprawna odpowiedź punktowana jest w skali 0-1, przy czym całkowita liczba punktów uzyskanych przez studenta obliczana jest na podstawie następującego schematu: x/15∙50, gdzie x oznacza sumę punktów zdobytych na podstawie poprawności rozwiązywanych zadań / problemów. Punkty
za kolokwium będą uznawane w przypadku zdobycia minimum 30% maksymalnej ilości punktów. Celem uzyskania zaliczenia z laboratorium należy zdobyć minimum 51%
z wszystkich możliwych punktów do zdobycia oraz oddać poprawnie wypełnione raporty z przeprowadzonych doświadczeń. Skala ocen ma charakter liniowy, zgodnie z poniższą zależnością:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Zaliczenie końcowe przedmiotu: ocena z przedmiotu Chemia analityczna będzie średnią ocen z laboratorium i wykładu, przy czym obie oceny musza być pozytywne.
Szczegółowe kryteria oceniania zawarte są w regulaminie przedmiotowym dostępnym w Katedrze i Zakładzie Chemii Fizycznej.
Kolokwium teoretyczne (wykłady) > 51%: B.W04, B.W05, B.W10, B.W13
Kolokwium praktyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14
Kolokwium teoretyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Praktyczne wykonanie ćwiczeń (0-2 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Raporty (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Merytoryczne przygotowanie do zajęć (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Seminaria:
- nie dotyczy.
Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Nie dotyczy.
B. Opis przedmiotu cyklu
Nazwa pola Komentarz
Cykl dydaktyczny, w którym przedmiot jest realizowany Semestr II, rok I
Sposób zaliczenia przedmiotu w cyklu Wykłady: zaliczenie na ocenę
Laboratoria: zaliczenie
Forma(y) i liczba godzin zajęć oraz sposoby ich zaliczenia Wykłady: 15 godzin – zaliczenie na ocenę
Laboratoria: 30 godzin - zaliczenie
Imię i nazwisko koordynatora/ów przedmiotu cyklu prof. dr hab. Piotr Cysewski
Imię i nazwisko osób prowadzących grupy zajęciowe przedmiotu Wykłady:
prof. dr hab. Piotr Cysewski
Laboratoria:
dr inż. Przemysław Krawczyk
dr inż. Maciej Przybyłek
Atrybut (charakter) przedmiotu Przedmiot obligatoryjny
Grupy zajęciowe z opisem i limitem miejsc w grupach Wykłady: studenci I roku, semestru II
Laboratoria: grupy 12-15-osobowe
Terminy i miejsca odbywania zajęć Wykłady:
Sale wykładowe Collegium Medium im. L. Rydygiera
w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu,
w terminach podawanych przez Dział Dydaktyki
Laboratoria:
Sale ćwiczeń Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej Collegium medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w terminach podawanych
przez Dział Dydaktyki
Seminaria:
- nie dotyczy.
Liczba godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość Nie dotyczy.
Strona www przedmiotu www.chemfiz.cm.umk.pl
Efekty kształcenia, zdefiniowane dla danej formy zajęć w ramach przedmiotu Wykłady: student zna i rozumie:
W1: mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych: B.W04
W2: mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych w różnych stanach skupienia: B.W04
W3: analityczne metody jakościowej i ilościowej analizy chemicznej: B.W05
W4: klasyczne metody analizy ilościowej: B.W10
W5: kryteria wyboru metody analitycznej: B.W13
Wykłady: student potrafi:
U1: dokonywać doboru metody analitycznej: B.U02
U2: oceniać przydatność metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników: B.U02
U3: opisywać i analizować właściwości i procesy fizykochemiczne: B.U07
Wykłady: student powinien być gotów do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01
Laboratoria: student zna i rozumie:
W1: analityczne metody jakościowej i ilościowej oceny związków nieorganicznych i organicznych: B.W05
W2: celowość stosowania tych analizy jakościowej i ilościowej w analizie medycznej: B.W05
W3: zasady obliczeń stosowanych w analizie jakościowej i ilościowej związków nieorganicznych i organicznych: B.W06
W4: podstawy analizy wagowej, analizy objętościowej i analizy gazowej: B.W10
W5: statystyczne podstawy walidacji metody analitycznej: B.W13
Laboratoria: student potrafi:
U1: stosować chemiczną analizę jakościową: B.U01
U2: dokonywać doboru metody analitycznej z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej: B.U02
U3: wykonywać obliczenia chemiczne: B.U03
U4: sporządzać roztwory o określonym stężeniu: B.U04
U5: sporządzać roztwory o określonym pH: B.U04
U6: sporządzać roztwory buforowe: B.U04
U7: identyfikować substancje nieorganiczne: B.U06
U8: mierzyć i wyznaczać wielkości fizykochemiczne: B.U07
U9: dobierać metodę analityczną służącą do rozwiązania konkretnego zadania analitycznego: B.U08
U10: przeprowadzać walidację metody analitycznej: B.U08
U11: wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących: B.U10
U12: planować i wykonywać analizy chemiczne: B.U14
U13: interpretować wyniki analiz: B.U14
U14: wyciągać wnioski z wyników analiz: B.U14
Laboratoria: student powinien być gotów do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01.
Seminaria: nie dotyczy.
Praktyki zawodowe: nie dotyczy.
Metody i kryteria oceniania danej formy zajęć w ramach przedmiotu W przypadku zaliczeń pisemnych uzyskane punkty przelicza się na stopnie według następującej skali:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Wykłady:
Kolokwium teoretyczne (wykłady) > 51%: B.W04, B.W05, B.W10, B.W13
Laboratorium:
Kolokwium praktyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14
Kolokwium teoretyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Praktyczne wykonanie ćwiczeń (0-2 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Raporty (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Merytoryczne przygotowanie do zajęć (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Seminaria:
- nie dotyczy.
Zakres tematów Wykłady:
Wprowadzenie. Przedmiot i zadania chemii analitycznej. Podstawowe pojęcia. Zarys rozwoju chemii analitycznej. Preparatyka analityczna. Ocena i interpretacja wyników analizy chemicznej.
Podział metod chemii analitycznej. Kryteria podziału. Metody chemii analitycznej.
Analiza jakościowa kationów. Pierwsza grupa kationów: Ag, Pb, Hg. Druga grupa kationów. Podgrupa II A. Hg, Bi, Cu, Cd. Podgrupa II B As, Sb, Sn. Trzecia grupa kationów. Al, Cr, Fe, Ni, Co, Mn, Zn. Czwarta grupa kationów Ba, Ca, Sr. Piąta grupa kationów NH4+, K, Na, Mg.
Analiza jakościowa anionów. Pierwsza grupa anionów Cl-, Br-, I-, CN-. Jon tiocyjanianowy (rodankowy), SCN-. Jon heksacyjanożelazianowy (II), [Fe(CN)6]4-. Jon heksacyjanożelazianowy (III), [Fe(CN)6]3-. Jon chloranowy (I), ClO-. Druga grupa anionów, S-2, CH3COO-, NO3-. Trzecia grupa anionów CO3-2, SO3-2, C2O4-2. Jon winianowy, C4H4O6-. Czwarta grupa anionów S2O3-2, CrO4-2, Cr2O7-2, PO4-3, AsO4-3. Piąta grupa anionów NO3-, ClO3-, CIO4-, MnO4-. Szósta grupa anionów SO4-2, F-, SiF62-. Siódma grupa anionów SiO32-.
Analiza substancji prostych i mieszanin.
Analiza ilościowa. Analiza klasyczna. Analiza wagowa. Metody objętościowe. Metody gazometryczne. Analiza śladów.
Analiza wagowa. Oznaczanie jonów baru. Oznaczanie jonów żelaza III. Oznaczanie jonów magnezu obok jonów wapnia. Oznaczanie jonów glinu obok jonów żelaza (III). Oznaczanie jonów miedzi (II) obok jonów żelaza (III). Oznaczanie jonów żelaza (III) obok jonów siarczanowych (VI). Oznaczanie zawartości wody.
Analiza objętościowa. Alkacymetria. Oznaczanie kwasu solnego. Oznaczanie kwasu octowego. Oznaczanie kwasu solnego i fosforowego (V) obok siebie. Oznaczanie soli amonu metodą destylacyjną. Oznaczanie soli amonu metodą formalinową. Oznaczanie azotu w związkach organicznych (metodą Kjeldahla).
Redoksymetria. Oznaczanie żelaza (II). Oznaczanie manganu (II) obok żelaza (III) metodą Volharda i Wolffa. Oznaczanie ditlenku diwodoru (nadtlenku wodoru). Jodometria. Oznaczanie miedzi (II). Oznaczanie tritlenku diarsenu (arszeniku). Oznaczanie ditlenku diwodoru. Oznaczanie dichromianu (VI) potasu. Oznaczanie kwasu askorbinowego. Chromianometria. Bromianometria.
Miareczkowe metody wytrąceniowe (precypitometria). Oznaczanie chlorków metodą Mohra. Oznaczanie chlorków metodą Volharda. Oznaczanie chlorków metodą Fajansa-Hassela. Oznaczanie jonów srebra metodą Volharda. Oznaczanie tiocyjanianów. Oznaczanie cyjanków. Oznaczenia merkurometryczne. Oznaczanie chlorków i bromków. Oznaczanie tiocyjanianów. Oznaczanie jonów cynku. Oznaczanie jonów baru. Oznaczanie jonów manganu (II). Oznaczanie fosforanów (V). Oznaczanie siarczanów (VI).
Kompleksonometria. Oznaczanie jonów cynku. Oznaczanie jonów bizmutu (III) w preparatach farmaceutycznych. Oznaczanie jonów wapnia obok jonów magnezu. Oznaczanie jonów żelaza (III) obok jonów glinu.
Laboratoria:
Część I: analiza jakościowa
Analiza jakościowa. Kationy, część I
Analiza jakościowa. Kationy, część II
Analiza jakościowa. Kationy, część III
Analiza jakościowa. Aniony, część I
Analiza jakościowa. Aniony, część II
Analiza jakościowa. Aniony, część III
Kolokwium
Część II: analiza ilościowa
Analiza ilościowa – Zadania rachunkowe
Analiza ilościowa – Alkacymetria
Analiza ilościowa – Miareczkowanie strąceniowe (precypitometria)
Analiza ilościowa – Analiza ilościowa – Kompleksometria
Analiza ilościowa – Redoksymetria
Analiza substancji czynnej w preparatach farmaceutycznych
Kolokwium
Zaliczenie
Seminaria:
- nie dotyczy.
Metody dydaktyczne Identyczne, jak w części A
Literatura Identyczne, jak w części A
|
W cyklu 2025/26L:
Załącznik do zarządzenia nr 166
Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r.
Formularz opisu przedmiotu (formularz sylabusa) na studiach wyższych,
Doktoranckich, podyplomowych i kursach doszkalających
Ogólny opis przedmiotu
Nazwa pola
Komentarz
Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Chemia analityczna
(Analytical Chemistry)
Jednostka oferująca przedmiot Katedra i Zakład Chemii Fizycznej
Wydział Farmaceutyczny
Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Wydział Farmaceutyczny
Kierunek: Analityka medyczna, jednolite studia magisterskie, stacjonarne
Kod przedmiotu 1708-A1-CHAN-SJ
Kod ISCED 0914
Liczba punktów ECTS 3
Sposób zaliczenia Zaliczenie na ocenę
Język wykładowy Polski
Określenie, czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany Nie
Przynależność przedmiotu do grupy przedmiotów Obligatoryjny
Grupa B:
Nauki chemiczne i elementy statystyki
Całkowity nakład pracy studenta/słuchacza studiów podyplomowych/uczestnika kursów dokształcających 1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:
- udział w wykładach: 15 godzin
- udział w laboratoriach: 30 godzin
- udział w konsultacjach naukowo-badawczych: 5 godzin
- zaliczenie przedmiotu: 2 godziny.
Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi
52 godziny, co odpowiada 2,08 punktom ECTS.
2. Bilans nakładu pracy studenta:
- udział w wykładach: 15 godzin
- udział w laboratoriach: 30 godzin
- udział w konsultacjach: 5 godzin
- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego:
5 godziny
- przygotowanie do laboratoriów: 9 godzin
- przygotowanie do kolokwiów: 4 godzin
- przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego i zaliczenie przedmiotu: 5 + 2 = 7 godzin.
Łączny nakład pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 75 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS.
3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:
- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego:
5 godzin
- udział w wykładach (z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej): 5 godzin
- udział w laboratoriach(z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej): 20 godzin
- przygotowanie do laboratoriów z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 5 godzin
- przygotowanie do zaliczenia z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 2 godzina
- konsultacje z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych z zakresu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego chemii analitycznej: 4 godzina
Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 41 godzin, co odpowiada
1,64 punktu ECTS
4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa
w procesie oceniania:
- przygotowanie do kolokwiów: 4 godzin
- przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego i zaliczenie przedmiotu: 5 + 2 = 7 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem się do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 11 godzin,
co odpowiada 0,44 punktu ECTS
5. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:
- udział w laboratoriach: 10 godzin
- przygotowanie do laboratorium (w zakresie praktycznym): 4 godzin
Łączny nakład pracy studenta związany z aspektami praktycznymi kształcenia wynosi 14 godziny, co odpowiada 0,56 punktu ECTS.
6. Bilans nakładu pracy studenta poświęcony zdobywaniu kompetencji społecznych w zakresie laboratoriów. Kształcenie w dziedzinie afektywnej poprzez proces samokształcenia:
- konsultacje naukowo-badawcze z nauczycielem akademickim: 1 godzina.
co odpowiada 0,04 punktu ECTS.
7. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki:
- nie dotyczy.
Efekty kształcenia – wiedza Student zna i rozumie:
W1: mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych: B.W04
W2: mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych w różnych stanach skupienia: B.W04
W3: analityczne metody jakościowej i ilościowej analizy chemicznej: B.W05
W4: analityczne metody jakościowej i ilościowej oceny związków nieorganicznych i organicznych: B.W05
W5: celowość stosowania tych analizy jakościowej i ilościowej w analizie medycznej: B.W05
W6: zasady obliczeń stosowanych w analizie jakościowej i ilościowej związków nieorganicznych i organicznych: B.W06
W7: podstawy analizy wagowej, analizy objętościowej i analizy gazowej: B.W10
W8: klasyczne metody analizy ilościowej: B.W10
W9: kryteria wyboru metody analitycznej: B.W13
W10: statystyczne podstawy walidacji metody analitycznej: B.W13
Efekty kształcenia – umiejętności Student potrafi:
U1: stosować chemiczną analizę jakościową: B.U01
U2: dokonywać doboru metody analitycznej z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej: B.U02
U3: dokonywać doboru metody analitycznej: B.U02
U4: oceniać przydatność metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników: B.U02
U5: wykonywać obliczenia chemiczne: B.U03
U6: sporządzać roztwory o określonym stężeniu: B.U04
U7: sporządzać roztwory o określonym pH: B.U04
U8: sporządzać roztwory buforowe: B.U04
U9: identyfikować substancje nieorganiczne: B.U06
U10: mierzyć i wyznaczać wielkości fizykochemiczne: B.U07
U11: opisywać i analizować właściwości i procesy fizykochemiczne: B.U07
U12: dobierać metodę analityczną służącą do rozwiązania konkretnego zadania analitycznego: B.U08
U13: przeprowadzać walidację metody analitycznej: B.U08
U14: wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących: B.U10
U15: planować i wykonywać analizy chemiczne: B.U14
U16: interpretować wyniki analiz: B.U14
U17: wyciągać wnioski z wyników analiz: B.U14.
Efekty kształcenia – kompetencje społeczne Student gotów jest do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01.
Metody dydaktyczne Wykład:
1. Metody podające:
- wykład tradycyjny wspomagany technikami multimedialnymi;
- wykład interaktywny;
- wykład informacyjny.
2. Metody aktywizujące:
- metoda przypadków;
- dyskusja;
- dyskusja nieformalna;
- debata „za” i „przeciw”.
3. Metody problemowe
- giełda przypadków (burza mózgów);
- klasyczna metoda problemowa.
4. Metody eksponujące
- pokaz wybranych zjawisk.
Laboratoria:
1. Metody ćwiczeniowo – praktyczne:
- ćwiczenia praktyczne;
- pomiar i obserwacja;
- doświadczenia.
2. Metody podające:
- opis;
- pogadanka.
3. Metody aktywizujące:
- metoda przypadków;
- dyskusja;
- dyskusja nieformalna;
- debata „za” i „przeciw”.
4. Metody problemowe:
- giełda przypadków (burza mózgów);
- klasyczna metoda problemowa.
Seminaria:
- nie dotyczy.
Wymagania wstępne Do realizacji opisywanego przedmiotu niezbędne jest posiadanie podstawowych wiadomości z zakresu chemii analitycznej. Ponadto, student powinien posiadać wiedzę i umiejętności zdobyte w ramach przedmiotów: chemii ogólnej oraz ćwiczeń rachunkowych z chemii (poziom rozszerzony matury z chemii).
Skrócony opis przedmiotu Zajęcia z przedmiotu Chemia analityczna na kierunku analityka medyczna realizowane są w drugim semestrze. Przedmiot obejmuje 15 godzin wykładu i 30 godzin laboratoriów. Chemia analityczna ujmuje zasady oznaczania składu jakościowego oraz szczegółową charakterystykę metod umożliwiających w sposób klasyczny oznaczyć stężenie analitów farmakologicznych i biochemicznych w próbkach różnego pochodzenia. Uzyskiwana stopniowo wiedza z zakresu metod analitycznych w powiązaniu z wiedzą na temat właściwości fizykochemicznych poszczególnych klas związków pozwala studentowi na samodzielny dobór odpowiedniej procedury postępowania analitycznego, która ma doprowadzić
do uzyskania wiarygodnego i miarodajnego wyniku oznaczenia.
Z drugiej strony samodzielne rozwiązywanie problemów napotkanych w trakcie realizacji zadań, pozwala studentowi na oszacowanie i walidację wielkości popełnianego błędu oznaczenia. Ponadto, zajęcia laboratoryjne z Chemii analitycznej na kierunku analityka medyczna przygotowują studentów
do samodzielnej pracy w laboratorium zarówno analitycznym, jak i diagnostycznym. Chemia analityczna wraz z innymi naukami podstawowymi stanowi fundament, na którym student powinien budować swoją dalszą wiedzę kliniczną oraz doskonalić umiejętności praktyczne.
Pełny opis przedmiotu Głównym celem przedmiotu Chemia analityczna jest zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu analizy jakościowej i ilościowej związków chemicznych
i farmakologicznych metodami klasycznymi. Realizowany przedmiot stanowi podstawę zrozumienia i praktycznego stosowania innych nauk, takich jak: chemia leków, analiza leku, biochemia, bromatologia, toksykologia, itp. Ponieważ wymienione dyscypliny laboratoryjne posługują się metodami chemicznej analizy ilościowej i jakościowej, dlatego też w trakcie realizacji zajęć teoretycznych i praktycznych przestrzegany jest kult krytycznego myślenia i samodzielnego rozwiązywania problemów, samodzielności w poszukiwaniu informacji oraz aklimatyzacji studentów do samodzielnej pracy z zachowaniem przepisów BHP oraz dobrej praktyki laboratoryjnej. W toku trwania przedmiotu następuje stopniowe wdrażanie studentów do praktycznego stosowania wiedzy z zakresu analizy jakościowej kationów, anionów i soli farmakopealnych oraz analizy wagowej
i objętościowej. Ponadto, przestrzegane jest praktyczne nauczenie studentów technik pomiarowych chemii analitycznej
z możliwościami praktycznego ich wykorzystania w aspekcie oznaczania np. substancji biologicznie aktywnych. Samodzielne wykonywanie oznaczeń oraz wzajemna współpraca
z prowadzącym zajęcia uwidacznia studentowi także różnego rodzaju błędy analityczne popełniane w trakcie postępowania analitycznego, przez co student potrafi dokonać walidacji wielkości popełnianego błędu oznaczenia. Podczas wykonywania zajęć, studenci mają również możliwość zapoznania się
z niebezpieczeństwami dla środowiska naturalnego płynącego podczas stosowania różnych odczynników oraz zasadami jego ochrony. Zadaniem prowadzących jest przekazanie i zilustrowanie przykładami podstaw chemii analitycznej zjawisk i procesów chemicznych ze szczególnym uwzględnieniem ich konsekwencji dla żywych organizmów oraz układów biochemicznych.
W trakcie realizowanych treści w ramach przedmiotu Chemia analityczna student zaznajamia się z przedmiotem i zadaniami chemii analitycznej, podstawowymi prawami i pojęciami
z zakresu chemii analitycznej. Ugruntowuje wiedzę z jednostek miar SI i podstaw obliczeń chemicznych. Poszerza wiedzę zdobytą w ramach przedmiotu chemia ogólna i nieorganiczna
z zakresu: równowag reakcji chemicznych, sporządzania roztworów i obliczania ich stężeń, teorii kwasowo – zasadowych, dysocjacji elektrolitycznej, stopnia dysocjacji, elektrolitów słabych i mocnych, iloczynu jonowego wody, wskaźników kwasowo-zasadowych, roztworów buforowych, hydrolizy soli, wytrącania i rozpuszczania osadów, iloczynu rozpuszczalności, procesy oksydacyjno-redukcyjnych oraz poszczególnych klas związków. Poznaje zasady służące właściwej interpretacji
i walidacji uzyskanych wyników pomiarów. Wszystkie czynności praktyczne wykonuje zgodnie z przepisami BHP i POŻ
oraz dobrej praktyki laboratoryjnej. Przedmiot Chemia analityczna podzielony jest na dwa działy, co wynika z podziału metod chemicznej analizy, w związku z tym w trakcie realizowania zagadnień z analizy jakościowej student zdobywa wiedzę z zakresu: skali i metod analizy jakościowej, podział odczynników na grupowe, selektywne, specyficzne, charakterystyczne oraz podziału kationów i anionów na grupy analityczne. Poznaje zasady oraz nabiera umiejętności selektywnego rozdziału kationów i anionów. Ponadto dokonuje analiza mieszanin prostych i soli. W ramach zagadnień realizowanych z działu analizy ilościowej, student zdobywa wiedzę z zakresu: podziału metod klasycznej analizy ilościowej
na wagowe i objętościowe oraz zasad oznaczeń w zależności od typu stosowanego postępowania analitycznego. Poznaje kryteria oraz nabywa umiejętności pobierania, przygotowywania
i przechowania próbek do analiz. Potrafi dobrać typ miareczkowania w zależności od wielkości i składu próbki. Potrafi dokonać oceny i właściwej interpretacji uzyskanych wyników analiz. Ponadto student definiuje błędy analityczne
oraz przeprowadza ocenę statystyczna wyników pomiarów. Ponadto, potrafi przygotować i przeprowadzić standaryzację roztworów. Zdobyta wiedza oraz nabyte umiejętności pozwalają studentowi na poprawne i samodzielne przeprowadzenie analizy substancji czynnej w preparatach farmaceutycznych.
Literatura Literatura podstawowa:
Minczewski J, Marzenko Z. Chemia analityczna. T. 1. Chemiczne metody analizy jakościowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
Minczewski J, Marzenko Z. Chemia analityczna. T. 2. Chemiczne metody analizy ilościowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007
Cygański A i in. Obliczenia w chemii analitycznej. WNT, Warszawa 2000
Kocjan R. Chemia analityczna, Tom I i II. PZWL, Warszawa 2000
Literatura uzupełniająca:
Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii. PWN, Warszawa 2005
Jarczewski A. Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii. Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu
im. A. Mickiewicza, Poznań 2004
Haines PJ, Kealey D. Krótkie wykłady: Chemia analityczna. PWN, Warszawa 2005
Galus Z (red.). Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Hulanicki A. Współczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia. PWN, Warszawa 2001
Metody i kryteria oceniania Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest: obecność, pozytywna ocena wystawiona przez prowadzącego laboratoria (na podstawie ilości punktów uzyskanych przez studenta w trakcie ćwiczeń)
oraz przestrzeganie zasad ujętych w Regulaminie Dydaktycznym Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej.
Wykłady: kolokwium teoretyczne
Ocena z wykładów z przedmiotu Chemia analityczna uzależniona jest od liczby zdobytych punktów będących sumą obecności na wykładach oraz wyniku zdobytego na teście składającym się
z 5-ciu pytań otwartych. Za odpowiedź na każde pytanie będzie można zdobyć maksymalnie 1 punkt. Celem uzyskania zaliczenia
z seminariów należy zdobyć minimum 51% z wszystkich możliwych punktów do zdobycia. Skala ocen ma charakter liniowy, zgodnie
z poniższą zależnością:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Laboratoria:
Kryteria oceniania: w trakcie jednego ćwiczenia student oceniany jest na podstawie stopnia merytorycznego przygotowania
do ćwiczenia (0-4 punktów), jakości wykonywania zadań
i poleceń (0-2 punktów), opracowania przeprowadzonych doświadczeń w postaci raportu (0-4 punktów) oraz dwóch kolokwiów (0-50 punktów): pierwszego po wykonaniu sześciu ćwiczeń z działu analizy jakościowej oraz po realizacji kolejnych sześciu z działu analizy ilościowej. Pierwsze jest kolokwium praktycznym i składa się z samodzielnej identyfikacji kationu
i anionu (za każdy poprawnie wykryty jon wraz z zapisem reakcji chemicznych student otrzymuje od 0 do 15 punktów) oraz części testowej (test wielokrotnego wyboru z jedną poprawna odpowiedzią, 0-15 punktów). Kolokwium drugie jest teoretycznym z zakresu analizy ilościowej i składa się z 10 pytań zamkniętych o charakterze pytań testowych wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią
oraz 5 pytań otwartych (krótkich odpowiedzi). Każda poprawna odpowiedź punktowana jest w skali 0-1, przy czym całkowita liczba punktów uzyskanych przez studenta obliczana jest na podstawie następującego schematu: x/15∙50, gdzie x oznacza sumę punktów zdobytych na podstawie poprawności rozwiązywanych zadań / problemów. Punkty
za kolokwium będą uznawane w przypadku zdobycia minimum 30% maksymalnej ilości punktów. Celem uzyskania zaliczenia z laboratorium należy zdobyć minimum 51%
z wszystkich możliwych punktów do zdobycia oraz oddać poprawnie wypełnione raporty z przeprowadzonych doświadczeń. Skala ocen ma charakter liniowy, zgodnie z poniższą zależnością:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Zaliczenie końcowe przedmiotu: ocena z przedmiotu Chemia analityczna będzie średnią ocen z laboratorium i wykładu, przy czym obie oceny musza być pozytywne.
Szczegółowe kryteria oceniania zawarte są w regulaminie przedmiotowym dostępnym w Katedrze i Zakładzie Chemii Fizycznej.
Kolokwium teoretyczne (wykłady) > 51%: B.W04, B.W05, B.W10, B.W13
Kolokwium praktyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14
Kolokwium teoretyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Praktyczne wykonanie ćwiczeń (0-2 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Raporty (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Merytoryczne przygotowanie do zajęć (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Seminaria:
- nie dotyczy.
Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Nie dotyczy.
B. Opis przedmiotu cyklu
Nazwa pola Komentarz
Cykl dydaktyczny, w którym przedmiot jest realizowany Semestr II, rok I
Sposób zaliczenia przedmiotu w cyklu Wykłady: zaliczenie na ocenę
Laboratoria: zaliczenie
Forma(y) i liczba godzin zajęć oraz sposoby ich zaliczenia Wykłady: 15 godzin – zaliczenie na ocenę
Laboratoria: 30 godzin - zaliczenie
Imię i nazwisko koordynatora/ów przedmiotu cyklu prof. dr hab. Piotr Cysewski
Imię i nazwisko osób prowadzących grupy zajęciowe przedmiotu Wykłady:
prof. dr hab. Piotr Cysewski
Laboratoria:
dr inż. Przemysław Krawczyk
dr inż. Maciej Przybyłek
Atrybut (charakter) przedmiotu Przedmiot obligatoryjny
Grupy zajęciowe z opisem i limitem miejsc w grupach Wykłady: studenci I roku, semestru II
Laboratoria: grupy 12-15-osobowe
Terminy i miejsca odbywania zajęć Wykłady:
Sale wykładowe Collegium Medium im. L. Rydygiera
w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu,
w terminach podawanych przez Dział Dydaktyki
Laboratoria:
Sale ćwiczeń Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej Collegium medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w terminach podawanych
przez Dział Dydaktyki
Seminaria:
- nie dotyczy.
Liczba godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość Nie dotyczy.
Strona www przedmiotu www.chemfiz.cm.umk.pl
Efekty kształcenia, zdefiniowane dla danej formy zajęć w ramach przedmiotu Wykłady: student zna i rozumie:
W1: mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych: B.W04
W2: mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych w różnych stanach skupienia: B.W04
W3: analityczne metody jakościowej i ilościowej analizy chemicznej: B.W05
W4: klasyczne metody analizy ilościowej: B.W10
W5: kryteria wyboru metody analitycznej: B.W13
Wykłady: student potrafi:
U1: dokonywać doboru metody analitycznej: B.U02
U2: oceniać przydatność metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników: B.U02
U3: opisywać i analizować właściwości i procesy fizykochemiczne: B.U07
Wykłady: student powinien być gotów do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01
Laboratoria: student zna i rozumie:
W1: analityczne metody jakościowej i ilościowej oceny związków nieorganicznych i organicznych: B.W05
W2: celowość stosowania tych analizy jakościowej i ilościowej w analizie medycznej: B.W05
W3: zasady obliczeń stosowanych w analizie jakościowej i ilościowej związków nieorganicznych i organicznych: B.W06
W4: podstawy analizy wagowej, analizy objętościowej i analizy gazowej: B.W10
W5: statystyczne podstawy walidacji metody analitycznej: B.W13
Laboratoria: student potrafi:
U1: stosować chemiczną analizę jakościową: B.U01
U2: dokonywać doboru metody analitycznej z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej: B.U02
U3: wykonywać obliczenia chemiczne: B.U03
U4: sporządzać roztwory o określonym stężeniu: B.U04
U5: sporządzać roztwory o określonym pH: B.U04
U6: sporządzać roztwory buforowe: B.U04
U7: identyfikować substancje nieorganiczne: B.U06
U8: mierzyć i wyznaczać wielkości fizykochemiczne: B.U07
U9: dobierać metodę analityczną służącą do rozwiązania konkretnego zadania analitycznego: B.U08
U10: przeprowadzać walidację metody analitycznej: B.U08
U11: wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących: B.U10
U12: planować i wykonywać analizy chemiczne: B.U14
U13: interpretować wyniki analiz: B.U14
U14: wyciągać wnioski z wyników analiz: B.U14
Laboratoria: student powinien być gotów do:
K1: korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej: B.K01.
Seminaria: nie dotyczy.
Praktyki zawodowe: nie dotyczy.
Metody i kryteria oceniania danej formy zajęć w ramach przedmiotu W przypadku zaliczeń pisemnych uzyskane punkty przelicza się na stopnie według następującej skali:
Procent możliwych punktów do zdobycia Ocena
91-100% Bardzo dobry
81-90% Dobry plus
71-80% Dobry
61-70% Dostateczny plus
51-60% Dostateczny
0-50% Niedostateczny
Wykłady:
Kolokwium teoretyczne (wykłady) > 51%: B.W04, B.W05, B.W10, B.W13
Laboratorium:
Kolokwium praktyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14
Kolokwium teoretyczne (laboratorium) > 30%: B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Praktyczne wykonanie ćwiczeń (0-2 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Raporty (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13
Merytoryczne przygotowanie do zajęć (0-4 punktów): B.W05, B.W06. B.W10, B.W13, B.U01-B.U04, B.U06-B.U8, B.U10, B.U14, B.K01
Seminaria:
- nie dotyczy.
Zakres tematów Wykłady:
Wprowadzenie. Przedmiot i zadania chemii analitycznej. Podstawowe pojęcia. Zarys rozwoju chemii analitycznej. Preparatyka analityczna. Ocena i interpretacja wyników analizy chemicznej.
Podział metod chemii analitycznej. Kryteria podziału. Metody chemii analitycznej.
Analiza jakościowa kationów. Pierwsza grupa kationów: Ag, Pb, Hg. Druga grupa kationów. Podgrupa II A. Hg, Bi, Cu, Cd. Podgrupa II B As, Sb, Sn. Trzecia grupa kationów. Al, Cr, Fe, Ni, Co, Mn, Zn. Czwarta grupa kationów Ba, Ca, Sr. Piąta grupa kationów NH4+, K, Na, Mg.
Analiza jakościowa anionów. Pierwsza grupa anionów Cl-, Br-, I-, CN-. Jon tiocyjanianowy (rodankowy), SCN-. Jon heksacyjanożelazianowy (II), [Fe(CN)6]4-. Jon heksacyjanożelazianowy (III), [Fe(CN)6]3-. Jon chloranowy (I), ClO-. Druga grupa anionów, S-2, CH3COO-, NO3-. Trzecia grupa anionów CO3-2, SO3-2, C2O4-2. Jon winianowy, C4H4O6-. Czwarta grupa anionów S2O3-2, CrO4-2, Cr2O7-2, PO4-3, AsO4-3. Piąta grupa anionów NO3-, ClO3-, CIO4-, MnO4-. Szósta grupa anionów SO4-2, F-, SiF62-. Siódma grupa anionów SiO32-.
Analiza substancji prostych i mieszanin.
Analiza ilościowa. Analiza klasyczna. Analiza wagowa. Metody objętościowe. Metody gazometryczne. Analiza śladów.
Analiza wagowa. Oznaczanie jonów baru. Oznaczanie jonów żelaza III. Oznaczanie jonów magnezu obok jonów wapnia. Oznaczanie jonów glinu obok jonów żelaza (III). Oznaczanie jonów miedzi (II) obok jonów żelaza (III). Oznaczanie jonów żelaza (III) obok jonów siarczanowych (VI). Oznaczanie zawartości wody.
Analiza objętościowa. Alkacymetria. Oznaczanie kwasu solnego. Oznaczanie kwasu octowego. Oznaczanie kwasu solnego i fosforowego (V) obok siebie. Oznaczanie soli amonu metodą destylacyjną. Oznaczanie soli amonu metodą formalinową. Oznaczanie azotu w związkach organicznych (metodą Kjeldahla).
Redoksymetria. Oznaczanie żelaza (II). Oznaczanie manganu (II) obok żelaza (III) metodą Volharda i Wolffa. Oznaczanie ditlenku diwodoru (nadtlenku wodoru). Jodometria. Oznaczanie miedzi (II). Oznaczanie tritlenku diarsenu (arszeniku). Oznaczanie ditlenku diwodoru. Oznaczanie dichromianu (VI) potasu. Oznaczanie kwasu askorbinowego. Chromianometria. Bromianometria.
Miareczkowe metody wytrąceniowe (precypitometria). Oznaczanie chlorków metodą Mohra. Oznaczanie chlorków metodą Volharda. Oznaczanie chlorków metodą Fajansa-Hassela. Oznaczanie jonów srebra metodą Volharda. Oznaczanie tiocyjanianów. Oznaczanie cyjanków. Oznaczenia merkurometryczne. Oznaczanie chlorków i bromków. Oznaczanie tiocyjanianów. Oznaczanie jonów cynku. Oznaczanie jonów baru. Oznaczanie jonów manganu (II). Oznaczanie fosforanów (V). Oznaczanie siarczanów (VI).
Kompleksonometria. Oznaczanie jonów cynku. Oznaczanie jonów bizmutu (III) w preparatach farmaceutycznych. Oznaczanie jonów wapnia obok jonów magnezu. Oznaczanie jonów żelaza (III) obok jonów glinu.
Laboratoria:
Część I: analiza jakościowa
Analiza jakościowa. Kationy, część I
Analiza jakościowa. Kationy, część II
Analiza jakościowa. Kationy, część III
Analiza jakościowa. Aniony, część I
Analiza jakościowa. Aniony, część II
Analiza jakościowa. Aniony, część III
Kolokwium
Część II: analiza ilościowa
Analiza ilościowa – Zadania rachunkowe
Analiza ilościowa – Alkacymetria
Analiza ilościowa – Miareczkowanie strąceniowe (precypitometria)
Analiza ilościowa – Analiza ilościowa – Kompleksometria
Analiza ilościowa – Redoksymetria
Analiza substancji czynnej w preparatach farmaceutycznych
Kolokwium
Zaliczenie
Seminaria:
- nie dotyczy.
Metody dydaktyczne Identyczne, jak w części A
Literatura Identyczne, jak w części A
|