6.6. Ekologia w walce z chorobami cywilizacyjnymi 1600-LekM3CYWEKO-J

Celem cyklu zajęć jest zapoznanie studentów z aspektami zastosowania i wykorzystania metod ekologicznych i biotechnologicznych w walce z chorobami cywilizacyjnymi i zróżnicowanymi formami działalności antropogenicznej. Studenci zaznajamiają się ze znaczeniem i praktycznym stosowaniem metod, procesów i praw ekologicznych i biotechnologicznych i ich znaczeniem w medycynie, rolnictwie, przemyśle, ochronie środowiska, w celu zapobiegania rozwojowi chorób cywilizacyjnych (odśrodowiskowych). Podczas zajęć są wykorzystywane aspekty związane z uwarunkowaniami chorób cywilizacyjnych i pokazane wybrane przykłady zastosowania metod związanych ze zdrowiem człowieka:
oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie wody, zakłady utylizacji odpadów, zakłady przetwórstwa paszowego, agrocenozy (agroekosystemy), fermy i stawy hodowlane, odkrywki i kopalnie węgla, huty metali i niemetali, rafinerie, zakłady produkcyjne, technologie ochrony atmosfery, chemiczno-fizyczna i biologiczna eliminacja fosforu, usuwanie substancji biogennych w oczyszczalniach komunalnych, uzdatnianie ścieków tłuszczowo-białkowych z przemysłu, oczyszczalnie glebowo-roślinne, unieszkodliwianie odpadów organicznych, przemysłowych, niebezpiecznych, znaczenie bioremediacji i biorekultywacji, biotechnologiczne usuwanie efektów eksploatacji surowców ropopochodnych, produkcja żywności, kosmetyków, leków i środków farmakologicznych, zwłaszcza biologicznych, biotechnologiczne zwalczanie pasożytów i ich identyfikacja w środowisku, medyczne i środowiskowe aspekty inwazji pasożytów u człowieka, terapie somatyczne i genowe.
Ponadto przedmiot ma na celu przekazanie studentom wiedzy teoretycznej z zakresu wszechstronnie ujętych aspektów ekologicznych, medycznych, ekofizjologicznych i biotechnologicznych zdrowia, w kontakcie z czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi środowiska (WHO):
Ekologia populacji, biocenoz i ekosystemów w aspekcie zdrowia człowieka. Sprawność układów ekologicznych. Gospodarka energią i materią. Medyczne i ekofizjologiczne aspekty reakcji biogeochemicznych. Niebezpieczne związki organiczne. Antropogeniczne przekształcenia biogeochemiczne. Efekty zanieczyszczenia wód i powietrza atmosferycznego. Skażenie radioaktywne. Środowiskowe uwarunkowania kondycji organizmu. Efekty gromadzenia odpadów. Hałas. Wibracje. Efekty promieniowania. Oddziaływanie mykotoksyn i dioksyn. Palenie tytoniu. Czynniki mutagenne i kancerogenne. Pestycydy. Nawozy sztuczne. Jony metali toksycznych. Stres. Nałogi. Problemy wody pitnej. Zakaźne choroby odśrodowiskowe. Biologiczne metody zwalczania tzw. szkodników. Choroby dziedziczne. Uwarunkowania genetyczne. Zastosowanie metod biotechnologicznych w medycynie i ekologii człowieka. Ekotoksykologia zawodowa. Alergie. Uszkodzenia tkanek wskutek zmian środowiskowych. Toksyny płynów ustrojowych. Wpływ czynników stresowych na przebieg torów metabolicznych. Strategie adaptacji metabolicznych człowieka wobec czynników fizykochemicznych środowiska. Mechanizmy obronne antyoksydacyjne enzymatyczne i nieenzymatyczne. Białka stresowe. Monooksygenazy, cytochromy, fosfatazy. Znaczenie lipoperoksydacji. Utlenianie kwasów tłuszczowych. Efektywność układu immunologicznego w obronie organizmu. Granice możliwości obrony wobec środowiskowych czynników stresogennych.
Przebieg chorób cywilizacyjnych w zależności od uwarunkowań środowiskowych. Wykrywanie i znaczenie przyczyn chorób cywilizacyjnych w aspekcie medycznym. Kierunki ekologii, ekotoksykologii i ochrony środowiska wobec zdrowia człowieka. Wykorzystanie procesów ekofizjologicznych i biotechnologii w regulacji stanów fizjologicznych.

Całkowity nakład pracy studenta

1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi: - seminarium: 6 godz. - ćwiczenia: 6 godz. - zaliczenie: 4 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 16 godz., co odpowiada 0,73 pkt. ECTS 2. Bilans nakładu pracy studenta: - seminaria: 6 godz. - ćwiczenia: 6 godz. - przygotowanie do ćwiczeń: 2 godz. - czytanie literatury fachowej: 5 godz. - przygotowanie do zaliczenia + zaliczenie: 3 godz. Łączny nakład pracy studenta wynosi 22 godz., co odpowiada 0,9 pkt. ECTS 3. Nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi: - czytanie literatury fachowej: 2 godz. - udział w seminariach (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań; badania naukowe wykorzystane podczas seminarium): 4 godz. - udział w ćwiczeniach objętych aktywnością naukową (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań): 4 godz. - przygotowanie do ćwiczeń objętych aktywnością naukową: 1 godz. - przygotowanie do zaliczenia w zakresie aspektów badawczo-naukowych: 1 godz. Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 12 godz., co odpowiada 0,5 pkt. ECTS 4. Czas wymagany do przygotowania się i uczestnictwa w procesie oceniania: - przygotowanie do zaliczenia + zaliczenie: 3 godz. Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem się do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 3 godz., co odpowiada 0,12 pkt. ECTS 5. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym: - udział w ćwiczeniach o charakterze praktycznym: 6 godz. Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 6 godz., co odpowiada 0,24 pkt. ECTS. Bilans nakładu pracy w zakresie zajęć prowadzonych z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość: - udział w seminarium: 6 godz., co odpowiada 0,24 pkt. ECTS.

Efekty uczenia się - wiedza

Efekty uczenia się – wiedza: student zna i rozumie: W01: rozumie biologiczne, chemiczne i biofizyczne mechanizmy funkcjonowania komórek i narządów (D.W14) W02: zna zasady i metodykę hodowli komórkowych oraz ich zastosowanie w biotechnologii i medycynie (D.W14). W03: posiada wiedzę na temat mikroorganizmów i ich zastosowania w biotechnologii i medycynie (D.W14, G.W2). W04: posiada podstawową wiedzę na temat wirusów i wywodzących się z nich wektorów stosowanych w medycynie, biotechnologii i biologii molekularnej (D.W14, G.W2).

Efekty uczenia się - umiejętności

Efekty uczenia się – umiejętności: student potrafi: U01: opisuje zjawiska i dokonuje obliczeń związanych z procesami fizjologicznymi, biologicznymi i biotechnologicznymi, stosując podstawowe metody matematyczne, informatyczne i statystyczne (G.U1). U02: analizuje mechanizmy funkcjonowania organizmu ludzkiego na wszystkich poziomach jego organizacji (G.U2). U03: uzasadnia mechanizmy rozwoju zaburzeń czynnościowych i prawidłowo interpretuje patofizjologiczne podłoża rozwoju chorób (G.U2). U04: potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych, katalogów, norm i patentów oraz dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie (G.U2).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Efekty uczenia się – kompetencje społeczne: student wykazuje: K01: ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania (K.K8). K02: kieruje się etyką zawodową w celu rozpoznawania i rozwiązywania dylematów natury moralnej i etycznej (K.K8). K03: rozumie potrzebę innowacyjności i przedsiębiorczości oraz potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu zarządzania w obszarze medycyny i biotechnologii (K.K8). K04: rozumie znaczenie nowoczesnych metod badawczych w różnych dziedzinach medycyny, gospodarki i ekologii (K.K8).

Metody dydaktyczne

Seminaria: - seminaria problemowe z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość - konwersatoria i dyskusja z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość - analiza przypadków (forma dyskusji dydaktycznej) z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość Ćwiczenia: - analiza przypadków (forma dyskusji dydaktycznej) z wykorzystaniem technik kształcenia na odległość

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- tekst programowany
- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- seminaryjna
- projektu
- referatu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody oparte na współpracy
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Przed rozpoczęciem nauki student powinien posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie interpretacji udziału procesów ekologicznych w kształtowaniu homeostazy środowisk naturalnych, rozumienia roli procesów ekologicznych, ekofizjologicznych i biochemicznych, w kształtowaniu stanu (kondycji) organizmu w jego środowisku naturalnym. Wymagana jest znajomość podstawowych reguł i prawidłowości z dziedziny biogeochemii, ekologii i ochrony środowiska oraz biochemii, chemii i fizyki, na poziomie liceum ogólnokształcącego.

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Kamiński

Kryteria oceniania

Ukierunkowana obserwacja czynności studenta podczas wykonywania zadań – W01-W04, U01-U04, K01-K04.
Zaliczenie końcowe na ocenę – W01-W04, U01-U04.
Próg zdawalności: .
Procent punktów Ocena
92≤…..≤100 bdb (5)
88≤…..<92 db+ (4+)
80≤…..<88 db (4)
71≤…..<80 dst+ (3+)
60≤…..<71 dst (3)
0…..<60 ndst (2)

Student(ka) jest zobowiązany(a) do uczestnictwa we wszystkich seminariach i ćwiczeniach, co jest warunkiem przystąpienia do zaliczenia przedmiotu w ramach modułu.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
- Siemiński M. 2007. Środowiskowe zagrożenie zdrowia człowieka – nowe wyzwania. PWN, Warszawa.
- Klimiuk E., Łebkowska M. 2009. Biotechnologia w ochronie środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:
- Mutschler E., Geisslinger G., Kroemer H.K., Schafer-Korting M. 2018. Farmakologia i toksykologia. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław.
- Prandota J. 2010. Podstawy farmakogenetyki i farmakogenomiki w praktyce klinicznej. Elsevier Urban & Partner, Wrocław.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1600-LekM3CYWEKO-J w USOSweb