Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2022/23L, 2023/24Z, 2023/24L, 2024/25Z, 2024/25L

Kod Erasmus: 08.2

Kod ISCED: 0221

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Teologiczny

Teologia moralna szczegółowa - aretologia moralna 1500-TMORA7-4-DM

Moralność chrześcijańska jest nie tylko zewnętrznym „naśladowaniem” czy „pójściem za", ale prawdziwym powtórzeniem i przyswojeniem sobie Jego życia. Nie jest to teoria ani nawet opis tego, jak należy żyć, nie jest to też relacja o życiu Chrystusa, lecz rzeczywiste uczestnictwo w Jego życiu.
Chrystus staje się obecny w życiu i śmierci każdego chrześcijanina. Dlatego On jest centrum moralności chrześcijańskiej.
Obecność łaski Ducha Świętego w głębi duszy jest przyczyną realnej przemiany w człowieku: sprawia, że u chrześcijanina pojawiają się duchowe cechy Chrystusa.
Na wykładach najpierw omawia się cnoty teologalne. Łaska tych cnót podnosi rozum przez habitus fidei, wolę przez habitus spei (stan nadziei) i habitus caritatis (stan miłości) i szczególnie przez tę ostatnią dyspozycję (stan), jako ognisko całego życia osobowego, zwraca wszystkie władze do Boga. Zasadniczym motorem całego dzieła „moralności cnót i darów” jest Bóg, postrzegany przez motus, czyli poruszenie człowieka przez Boga, ku Bogu w Chrystusie przez Ducha Świętego (łaska Ducha Świętego dana wierzącym w Chrystusa). Dla chrześcijanina cnoty kardynalne działają w przestrzeni miłości.

Całkowity nakład pracy studenta

Bilans pracy studenta: - udział w zajęciach + konsultacje + egzamin = 30 godz. - przeczytanie literatura obowiązkowa = 25 godz. - przygotowanie do egzaminu końcowego z wykładu i lektur obowiązkowych: 30 godzin Łączny nakład pracy studenta wynosi 85 godz., co odpowiada 3 punktom ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: zna terminologię nauki aretologicznej na poziomie rozszerzonym, odnośnie cnót teologalnych i moralnych K_W03 W2: ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą teorie i metodologię nauki o cnotach, dającą możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia K_W04 W3: ma uporządkowaną wiedzę tyczącą moralności łaski, prowadzącej poprzez łaskę darów i cnót oraz błogosławieństw K_W07 W4: ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach nauki o cnotach z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z duchowością, naukami humanistycznymi i społecznymi K_W13

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: posiada pogłębione umiejętności badawcze w zakresie teologii moralnej, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów Tomasz z Akwinu, także zwłaszcza jego Komentarzy do Corpus Paulinum, a tym samym posiada adekwatny dobór metod i narzędzi badawczych do opracowania własnego projektu aretologicznego K_U02 U2: potrafi integrować wiedzę z różnych subdyscyplin teologii, odnajdywać powiązania pomiędzy poszczególnymi elementami dziedzictwa doktrynalnego w zakresie moralności cnót K_U07 U3: potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów na temat nauki o cnotach, i proponować własne rozwiązania umieszczając je w dynamizmie łaski K_U08 U4: umie prowadzić dialog światopoglądowy i ekumeniczny w oparciu o wspólną bazę cnót intelektualnych i moralnych K_U10

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozpoznaje współczesne koncepcje teologicznomoralne i posiada zdolność dostrzegania konieczności współpracy z łaską dla prawidłowego rozwoju siebie i wspólnot K_K01. K2: Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy etyczno-moralne nauki o cnotach związane z działalnością ewangelizacyjną K_K07, K_K012 K3: ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia moralnego własnego i wspólnoty K_K07 K4: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie "projektu cnoty", potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki swojego postępowania i świadectwa życia K_K04

Metody dydaktyczne

wykład informacyjny (konwencjonalny) wykład problemowy

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Przed rozpoczęciem nauki student powinien posiadać wiedzę zdobytą podczas wykładów i ćwiczeń z teologii moralnej fundamentalnej z roku trzeciego. Posiadać wiedzę etyczną na bazie wykładów z etyki personalistycznej, oraz wiedzę antropologiczną odnosząca się do natury podmiotu (wykłady z antropologii).

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Mirosław Mróz
Stanisław Suwiński

W cyklu 2023/24Z:

Stanisław Suwiński

W cyklu 2024/25Z:

Stanisław Suwiński

Kryteria oceniania

1. Esej tematyczny zaliczeniowy z wybranego zagadnienia o cnotach w zakresie ogólnym bądź dotyczący jednej ze cnót (na bazie literatury obowiązkowej i pomocniczej).
2. Egzamin ustny na bazie wykładów i lektury obowiązkowej [szczególną uwagę należy zwrócić na Katechizm Kościoła katolickiego (część o cnotach), encykliki papieskich o cnotach teologalnych (Deus caritas est, Spe salvi, Luemen fidei) oraz nauczania Jana Pawła II o cnotach kardynalnych.

Tezy egzaminacyjne:

1. Cnoty intelektualne rozumu teoretycznego: cnota pojętności, cnota wiedzy, cnota mądrości.
2. Cnoty intelektualne rozumu praktycznego: cnota roztropności, cnota synderezy.
3. Cnoty intelektualne rozumu wykonawczego: cnota sztuki.
4. Cnoty moralne (obyczajowe): roztropność, sprawiedliwość, męstwo, umiarkowanie.
5. Cnoty moralne wlane: cnota mądrości, cnota miłosierdzia, cnota świadectwa, cnota czystości.
6. Cnoty teologalne: cnota wiary, cnota nadziei, cnota miłości.
7. Dary Ducha Świętego: dar pojętności, dar wiedzy, dar mądrości, dar rady, dar pobożności, dar męstwa, dar bojaźni Bożej.
8. Prośby Modlitwy Pańskiej.
9. Czyny błogosławieństw.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
Encykliki: Deus caritas est, Spe salvi, Lumen fidei; Jan Paweł II, "Katechezy środowe", w: "Nauczanie papieskie, t. I, rok 1978: "Roztropność", s. 26-28; "Bez sprawiedliwości nie ma miłości", s. 48-50; "Cnota męstwa", s. 72-75; "Cnota umiarkowania", s. 86-88;
Katechizm Kościoła katolickiego (część o cnotach); B. Ashlay, Żyć prawdą w miłości. Biblijne wprowadzenie do teologii moralnej, W drodze, Poznań 2008; W. Giertych, Rozruch wiary, Bernardinum, Pelplin 2013.

Literatura pomocnicza

Św. Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae, I-II, qq. 49-70 (De habitus), I-II, qq. 1-16 (De fide), I-II, qq.17-22 (De spe), I-II, qq. 23-46 (De caritate); J. Pieper, "O miłości, nadziei i wierze", W drodze, Poznań 2000; M. Mróz, "Człowiek w dynamizmie cnoty. Aktualność aretologii św. Tomasza z Akwinu w świetle pytania o podstawy moralności chrześcijańskiej", Toruń 2001; J. Woroniecki, "Katolicka etyka wychowania", t. II, cz. I i II, Lublin 1986; A.-M.-Z. Igirukwayo, "Cnoty warunkujące postępowanie synowskie", w: R. Tremblay, S. Zamboni (red.), "Synowie w Synu. Teologia moralna fundamentalna", Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 2009.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-TMORA7-4-DM w USOSweb