Rodzina w perspektywie kulturowo-historycznej 1500-RKH-S2
Treści programowe:
1. Podstawowe pojęcia związane z rozważaniami na temat rodziny w perspektywie historyczno-kulturowej.
2. Od społeczeństwa pierwotnego - rozwój rodziny od prehistorii do starożytności.
3. Rodzina w starożytnej Grecji i w starożytnym Rzymie: pozycja męża i żony, relacje dzieci-rodzice, opieka i wychowanie, małżeństwo w świetle prawa, funkcje i rola rodziny, obyczajowość.
4. Historyczna ewolucja roli i kształtu rodziny w Chinach, Japonii i Indiach – od starożytności do współczesności.
5. Rodzina w Europie w czasach nowożytnych: typologia rodzin i ich geograficzne zróżnicowanie, strategie matrymonialne, dzietność, role małżonków, pozycja dziecka w rodzinie, zmiany po rewolucji przemysłowej.
6. Rodzina w różnych kulturach: modele na przykładach z różnych regionów świata (wielożeństwo w Zanzibarze, wielomęstwo w Nepalu, rodzina w plemionach Indian Ameryki Północnej, ludu Himba w Namibii, Inuitów, pozycja wdów w Indiach).
7. Rodzina w Polsce.
8. Definicja Rodziny; Podstawowe funkcje i potrzeby rodziny: f. prokreacyjna; f. materialno-ekonomiczna, f. opiekuńcza, f. socjalizacyjno-wychowawcza, f. kulturowa, f. stratyfikacyjna, f. religijna, f. rekreacyjno-towarzyska). Podstawowe potrzeby rodziny (p. uczuciowe; p. bezpieczeństwa; p. poznawcza; p. aktywności; p. samodzielności, wzrostu, rozwoju; p. kontaktu społecznego; p. przynależności; p. akceptacji; p. poczucia sensu życia; p. duchowa).
9. Najważniejsze wartości jakie zabezpiecza i kształtuje rodzina (życie; zdrowie; szczęście; radość, przyjaźń, miłość; oddanie i szacunek; bezpieczeństwo; odpowiedzialność; szczerość; zaufanie; opieka); Funkcje i rola rodziców oraz dziadków w rodzinie
10. Ochrona prawna rodziny w Polsce – konstytucja i różne Ustawy, Prawa rodziny w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
11. Rodzina w społeczeństwie polskim – wybrane aspekty - kryzys demograficzny i mała dzietność, program Rodzina 500+?, i inne programy prorodzinne.
12. Rodzina i życie rodzinne w Szwecji – dokąd zmierza - wybrane aspekty - dylematy, fakty.
13. Rodzina - małżeństwo - dzieci w Izraelu - kontekst kulturowo-historyczny i obecny – wybrane aspekty.
14. Rodzina i życie rodzinne Amiszów – kontekst kulturowo-historyczny - wybrane aspekty; Mormoni - kontekst kulturowo-historyczny i obecny – wybrane aspekty
15. Podsumowanie - Rodzina „podstawowa komórka życia społecznego i główna instytucja wychowawcza (Platon), rodzina - pomost między jednostką a społeczeństwem (August Comte), najważniejsze środowisko wychowania, demokracja zaczyna się w rodzinie. Międzynarodowy Dzień Rodzin.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- opis
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- panelowa
- biograficzna
- doświadczeń
- obserwacji
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
W ramach zaliczenia przedmiotu studenci przygotowują indywidualnie testy na podstawie materiałów prezentowanych na zajęciach i wiadomości pochodzących ze wskazanych lektur (prace te są weryfikowane i oceniane przez prowadzącego); w trakcie zaliczenia studenci sprawdzają swoją wiedzę rozwiązując testy przygotowane przez osoby z grupy.
Ocenie podlega także udział w dyskusji (m. in. do weryfikacji kompetencji społecznych) i przygotowanie do zajęć. Z części wykładów z Prof. Danielą Szymańską - test zaliczeniowy
Literatura
obowiązkowa:
Burian Z., Wolf J., Pradzieje człowieka, Warszawa 1982.
Flandrin, J. K. Historia Rodziny, Warszawa 1988.
Jundziłł, J. (red.), Rodzina w starożytnym Rzymie, Bydgoszcz 1993;
uzupełniająca:
Dziecko w rodzinie i społeczeństwie: starożytność, średniowiecze, red. J. Jundził, Bydgoszcz 2002.
Morgan, L.H., Społeczeństwo pierwotne czyli badanie kolei ludzkiego postępu od dzikości przez barbarzyństwo do cywilizacji, 1887 przekład Ludwik Krzywicki.
Rodzina w społeczeństwie antycznym i wczesnym chrześcijaństwie. Literatura, prawo, epigrafika, sztuka, red. J. Jundził, Bydgoszcz 1995.
Sikorska, M., Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach, Warszawa 2009;
Szlendak, T., Socjologia rodziny; ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN 2010.
Wilk, J., Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze w świetle doktryny wychowawczej Kościoła Katolickiego, w: J. Jundziłł (Red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX, Bydgoszcz 1994, ss. 137-151; J. Jundziłł (red.),
Winniczuk L. Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1985.
Wypustek, A., Życie rodzinne starożytnych Greków, Gdańsk Warszawa 2007.
Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX, red. J. Jundził, Bydgoszcz 1994.
Wyczański, A., Rodzina w Europie w XVI-XVIII wieku, [w:] Europa i świat w początkach epoki nowożytnej, Cz. 1; Społeczeństwo, kultura, ekspansja, (red.) A. Mączak, Wiedza Powszechna, Warszawa 1991, s.10-38.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: