Teologia moralna szczegółowa - moralność małżeństwa i rodziny 1500-TMMiR-DM
Temat małżeństwa i rodziny – najbardziej podstawowej i powszechnej formy życia wspólnotowego – znajduje się w centrum uwagi społeczności Kościoła katolickiego. Błogosławiony Jan Paweł II uzasadniał to wielokrotnie podkreślając, że przyszłość świata idzie przez rodzinę. W obliczu zmian kulturowych i egzystencjalnych kryzysów potrzebna jest nieustannie aktualizowana refleksja nad tożsamością i posłannictwem małżeństwa i rodziny.
Zagadnienia szczegółowe dotyczące małżeństwa i rodziny, które są przedmiotem ożywionych dyskusji, znalazły swoje przedstawienie i rozwinięcie od strony teologicznej w dokumentach Kościoła. Ich znajomość, w szczególności zawartej w nich argumentacji, zarówno religijnej, jak i naturalnej – personalistycznej, pozwala na rzetelny dialog w trosce o przyszłość człowieka i rodziny oraz na odrzucenie wielu fałszywych opinii w odniesieniu do kościelnego nauczania.
Bardzo istotną kwestią jest dostrzeżenie fundamentalnej dla teologii moralnej perspektywy, jaką jest perspektywa daru i zadania. W szczególności chodzi o sakramentalne obdarowanie możliwością realizacji zadań, które wynikają z tożsamości małżeństwa i rodziny, a przekraczają naturalne możliwości człowieka. Konieczność podkreślenia tego aspektu potwierdza dramatyczna rzeczywistość kryzysu trwałości małżeństwa oraz zapaści demograficznej.
W ramach zajęć podjęte zostaną następujące zagadnienia (ukazane w ramach czterech bloków tematycznych):
I. Współczesny kontekst moralnego nauczania nt. małżeństwa i rodziny (m. in. dyktatura relatywizmu, absolutyzacja wolności, zanik poczucia grzechu, banalizacja płciowości, konsumizm i przedmiotowe traktowanie ludzkiego ciała)
II. Moralny aspekt przygotowania do życia w małżeństwie i rodzinie (prawda o ludzkiej płciowości, wychowanie do czystości, pornografia, autoerotyzm, współżycie przedmałżeńskie, sakramentalne przygotowanie do małżeństwa – znaczenie Eucharystii oraz spowiedź narzeczonych)
III. Troska o miłość ludzką, pełną, wierną i wyłączną oraz płodną (Sakramenty jako źródło siły do podjęcia i realizacji zadań małżeństwa i rodziny, udział małżeństwa i rodziny w potrójnej misji Chrystusa; małżeństwo jako droga realizacji powszechnego powołania do świętości, rodzina miejscem odkrywania powołania życiowego, wobec zdrady współmałżonka, wobec pokusy antykoncepcji)
IV. Wobec sytuacji nieprawidłowych (wspólne zamieszkanie „bez ślubu”, małżeństwo na próbę, „wolne związki”, katolicy złączeni tylko ślubem cywilnym, separacja, rozwód i powtórne związki)
Kryteria oceniania
Sposobem oceniania osiągniętych przez studenta efektów jest egzamin.
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest pozytywna ocena z ćwiczeń.
Literatura
Wybrane dokumenty Kościoła:
■ - Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (7.12.1965)
■ - Katechizm Kościoła Katolickiego (11.10.1992)
■ - Pius XI, Encyklika Casti connubi (31.12.1930)
■ - Paweł VI, Enc. Humanae vitae (25.07.1968)
■ - Jan Paweł II, Adh. Familiaris consortio (22.11.1981)
■ - Jan Paweł II, List do Rodzin (2.02.1994)
■ - Jan Paweł II, List apostolski Mulieris dignitatem (15.08.1988)
■ - Jan Paweł II, List do kobiet (29.06.1995)
■ - Benedykt XVI, Enc. Deus caritas est (25.12.2005)
■ - Kongregacja Nauki Wiary, Uwagi dotyczące projektów legalizacji prawnej związków miedzy osobami homoseksualnymi (3.03.2003)
■ - Kongregacja Nauki Wiary, List do biskupów Kościoła katolickiego „O współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i w świecie (31.05.2004)
■ - Papieska Rada ds. Rodziny, Ludzka płciowość: prawda i znaczenie (8.12.1995)
■ - Papieska Rada ds. Rodziny, Rodzina a ludzka prokreacja (13.05.2006)
■ - Papieska Rada ds. Rodziny, Vademecum dla spowiedników o niektórych zagadnieniach moralnych dotyczących życia małżeńskiego (12.02.1997)
Wybrane opracowania:
■ - Bołoz W., Etyka seksualna. Podstawy antropologiczne, Warszawa 2003.
■ - Gasidło W., Z zagadnień etyki małżeńskiej i rodzinnej, Kraków 1994.
■ - Góralczyk P., Wychowawcza etyka seksualna, Ząbki 2000.
■ - Laun A., Przewodnik dla zakochanych. Miłość i partnerstwo w perspektywie katolickiej, tłum. M. Mijalska, Kraków 2001.
■ - Marcol A., Etyka życia seksualnego, Opole 1995.
■ - Miłość, płciowość, płodność. Aktualne problemy etyki seksualnej, red. P. Morciniec, Opole 2007.
■ - Miłość, wierność i uczciwość małżeńska. Przesłanie moralne Kościoła, red. K. Jeżyna, T. Zadykowicz, Lublin 2006.
■ - Nagórny J., Istota odpowiedzialnego rodzicielstwa, w: Odpowiedzialni za życie i miłość, red. E. Burzyk, Bielsko-Biała 1994, s. 27-57.
■ - Płciowość ludzka w kontekście miłości. Przesłanie moralne Kościoła, red. J. Nagórny, M. Porywka, Lublin 2005.
■ - Pokrywka M, Antropologiczne podstawy moralności małżeństwa i rodziny, Lublin 2010.
■ - Poradnik szczęśliwego małżeństwa, cz. 1-12.
■ - Troska J., Moralność życia płciowego, małżeńskiego i rodzinnego, Poznań 1994.
■ - Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole, red. K. Glombik, Opole 2010.
■ - Wyszyński S., Godność kobiety, red. C. Wilanowski, Warszawa 1998.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: