Podstawy dydaktyki 1500-PDYD-Sj
Blok 1. Podstawy dydaktyki - pojęcia i charakterystyka procesu uczenia się.
Studenci w trakcie wykładów zapoznają się z pojęciem, źródłami oraz przedstawicielami polskiej dydaktyki. Poznają jej przedmiot i zadania. Zapoznają się również z podstawowymi informacjami na temat uczenia się (na zajęciach omawiane są zagadnienia dotyczące: stylów uczenia się, rodzajów inteligencji a także podstawowe informacje z zakresu neuronauk dotyczące procesu uczenia się - aspekty kognitywne nauczania).
1.Pojęcie, źródła dydaktyki i przedstawiciele polskiej dydaktyki XX wieku (C.W1; C.W3).
2.Systemy dydaktyczne (system dydaktyki tradycyjnej, system dydaktyki progresywistycznej, współczesne systemy dydaktyczne, konektywizm) (C.W1; C.W3).
3.Podstawowe informacje o uczeniu się (C.W1).
Blok 2. Projektowanie lekcji.
W bloku tematycznym omawiane są elementy związane z projektowaniem lekcji (m.in. cele, środki, metody, zasady, formy, treści kształcenia).
4. Cele kształcenia (wartości i ich rola w życiu człowieka i społeczeństwa, cele kształcenia (ogólnego i zawodowego), cele zadaniowe (operacyjne), taksonomia celów operacyjnych, związek celów kształcenia z celami wychowania) (C.W3).
5. Treści kształcenia (C.W3). (wymagania społeczne, naukowe i dydaktyczne, treści kształcenia – założenia, zasady, problematyka, znaczenie terminu, sposoby posługiwania się terminem, kryteria doboru treści kształcenia, zasady doboru treści kształcenia) (C.U).
6. Zasady kształcenia (pojęcie i geneza zasad kształcenia, zasady kształcenia) (C.W3; K_W05).
7. Metody aktywizujące w nauczaniu (C.U3).
8. Proces projektowania lekcji (budowa, modele, prowadzenie lekcji, style i techniki pracy z uczniami) (C.W4).
9. Współczesne środki dydaktyczne i rola wizualizacji w nauczaniu (C.W4; K_W05). Na zajęciach omawiane są zasady projektowania materiałów dydaktycznych, rola wizualizacji z nauczaniu, multimedia w nauczaniu, uwaga i skuteczność odbioru informacji wizualnych, teorie i zasady projektowania dydaktycznego a nowe technologie edukacyjne, hyper konstruktywizm, dydaktyka interaktywna).
10.Mind mapping i skuteczne uczenie się (C.W4).
11. Materiały dydaktyczne wspomagające kształcenie (prezentacja multimedialna, tutorial, infografika i visual storytelling). Technologie w nauczaniu i ich efektywność (np. tablice interaktywne, AI w nauczaniu) (C.W4).
12.Formy organizacyjne kształcenia (pojęcie i kryteria podziału form organizacyjnych kształcenia, system klasowo – lekcyjny, lekcja, jej struktury i typy, struktura lekcji a nauczanie programowane, lekcja w klasach łączonych, formy organizacyjne pracy uczniów) (C.U4).
Na podstawie przykładów studenci omawiają scenariusz i konspekt lekcji uwzględniając elementy dydaktyczne struktury systemu kształcenia, w lekcji uwzględniają dobór metod kształcenia, planują proces ewaluacji w formie oceny kształtującej (C.U4).
Blok 3. Organizacja procesu kształcenia i budowa środowiska uczenia się
13.Zbieranie i wykorzystanie informacji o uczniu i klasie.
(Treści: cel poznania, podstawowe sposoby poznawania uczniów, poznanie zespołu, poznawanie pojedynczych uczniów, stosunek do nauki szkolnej, uczeń w środowisku pozaszkolnym, informacje o własnej pracy nauczyciela) (C.U1).
14.Komunikacja i integracja klasy (C.U2, C.U1).
15.Proces kształcenia i samokształcenia.
(W ramach wykładu realizowane są następujące treści: teoria poznania a proces kształcenia, proces kształcenia jako związek nauczania i uczenia się, ogniwa procesu kształcenia, kształcenie wielostronne, proces samokształcenia (C.W5).
16.Praca z uczniem zdolnym (C.W5.). Co to znaczy „uczeń zdolny”, rozwój zdolności, metody diagnozowania zdolności i rozpoznawanie uczniów zdolnych, szkolne formy pracy z uczniami uzdolnionymi, wychowanie uczniów zdolnych w rodzinie).
17. Motywacja do uczenia się (C.U5).
18. Metody badania i rozwoju zdolności twórczych (C.W5.C.U1.)
- zdolności twórcze jako zdolności myślenia
- trening twórczości
- zdolności kierunkowe
W trakcie dyskusji studenci omawiają metody pracy z uczniami zdolnymi, , przykładowe plany pracy z uczniami, omawiają działania nauczyciela oraz szkoły (C.W5; C.U1; C.U5).
18.Indywidualizacja w nauczaniu (działania edukacyjne zmierzające do uwzględniania możliwości psychofizycznych uczniów, tempa nauczania), sposoby wyrównywania szans edukacyjnych (C.U5. C.K1).
Studenci/tki na przykładzie analizy indywidualnego przypadku omawiają działania edukacyjne dla ucznia uwzględniając jego możliwości psychofizyczne, tempo nauczania, opisują sposoby wyrównywania szans edukacyjnych (omawiają przypadek w oparciu o praktyczne doświadczenie, treści zaleconej literatury i kryteria omówione na zajęciach) (C.W5. C.U1.C.K1).
18.Sposoby oceny osiągnięć uczniów i metody oceniania w szkole (CW6.C.U6). Na zajęciach omawiany jest system oceniania, egzaminy, sprawdziany, ocena kształtująca.
W cyklu 2022/23Z:
Blok 1. Podstawy dydaktyki - pojęcia i charakterystyka procesu uczenia się. Blok 2. Projektowanie lekcji. Blok 3. Organizacja procesu kształcenia i budowa środowiska uczenia się 18.Sposoby oceny osiągnięć uczniów i metody oceniania w szkole (CW6.C.U6). Na zajęciach omawiany jest system oceniania, egzaminy, sprawdziany, ocena kształtująca. |
W cyklu 2023/24Z:
Dobór treści zawartych w przedmiocie ma na celu zapoznanie studentów z obszarem nauki jaką jest dydaktyka. Studenci poznają proces uczenia się, przedstawicieli dyscypliny, systemy dydaktyczne, cele kształcenia, treści, proces kształcenia, zasady oraz metody, formy organizacyjne, planowanie pracy dydaktycznej. Na przedmiocie podejmowane są zagadnienia pracy z uczniem zdolnym. |
W cyklu 2023/24L:
Blok 1. Podstawy dydaktyki - pojęcia i charakterystyka procesu uczenia się. Blok 2. Projektowanie lekcji. Blok 3. Organizacja procesu kształcenia i budowa środowiska uczenia się 18.Sposoby oceny osiągnięć uczniów i metody oceniania w szkole (CW6.C.U6). Na zajęciach omawiany jest system oceniania, egzaminy, sprawdziany, ocena kształtująca. |
W cyklu 2024/25Z:
Dobór treści zawartych w przedmiocie ma na celu zapoznanie studentów z obszarem nauki jaką jest dydaktyka. Studenci poznają proces uczenia się, przedstawicieli dyscypliny, systemy dydaktyczne, cele kształcenia, treści, proces kształcenia, zasady oraz metody, formy organizacyjne, planowanie pracy dydaktycznej. Na przedmiocie podejmowane są zagadnienia pracy z uczniem zdolnym. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody służące prezentacji treści
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Egzamin pisemny: Test (pytania otwarte i zamknięte).
Egzamin ustny w sytuacjach wyjątkowych wynikający z specyficznych indywidualnych potrzeb studenta.
Termin "0" test
Metody: test wiedzy bez dostępu do podręczników (pytania otwarte i zamknięte)
Kryteria oceniania: zaliczenie na ocenę na podstawie testu bez dostępu do podręczników (wymagany próg na ocenę):
niedostateczny - poniżej 50 %
dostateczną - 50%,
dostateczną plus - 60%,
dobrą - 70%,
dobrą plus - 80%,
bardzo dobrą - 90-100%
Maksymalna liczba punktów: 30
dodatkowo do oceny doliczane jest 0,25 za aktywność na zajęciach i 0,25 za dodatkowe aktywności
Egzamin pisemny- termin 1:
3 pytania opisowe:
Maksymalna liczba punktów: 30
Odpowiedź na pytania otwarte, ocena 2 pkt (5)*3 według kryteriów:
1. poziom merytoryczny wypowiedzi
2. odniesienia do literatury i autorów
3. prawidłowo zdefiniowane pojęcia
4. poprawność językowa
5. własne refleksje i szerokość pola widzenia problematyki/ odniesienia do praktyki
Metody oceniania:
formy aktywności studentów w trakcie zajęć (udział w dyskusjach):
(C.U1. C.U2. C.U3. C.U4. C.U5. C.U6, C.K1).
Egzamin pisemny: test (pytania otwarte i zamknięte) ( C.W1; C.W2; C.W3; C.W4; C.W5. C.W6).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy wykładu
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Anders, R. J. (1994). Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP.
Gagné, R., Briggs, L., Wager, W. (1992). Zasady projektowania dydaktycznego. Warszawa: WSiP.
Kruszewski, K. (1993). 45 minut. Prawie cała historia lekcji. Warszawa: PWN.
Kruszewski, K., Konarzewski, K. (2008). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: PWN.
Kupisiewicz Cz., (2012). Dydaktyka-podręcznik Akademicki.Oficyna Wydawnicza Impuls.
Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
Boraczyńska, M., Dzierzgowska, I., Pasich, L. (2012). Uczeń zdolny - metody pracy. Wydawnictwo: Raabe.
Davis, R., Alexander, L., Yelon, S. (1983). Konstruowanie systemu kształcenia. Warszawa: PWN.
Denek, K. (2005). Ocenianie szkolne w kontekście efektywności i kształcenia zorientowanego na jakość. Biuletyn Badawczy CKE, 5/2005.
Ebu, J., Smutny, J. (1998). Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzież. Warszawa: WSiP.
Kruszewski, K. (1987). Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej. Warszawa: PWN.
Limont, W. (2010). Uczeń zdolny. Gdańsk: GWP.
Nalaskowski, S. (2000). Metody nauczania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Niemierko, B. (2007). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Siemieniecka, D., Siemieniecki, B. (2019). Teorie kształcenia w świecie cyfrowym. Kraków: Impuls.
W cyklu 2022/23Z:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2023/24Z:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2023/24L:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2024/25Z:
Literatura podstawowa: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: