Sakramentalne przymierze małżeńskie 1500-PRZYM-S2

Celem wykładu jest ukazanie ewolucji sakramentalności małżeństwa wychodząc od ukazania go w Objawieniu ST jako dobry i święty dar Stwórcy dla człowieka, poprzez pisma prorockie ST, w których małżeństwo jest przedstawione w kategorii symbolu przymierza miłości Boga z narodem wybranym, aż do Nowego Testamentu w którym św. Paweł ukazuje małżeństwo jako symbol przymierza miłości Chrystusa do Kościoła.
W oparciu o teksty NT, zwłaszcza św. Pawła, Urząd Nauczycielski Kościoła ukazał sakramentalny charakter związku małżeńskiego jako rzeczywistość powołaną do istnienia przez Stwórcę i wyniesioną do godności sakramentu, czyli osobowego znaku spotkania dwojga ludzi z Bogiem w Chrystusie, przekazującego im łaskę, czyli Jego dar miłości dla ludzi.
Chrystus podniósł naturalny związek mężczyzny i kobiety do godności sakramentu. Uczynił to poprzez wkroczenie w rzeczywistość małżeńsko-rodzinną. Co do miejsca ustanowienia małżeństwa istnieją różne hipotezy. Przymierze małżeńskie wyraża relację jaka istniała pomiędzy Bogiem a narodem wybranym i uobecnia relację Chrystusa do Kościoła. Jak Jezus zrodził i darzy miłością swoją Oblubienicę-Kościół (Ecclesia) podobnie i małżonkowie winni wzajemnie się miłować i budować wspólnotę rodzinną. W ramach wykładu omówione zostanie zagadnienie łaski sakramentalnej, konsekracji małżeńskiej oraz zadań małżeńskich w świetle współczesnego nauczana Kościoła.

Tematy zajęć:
1. Wykład organizacyjny, wprowadzający - 1 godz.
2. Współczesna sytuacja rodziny w świetle adhortacji "Amoris laetitia" papieża Franciszka - 1 godz.
3. Rozumienie sakramentu - 1 godz.
4. Małżeństwo „u początku” (Sarmiento, s. 61-75) - 1 godz.
5. Małżeństwo jako tajemnica lub znak wspólnoty z Bogiem w świetle Nowego Testamentu (Sarmiento, s. 96-102) - 2 godz.
6. Główne etapy kształtowania się nauki o małżeństwie i rodzinie (św. Augustyn, Piotr Lombard, św. Tomasz, Sobór Florencki, Sobór Trydencki) - 1 godz.
7. Małżeństwo i rodzina według Soboru Watykańskiego II i Jana Pawła II - 2 godz.
8. Istota małżeństwa jako przymierza osób - 1 godz.
9. Małżeństwo w porządku stworzenia i porządku zbawienia; materia i forma sakramentu małżeństwa - 1 godz.
10. Cele i skutki małżeństwa - 1 godz.
11. Przymioty małżeństwa - 1 godz.
12. Prawa rodziny - 1 godz.
13. Duszpasterska sytuacja związków niesakramentalnych - 1 godz.

Całkowity nakład pracy studenta

Całkowity nakład pracy studenta wynosi 50 godz., co odpowiada 2 punktom ECTS: *udział w zajęciach - 15 godz. *lektura adhortacji Jana Pawła II "Familiaris consortio" i wyznaczonych fragmentów adhortacji Franciszka :Amoris laetitia" - 10 godz. *lektura wybranej pozycji z podanej literatury - 5 godz. *godziny kontaktowe - 10 godz. *przygotowanie do kolokwium ustnego - 10 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Student zna i rozumie w pogłębionym stopniu – wybrane fakty i zjawiska oraz dotyczące ich metody i teorie wyjaśniające biblijną i teologiczną genezę małżeństwa i rodziny stanowiące podstawy teoretyczne nauk o rodzinie - K_W01 W2: Student zna i rozumie w pogłębionym stopniu – uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia familiologiczne w zakresie biblijnych i teologicznych podstaw ustanowienia małżeństwa i rodziny, genezy i sakramentalności przymierza małżeńskiego, celów i przymiotów nierozerwalnego małżeństwa chrześcijańskiego, wie co sprawia łaska w życiu dwojga małżonków, zna cele sakramentalnego związku małżeńskiego - właściwe dla programu studiów nauk o rodzinie - K_W02 W3: Student zna i rozumie fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji dotyczące sytuacji małżeństwa o rodziny - K_W04

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę z zakresu teologii małżeństwa, by formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy małżeńskie i rodzinne przez właściwy dobór źródeł i informacji z nich pochodzących, dokonywanie trafnej oceny, krytycznej analizy, syntezy oraz twórczej interpretacji tych informacji - K_U01 U2: Student potrafi formułować i testować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi z zakresu sakramentalności przymierza małżeńskiego oraz problemów analizowanych w ramach nauk o rodzinie - K_U04 U3: Student potrafi komunikować się na tematy specjalistyczne z zakresu sakramentalności przymierza małżeńskiego ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców - K_U05 U4: Student potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie w celu głębszego zrozumienia natury i celów przymierza małżeńskiego - K_U10

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu nauk o rodzinie - K_K01 K2: Student jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy biblijnej i teologicznej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w rozwiązaniu problemów z zakresu sakramentalności przymierza małżeńskiego oraz kwestii dotyczących rodziny - K_K02

Metody dydaktyczne

wykład informacyjny wykład konwersatoryjny wykład problemowy

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- seminaryjna
- sytuacyjna
- klasyczna metoda problemowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody ewaluacyjne
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z filozofii i antropologii oraz nauk o rodzinie

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Krzemiński

Kryteria oceniania

Metody sprawdzenia efektów kształcenia:
- kolokwium ustne sprawdzające znajomość treści przekazanych na wykładzie oraz lektury literatury obowiązkowej: W1-W3; U1-U4; K1-K2.

Tezy na kolokwium ustne:
1. Rozumienie sakramentu
2. Małżeństwo „u początku” (Sarmiento, s. 61-75)
3. Małżeństwo jako tajemnica lub znak wspólnoty z Bogiem w świetle Nowego Testamentu (Sarmiento, s. 96-102)
4. Główne etapy kształtowania się nauki o małżeństwie i rodzinie (św. Augustyn, Piotr Lombard, św. Tomasz, Sobór Florencki, Sobór Trydencki)
5. Małżeństwo i rodzina według Soboru Watykańskiego II i Jana Pawła II
6. Istota małżeństwa jako przymierza osób
7. Małżeństwo w porządku stworzenia i porządku zbawienia; materia i forma sakramentu małżeństwa
8. Cele i skutki małżeństwa
9. Przymioty małżeństwa
10. Prawa rodziny
11. Duszpasterska sytuacja związków niesakramentalnych
12. Powołanie rodziny wg "Amoris laetitia"
13. Miłość w małżeństwie wg "Amoris laetitia"
14. Miłość, która staje się płodna/owocna wg "Amoris laetitia"
15. Odpowiedzialność rodziców za wychowanie dzieci wg "Amoris laetitia"

Ocena końcowa stanowi średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.
- ocena z kolokwium ustnego obejmującego znajomość treści określonych tezami.

Student otrzymuje ocenę:
a/ bardzo dobrą - jeśli ma znakomitą wiedzę określoną w W1, W2, W3, opartą na lekturze obowiązkowej, poszerzoną o lekturę literatury uzupełniającej,
b/ dobrą plus - jeśli ma bardzo dobrą wiedzę określoną w W1, W2, W3, opartą na wykładzie i lekturze obowiązkowej,
c/ dobrą - jeśli ma dobrą wiedzę określoną w W1, W2, W3, opartą na wykładzie i lekturze obowiązkowej,
d/ dostateczną plus - jeśli ma zadowalającą wiedzę określoną w W1, W2, W3, opartą na wykładzie i lekturze obowiązkowej, ale z pewnymi niedociągnięciami,
e/dostateczną - jeśli ma zadowalającą wiedzę określoną w W1, W2, W3, opartą na wykładzie i lekturze obowiązkowej, ale z pewnymi błędami,
e/ niedostateczną - jeśli nie ma dostatecznej wiedzy określonej w W1, W2, W3, opartej na wykładzie i lekturze obowiązkowej.
Wynik końcowy wpisywany do karty zaliczeniowej jest zgodny z zasadą:
a) 3.00-3,49 - ocena dostateczna
b) 3,50-3,83 - ocena dostateczna plus
c) 3,84-4,16 - ocena dobra
d) 4,17-4,50 - ocena dobra plus
e) 4,51-5,00 - ocena bardzo dobra.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
Ks. K. Krzemiński, Skrypt "Sakramentalne przymierze małżeńskie", Toruń 2023.
Papież Franciszek, Adhortacja apostolska "Amoris laetitia" nr 58-198; 259-290.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes” (nr 47-52).
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio” o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym (22 XI 1981).
Jan Paweł II, List do rodzin z okazji Roku Rodziny 1994 (2 II 1994).
F. Delhaye, Dogmatyczne ustalenie teologii średniowiecznej - sakrament, vinculum, ratum et consummatum, „Concilium” 1-5 (1970), s. 341-344.
D. O’Callaghan, W sprawie sakramentalności małżeństwa, „Concilium” 1-5 (1970), s. 345-351.
Małżeństwo i rodzina w świetle nauki Kościoła i współczesnej teologii, red. A. L. Szafrański, Lublin 1985.
J. Grześkowiak, Podstawowe funkcje Kościoła w życiu rodziny, "Seminare" (1985), s. 39-69.
C. Murawski, Teologia małżeństwa i rodziny w nauczaniu biskupów polskich 1945-1980. Studium dogmatyczno-pastoralne, Sandomierz 1988.
Teologia małżeństwa i rodziny, red. K. Majdański, Warszawa 1990, t. II.
K. Wojaczek, Eklezjalny wymiar rodziny jako podstawa organizacji duszpasterstwa rodzin, RT 38-39 (1991-1992), z. 6, s. 85-92.
J. Grześkowiak, Misterium małżeństwa. Sakrament małżeństwa jako symbol przymierza Boga z ludźmi, Poznań 1993.
C. Rychlicki, Sakramentalny charakter przymierza małżeńskiego, Płock 1997.
J. Buxakowski, Wprowadzenie do teologii duszpasterstwa rodzin, Pelplin 1999.
A. Sarmiento, Małżeństwo chrześcijańskie, Kraków 2002.
G. L. Mueller, Dogmatyka katolicka, Kraków 2015, s. 768-780.
Ks. R. Skrzypczak, Miłość warta obrączek. Jak zbudować małżeństwo na całe życie, Gliwice 2018.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-PRZYM-S2 w USOSweb