Zagadnienia wybrane z liturgii Kościoła domowego 1500-ZLKD-S2

1. Pojęcie „Kościoła domowego”.

2. Małżeństwo i rodzina chrześcijańska jako podmiot celebracji liturgii oraz miejsce formacji liturgicznej.

3. Próba definicji liturgii; liturgia i „nie-liturgia”: kryteria klasyfikacji; pobożność ludowa i obrzędowość rodzinna.

4. Celebracja sakramentów świętych w życiu Kościoła domowego: chrzest, bierzmowanie, Eucharystia, sakrament pokuty i pojednania, namaszczenie chorych, kapłaństwo (diakonat stały), małżeństwo; sprawowanie sakramentów jako „konsekracja” najważniejszych momentów ludzkiego życia.

5. Sakramentalia w Kościele domowym (ze szczególnym uwzględnieniem chrześcijańskiego pogrzebu oraz błogosławieństw).

6. Obchody w rytmie roku liturgicznego: niedziela jako najstarszy obchód chrześcijański; Adwent, Boże Narodzenie, Wielki Post, Triduum Paschalne i Okres Wielkanocny; uroczystości i święta Pańskie; kult Najświętszej Maryi Panny, aniołów i świętych.

7. Liturgia godzin jako codzienna modlitwa ludu Bożego.

Całkowity nakład pracy studenta

1. Udział w wykładach = 15 godz. 2. Przeczytanie lektury obowiązkowej i wybranej lektury dodatkowej = 15 godz. 3. Przygotowanie się do kolokwium z ogólnej znajomości podjętej na zajęciach problematyki = 20 godz. Całkowity nakład pracy studenta wynosi 50 godz., co odpowiada 2 punktom ECTS.

Efekty uczenia się - wiedza

Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: W1: umie wyjaśnić pojęcie "Kościoła domowego" - K_W01, K_W02 W2: potrafi zdefiniować liturgię Kościoła i wyjaśnić różnicę pomiędzy "liturgią" a "nie-liturgią" (liturgią w sensie szerokim, nabożeństwami, pobożnością i obrzędowością ludową, w tym rodzinną) - K_W02, K_W03 W3: potrafi wyjaśnić istotę sprawowania poszczególnych sakramentów Kościoła jako „konsekracji” najważniejszych momentów ludzkiego życia - K_W02, K_W05 W4: umie wyjaśnić, czym są sakramentalia w Kościele domowym (ze szczególnym uwzględnieniem chrześcijańskiego pogrzebu oraz błogosławieństw) - K_W02, K_W05 W5: umie wskazać istotę roku liturgicznego oraz krótko scharakteryzować najważniejsze obchody Kościoła domowego w rytmie roku liturgicznego (w tym: niedzielę jako najstarszy obchód chrześcijański, Adwent, Boże Narodzenie, Wielki Post, Triduum Paschalne i Okres Wielkanocny, uroczystości i święta Pańskie; obchody ku czci Najświętszej Maryi Panny, aniołów i świętych) - K_W02, K_W05 W6: umie wyjaśnić istotę i sens teologiczno-liturgiczny liturgii godzin jako codziennej modlitwy ludu Bożego - K_W02, K_W05

Efekty uczenia się - umiejętności

Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: U1: rozumie na czym polega istota małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej jako podmiotu celebracji liturgii oraz miejsca formacji liturgicznej - K_U01, K_U02, U2: dostrzega ontyczny i egzystencjalny związek pomiędzy Kościołem domowym i celebracją sakramentów świętych oraz sakramentaliów - K_U01, K_U02 U3: pojmuje rytm roku liturgicznego jako naturalny rytm życia rodzinnego - K_U01, K_U02 U4: potrafi ocenić wartość liturgii godzin jako codziennej modlitwy Kościoła domowego - K_U01, K_U02 U5: potrafi zdobywać wiedzę i ją wykorzystać w celu profesjonalnego rozwijania swoich umiejętności na temat liturgii Kościoła domowego - K_U04, K_U05

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Po zakończeniu wykładów i zaliczeniu przedmiotu student: K1: ma przekonanie o potrzebie osobistego i rodzinnego uczestnictwa w liturgii Kościoła (zwłaszcza liturgii sakramentalnej) - K_K03 K2: dostrzega potrzebę promocji liturgii chrześcijańskiej i potrzebę pielęgnowania chrześcijańskiej obrzędowości liturgicznej - K_K07

Metody dydaktyczne

- wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład konwersatoryjny - wykład problemowy

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- obserwacji

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

Wiedza i umiejętności nabyte podczas studiów pierwszego stopnia.

Koordynatorzy przedmiotu

Daniel Brzeziński

Kryteria oceniania

Szczegóły odnośnie do kryteriów i formy oceniania uzgadniane są ze studentami na pierwszym wykładzie w danym roku akademickim.

O ostatecznym wyniku zaliczenia decyduje weryfikacja efektów uczenia się w trakcie wykładu konwersatoryjnego i związanej z nim dyskusji (K1, K2), a także podczas kolokwium (rozmowy z wykładowcą) z ogólnej znajomości problematyki podjętej na zajęciach (W1, W2, W3, W4, W5, W6, U1, U2, U3, U4, U5).

Student może przystąpić do kolokwium zaliczeniowego, gdy był obecny na wykładach (dopuszcza się 2 nieobecności).

Praktyki zawodowe

Literatura

Literatura obowiązkowa:
I. Celary, Liturgia Kościoła domowego, w: Komisja Duszpasterstwa Ogólnego Konferencji Episkopatu Polski, Naśladować Chrystusa. Program duszpasterski na rok 2003/2004, Katowice 2003, s. 282-300; C. Krakowiak, Funkcja kapłańska rodziny - liturgia domowa, w: A. Tomkiewicz - W. Wieczorek (red.), Rodzina jako Kościół domowy, Lublin 2010, s. 245-264; W. Nowak, Zarys liturgii Kościoła domowego, Olsztyn 2000; tenże, Liturgia Kościoła domowego po Soborze Watykańskim II, „Roczniki Teologiczne” 50(2003) z. 8, s. 147-178; tenże, Rodzina - domowy Kościół jako podmiot i przedmiot liturgii Kościoła, w: A. Tomkiewicz - W. Wieczorek (red.), Rodzina..., s. 265-280; J. Poręba, Liturgia „Kościoła domowego”, „Ateneum Kapłańskie” 127(1996) z. 2(525), s. 206-221.

Literatura dodatkowa (uzupełniająca):
Jan Paweł II, List Apostolski o świętowaniu niedzieli „Dies Domini”, Watykan 1998; Katechizm Kościoła Katolickiego, część druga: Celebracja misterium chrześcijańskiego, Poznań 2002; n. 1066-1690, s. 265-405; Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, Poznań 2003; Konstytucja o Liturgii Świętej „Sacrosanctum Concilium”, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002 (nowe tłumaczenie), s. 48-78.
A. Bergamini, Chrystus świętem Kościoła. Rok liturgiczny. Historia, celebracja, teologia, duchowość, duszpasterstwo, Kraków 2004; D. Brzeziński, „Liturgia” i „nie-liturgia”: w poszukiwaniu kryteriów klasyfikacji, „Liturgia Sacra” 14(2008) n. 1, s. 69-82; tenże, Błogosławieństwa w Katechizmie Kościoła Katolickiego. Aspekt teologiczno-liturgiczny, „Ateneum Kapłańskie” 152(2008) z. 3(598), s. 446-456; tenże, „Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki”. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 2010 (wyd. drugie: 2015); S. Koperek, Udział świeckich w Liturgii Godzin, w: W. Świerzawski (red.), Mysterium Christi. Podręcznik liturgiki ogólnej i szczegółowej, t. 5: Liturgia uświęcenia czasu, Kraków 1984, s. 191-208; C. Krakowiak, Sakramentalia i błogosławieństwa w liturgii Kościoła, „Ateneum Kapłańskie” 152(2008) z. 3(598), s. 422-433; R. Marcinkowski i in. (red.), Katechizm Płocki, praca zbiorowa, t. 2: Celebracja misterium chrześcijańskiego, Płock 2009; B. Nadolski, Leksykon liturgii, Poznań 2006; tenże, Liturgika, t. 1: Liturgika fundamentalna, Poznań 1989; tenże, Liturgika, t. 2: Liturgia i czas, Poznań 1991; tenże, Liturgika, t. 3: Sakramenty. Sakramentalia. Błogosławieństwa, Poznań 1992; tenże, Liturgika, t. 4: Eucharystia, Poznań 1992 (wyd. drugie: 2011); J. Stefański, Liturgia dla każdego, Gniezno 1995 (wyd. drugie: Lublin 2010).

R. Nowacki - U. Haśkiewicz - G. Sztandera (red.), Rytuał domowy. Rok rodziny katolickiej, Włocławek 2010; J. Wysocki, Rytuał rodzinny, Olsztyn 1981 (wiele wydań).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-ZLKD-S2 w USOSweb