Problemy, światowy dorobek i współczesne trendy rozwojowe teologii pastoralnej - Formy przepowiadania Słowa Bożego 1571-PSFPSB-PST
Wykład stawia sobie za zdanie uporządkowanie wiadomości na temat sposobów przekazu słowa Bożego. W okresie międzywojennym w kaznodziejstwie polskim dominowały kazania katechizmowe (formalnie były one głoszone do rozpoczęcia Wielkiej Nowenny). W czasie trwania Nowenny dominowały kazania tematyczne. Dopiero od pierwszej niedzieli Adwentu 1972 r. wchodzi w życie program homilijny. Homilia staje się uprzywilejowaną formą przepowiadania. To uprzywilejowanie zachowuje się do dziś, co potwierdzają najnowsze dokumenty Kościoła. Nie mniej jednak pojawia się pytanie, czy w aktualnych uwarunkowaniach nie należało by wrócić do kazań katechizmowych, tematycznych? Jeżeli pozostać przy homilii, to jaką ona ma być, by była bardziej skuteczna? Czy w przepowiadaniu jest miejsce zarówno dla homilii jak i dla kazania?
W czasie wykładu zostaną poruszone następujące zagadnienia:
1. Formy przepowiadania słowa Bożego – liturgiczne i pozaliturgiczne: 1 godzina.
2. Dokumenty Kościoła na temat homilii: dokumenty Soboru Watykańskiego II; dokumenty papieskie; dokumenty Kurii Rzymskiej: 4 godziny;
3. Nauczanie o homilii w Dyrektorium homiletycznym ; 4 godziny.
4.Homilia w praktyce papieży -Benedykta XVI i Franciszka – 2 godziny
5. Wyjątkowość liturgicznego przepowiadania: przepowiadanie słowa Bożego jako akt liturgiczny; zbawcza skuteczność liturgicznego przepowiadania: 4 godziny
6. Charakterystyka kazań katechizmowych – cechy negatywne i pozytywne: 3 godziny;
7. Kazania rekolekcyjne i misyjne: 2 godziny
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W1: Student posiada wiedzę na temat liturgicznych i pozaliturgicznych form głoszenia słowa Bożego
W2: Student zna w stopniu podstawowym dokumenty Kościoła dotyczące homilii liturgicznej;
W3: Student charakteryzuje formy przepowiadania;
W4: Student zna zasadnicze różnice między homilia a kazaniem.
U1: Student posiada umiejętności badawcze niezbędne do analizy homilii i kazania tematycznego.
U2: potrafi integrować wiedzę z różnych subdyscyplin teologii w procesie tworzenia homilii/kazania
K1: Student jest świadomy poziomu własnej wiedzy i umiejętności w samodzielnym przygotowaniu homilii i kazania tematycznego oraz oceny tekstów drukowanych;
K2: Student ma świadomość złożoności procesu przepowiadania słowa Bożego, które uwzględnia nieustannie człowieka i jego problemy.
K3: prawidłowo identyfikuje i podejmuje treści przepowiadania w Kościele
Kryteria oceniania
Student otrzymuje zaliczenie na ocenę na podstawie:
1) obecności na zajęciach (dopuszcza się dwie nieobecności nieusprawiedliwione);
2) przygotowanej samodzielnie analizy tekstu homilii bądź kazania;
3) testu egzaminacyjnego, którego przedmiotem będzie wiedza uzyskana na wykładach;
Test będzie oceniany w skali 1-100 punktów. Do zaliczenia wymagane jest 60 punktów. Punktom odpowiadają oceny:
60 – 67 punktów: ocena „dostateczna”;
68-76 punktów: ocena „dostateczna plus”;
77-85 punktów: ocean „dobra”;
86-94 punktów: ocena „dobra plus”;
95-100 punktów: ocena „bardzo dobra”.
Ocenę końcową stanowi średnia ocen testu i przygotowanych prezentacji.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
- II Sobór Watykański, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei verbum;
- Adhortacja pp. Benedykta XVI "Verbum Domini"
- Adhortacja pp. Franciszka "Evangelii gaudium"
-Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium homiletyczne, Pallottinum 2015;
- Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992;
- Łysy H., Kazanie katechizmowe czy homilia w kościelnej posłudze słowa?, w: Z zagadnień współczesnej homiletyki, pr. zb. pod red. W. Przyczyny, Kraków 1993, 61-96;
- Przyczyna W., Homilia pięćdziesiąt lat po Soborze Watykańskim II. Pytania, problemy, wyzwania, Kraków 2013;
- Siwek G., Przepowiadanie słowa Bożego, w: Teologia pastoralna, t.II, red. R. Kamiński, Lublin 2002,131-179;
- Siwek G., Rekolekcje wczoraj i dziś, Kraków 2011;
- Sławiński H., Homilia w zgromadzeniu eucharystycznym. Recepcja współczesnego nauczania Kościoła w Dyrektorium homiletycznym, Kraków 2018;
- Wiśniewski J., Homilia w teorii i praktyce Benedykta XVI, Kraków 2022;
- Praca zbiorowa, Liturgia i przepowiadanie, red. W. Przyczyna, Kraków 2010
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: