1. Moduł: Biochemia 1600-LekM12BIO-J
Wykłady:
1. Glukoza jako źródło ATP – reakcje szlaku glikolizy, fosforylacja substratowa, regulacja glikolizy. Glikoliza w warunkach beztlenowych (cykl Corich), glikoliza w krwince czerwonej (szlak bisfosfoglicerynianowy). Wchodzenie fruktozy i galaktozy w przemiany glikolityczne. Zaburzenia metabolizmu fruktozy i galaktozy. Przebieg oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu i regulacja tego procesu.
2. Przebieg szlaku pentozofosforanowego, jego szczególna rola w organizmie, zaburzenia wynikające z braku syntezy NADPH. Główne szlaki metaboliczne krwinki czerwonej. Przebieg i regulacja glukoneogenezy.
3. Synteza i rozkład glikogenu, w tym choroby wynikające z zaburzeń metabolizmu glikogenu. Hormonalna regulacja stałego poziomu glukozy we krwi – rola insuliny, glukagonu, adrenaliny.
4. Przebieg cyklu kwasów trójkarboksylowych – zysk energetyczny cyklu. Mitochondrialne przezbłonowe systemy transportujące oraz mostki transportujące NADH. Przebieg łańcucha oddechowego, inhibitory i związki rozprzęgające fosforylację oksydacyjną. Bioenergetyka komórki – związki bogatoenergetyczne, ostateczny bilans utleniania cząsteczki glukozy. Generowanie reaktywnych form tlenu. Uszkodzenia komórki wywołane przez reaktywne formy tlenu. Obrona antyoksydacyjna
5. Rola karnityny w transporcie kwasów tłuszczowych. β-oksydacja kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych. Bilans energetyczny β-oksydacji. β-oksydacja kwasów tłuszczowych o nieparzystej liczbie atomów węgla w łańcuchu. Metabolizm ciał ketonowych.
6. Synteza i wydłużanie kwasów tłuszczowych, tworzenie wiązań nienasyconych. Rola kwasu arachidonowego - synteza eikozanoidów (prostaglandyn, prostacyklin, tromboksanów i leukotrienów) i ich biochemiczne znaczenie. Synteza glicerolofosfolipidów i sfingolipidów.
7. Transport cholesterolu we krwi przez lipoproteiny. Dyslipoproteinemie. Synteza cholesterolu i regulacja tego procesu w organizmie człowieka. Biosynteza kwasów żółciowych i regulacja tego procesu.
8. Biosynteza aminokwasów endogennych w organizmie człowieka. Najważniejsze enzymy zaangażowane w przemiany aminokwasów i usuwanie azotu aminowego. Cykl mocznikowy.
9. Katabolizm aminokwasów. Aminokwasy glukogenne i ketogenne. Wybrane metaboliczne zaburzenia w katabolizmie aminokwasów. Przemiany aminokwasów w biologicznie ważne, wyspecjalizowane produkty. Metabolizm reszt jednowęglowych. Rola reszt jednowęglowych w biosyntezie związków biologicznie ważnych.
10. Nomenklatura i struktura zasad purynowych i pirymidynowych głównych oraz nietypowych. Synteza puryn i pirymidyn oraz regulacja tych procesów. Katabolizm zasad purynowych i pirymidynowych. Wybrane choroby związane z zaburzeniami katabolizmu puryn.
11. Synteza i katabolizm hemu, regulacja tych procesów. Transport bilirubiny w osoczu, rola wątroby w sprzęganiu bilirubiny. Krążenie wątrobowo-jelitowe barwników żółciowych. Hyperbilirubinemie. Znaczenie diagnostyczne bilirubiny całkowitej, różnicowanie bilirubiny na pośrednią (wolną) i bezpośrednią (związaną). Znaczenie diagnostyczne bilirubiny pośredniej i bezpośredniej.
12. Wątroba jako centrum metaboliczne organizmu. Rola wątroby w procesach detoksykacji. Rola wątroby w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi.
13. Biochemiczna funkcja nerek. Diagnostyczne znaczenie metabolitów wydalanych z moczem.
14. Klasyfikacja hormonów. Najważniejsze hormony mające wpływ na metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek w komórkach mięśni, wątroby i tkanki tłuszczowej. Synteza hormonów tarczycy.
15. Metaboliczny profil podstawowych narządów i tkanek. Podsumowanie przemian metabolicznych węglowodanów, lipidów i aminokwasów w komórkach wątroby, mózgu, mięśni szkieletowych, mięśnia sercowego i nerek. Powiązania metaboliczne pomiędzy metabolizmem węglowodanów, lipidów i aminokwasów. Związki i przemiany będące źródłem ATP dla komórek mięśni szkieletowych w spoczynku i podczas pracy – bieg sprinterski i maraton. Zmiany metaboliczne zachodzące podczas stanu głodzenia i odżywienia. Zmiany metaboliczne towarzyszące cukrzycy typu I i II.
Seminaria:
1. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów – wybrane choroby.
2. Zaburzenia metabolizmu lipidów – wybrane choroby.
3. Zaburzenia metabolizmu aminokwasów – wybrane choroby.
4. Aspekty medyczne zaburzeń podstawowych przemian metabolicznych w wybranych narządach.
Ćwiczenia:
1. Wybrane właściwości dwucukrów i wielocukrów.
2. Test tolerancji glukozy.
3. Właściwości fizyko-chemiczne lipidów.
4. Lipidogram.
5. Utlenianie biologiczne.
6. Analiza jakościowa i ilościowa moczu osoby zdrowej.
7. Analiza jakościowa i ilościowa moczu w wybranych chorobach.
8. Diagnostyka żółtaczek.
9. Parametry diagnostyczne krwi w chorobach nerek.
10. Enzymy diagnostyczne krwi w chorobach wątroby.
11. Repetytorium.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- seminaryjna
- doświadczeń
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Kryteria oceniania
1. Test śródsemestralny (MCQ): W1-W12, U1-U3, K1, K2.
W przypadku testu śródsemestralnego uzyskane punkty przelicza się na stopnie według następującej skali:
% punktów ocena
92-100 Bardzo dobry
84-91 Dobry plus
76-83 Dobry
68-75 Dostateczny plus
56-67 Dostateczny
0-55 Niedostateczny
2. Odpowiedź ustna lub pisemna (ocena aktywnego udziału oraz przygotowania do prowadzonych zajęć): W1-W12, U1-U5, K1, K2.
W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów z odpowiedzi.
W przypadku odpowiedzi ustnej lub pisemnej do oceny osiągniętych przez studenta efektów uczenia stosuje się następujące kryteria:
- zaliczenie w przypadku, gdy: student zna podstawowe zagadnienia i opanował minimum programowe, rozumie zadawane mu pytania, przedstawia swoją wiedzę w sposób logiczny i usystematyzowany, potrafi praktycznie zastosować zdobytą wiedzę;
- brak zaliczenia w przypadku, gdy: student nie opanował minimum programowego, nie rozumie pytań, udziela odpowiedzi nie na temat, nie posługuje się prawidłowo podstawowym słownictwem, nie potrafi praktycznie zastosować zdobytej wiedzy.
3. Ukierunkowana obserwacja czynności studenta podczas wykonywania zadań praktycznych: U1, U2, U4, U5.
W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za prawidłowo wykonaną czynność.
4. Raport: W1-W12, U1, U2, U4, U5, K1, K2.
W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za przedstawione sprawozdanie z ćwiczeń.
5. Prezentacja ustna: W1-W12, U3, K1, K2.
W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za przygotowanie i prezentację referatu..
6. Aktywność – rozszerzona obserwacja – K1, K2.
W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 50% .
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Podstawowa:
Rodwell VW, Bender D, Botham KM, Kennelly PJ, Weil PA. Biochemia Harpera ilustrowana, Red. wyd. pol. Smoleński R, PZWL, Warszawa 2018, wyd. 7
Uzupełniająca:
Bańkowski E. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016, wyd. 3
Kłyszejko-Stefanowicz L. Ćwiczenia z biochemii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018
Tymoczko JL, Berg JM, Stryer L. Biochemia – krótki kurs. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013, wyd. 1
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: