Prowadzony w cyklach: 2022/23Z, 2022/23L, 2023/24Z, 2023/24L, 2024/25Z, 2024/25L

Kod Erasmus: 08.0

Kod ISCED: 0220

Punkty ECTS: 2

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Teologiczny

Ogólna metodologia nauk 1500-OMET-2-DM

5. Ogólne wiadomości o języku jako systemie znaków: znak, oznaka, język jako system znaków, reguły: leksykalne, składniowe, semantyczne, język naturalny vs język sztuczny, homonimy, idiomy, synonimy, kategorie syntaktyczne: nazwy, funktory, zdania, role semiotyczne wypowiedzi

6. Nazwy: definicja nazwy, nazwy proste i złożone, desygnat nazwy, nazwy konkretne i nazwy abstrakcyjne, treść nazwy, zakres nazwy, nazwy indywidualne i nazwy generalne, nazwy puste i nazwy niepuste (jednostkowe lub ogólne), supozycje nazwy, nazwy zbiorowe i nazwy niezbiorowe, nazwy ostre i nazwy nieostre

7. Stosunki między nazwami: klasa uniwersalna, klasa negatywna, stosunki między zakresami: zamienność, podrzędność, nadrzędność, krzyżowanie, wykluczanie: przez sprzeczność i przez przeciwieństwo, stosunek pomiędzy treścią i znaczeniem nazwy

8. Definicje: definicja realna vs definicja nominalna, rodzaje definicji ze względu na ich zadania: sprawozdawcza, projektująca konstrukcyjna lub regulująca, rodzaje definicji ze względu na ich budowę: równościowa, nierównościowa (kontekstowa i przez postulaty), definicja klasyczna vs definicja nieklasyczna, stylizacje definicji: słownikowa, semantyczna, przedmiotowa, błędy w definiowaniu: ignotum per ignotum, idem per idem, błędne koło pośrednie, definicja za wąska, definicja za szeroka, przesunięcie kategorialne

9. Podział logiczny: definicja podziału, warunki poprawności podziału, rodzaje podziałów, klasyfikacja, klasyfikacja vs typologia

10. Wypowiedzi oceniające i normy: wypowiedzi oceniające a wypowiedzi opisowe, wypowiedzi dyrektywalne i ich rodzaje, norma, normy indywidualne i generalne, normy konkretne i normy abstrakcyjne, dyrektywy techniczne, reguły dotyczące dokonywania czynności konwencjonalnych, obowiązywanie normy, postać słowna normy, struktura normy

11. Pytania i odpowiedzi: założenie pytania, pytanie niewłaściwie postawione, pytanie zamknięte, pytanie otwarte, pytanie rozstrzygnięcia, pytanie do uzupełnienia, niewiadoma pytania, zakres niewiadomej pytania, pytanie sugestywne, pytanie podchwytliwe, odpowiedź właściwa, odpowiedź niewłaściwa, odpowiedź całkowita (wprost i nie wprost), odpowiedź częściowa

12. Przyczyny nieporozumień: wieloznaczność i jej rodzaje, ekwiwokacja, amfibologia, spory słowne, znaczenia dosłowne i niedosłowne

13. Umiejętność przekonywania: argumentowanie, dowodzenie, definicje perswazyjne, erystyka, retoryka, rodzaje dyskusji, rodzaje zarzutów w dyskusji, rodzaje forteli erystycznych

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów: 15 godzin konwersatiorum 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu, tj. wcześniejsze przygotowanie i uzupełnienie notatek; zebranie i wybór odpowiednich materiałów do zajęć, wymagane powtórzenie materiału, pisanie prac, projektów, czytanie literatury: 30 godzin 3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania: 30 godzin Łącznie: 75 godzin - 5 punktów ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Potrafi wyodrębnić i rozumie problematykę metodologii oraz jej związki z nauką - K_W07 - zna i rozumie główne kierunki i stanowiska z zakresu metodologii. W2: Zna podstawowe stanowiska z metodologii oraz towarzyszące im założenia - K_W11 - ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych stosowania dla stosowania ogólnej metodologii. W3: Potrafi stosować metodologię i wie, dlaczego dane metody do analizowanych rozumowań - K_W14 – zna, podstawowe metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla jednej z głównych subdyscyplin humanistyki.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi analizować poprawność metodologiczną - samodzielnie zdobywa wiedzę - K_U02 U2: potrafi analizować działania poznawcze pod kątem ich poprawności metodologicznej, umie posługiwać się wiedzą z metodologii oraz typowymi strategiami argumentacyjnymi - K_U08

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: potrafi stosować wiedzę nabytą w czasie nauki do analizy problemów wymagających wnioskowania na podstawie nowych danych, na podstawie twórczej analizy nowych sytuacji i problemów samodzielnie formułuje propozycje ich rozwiązania - K_K03 K2: potrafi spojrzeć na problematykę dotyczącą metodologii wieloaspektowo, dostrzegając potrzebę współpracy z innymi naukowcami oraz tworzenia grup badawczych - K_K06.

Metody dydaktyczne

Wykład konwersatoryjny Referaty Studium przypadku

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- studium przypadku

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Brak

Kryteria oceniania

Kolokwium - W07, W11, W14, U02, U08

Aktywność – K03, K06, W07, W11, W14

Kryteria oceniania kolokwium pisemnego

ocena bdb. - od 90% (włącznie) - do 100%
ocena db.+ - od 80% (włącznie) - do 90% (wyłącznie),
ocena db. - od 70% (włącznie) - do 80% (wyłącznie),
ocena dst.+ - od 60% (włącznie) - do 70% (wyłącznie),
ocena dst. - od 50% (włącznie) - do 60% (wyłącznie).

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Ajdukiewicz, Kazimierz. 1974. Logika pragmatyczna, Warszawa, PWN (były liczne wydania).

Babiński, Grzegorz. 1979. Wybrane zagadnienia z metodologii socjologicznych badań empirycznych, Kraków.

Bombik, Mieczysław (red.). 1985. Z ogólnej metodologii nauk, Warszawa, ATK, Miscallanea Logica, t. 2.

Craib, Ian, Ted Benton. 2003. Filozofia nauk społecznych: od pozytywizmu do postmodernizmu, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Chalmers, Alan. 1997. Czym jest to, co zwiemy nauką?. Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wyd. Siedmioróg, Wrocław.

Grobler, Adam. 2006. Metodologia nauk, Kraków, Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.

Grabowski, Marian. 1993. Elementy filozofii nauki, Toruń, UMK.

Hempel, Carl G. 1968. Podstawy nauk przyrodniczych, Warszawa.

Hempel, Carl G. 2001. Filozofia nauk przyrodniczych, Warszawa, ALETHEIA.

Karpiński, Jakub. 1980. Wstęp do metodologii nauk społecznych, Warszawa.

Kotarbiński, Tadeusz. 1986. Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa, PWN (były liczne wydania).

Mejbaum, Wacław, Aleksandra Żukrowska. 1985. Wstęp do metodologii nauk empirycznych, Kraków, UJ.

Nagel, Ernest. 1970. Struktura nauki, Warszawa, PWN.

Pabis, Stanisław. 1985. Metodologia i metody nauk empirycznych, Warszawa, PWN.

Pawłowski, Tadeusz. 1986. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa, PWN.

Polański, Zbigniew. 1978. Współczesne metody badań doświadczalnych, Warszawa, Wiedza Powszechna.

Siemianowski, Andrzej. 1978. Z zagadnień ogólnej metodologii nauk, Wrocław.

Such, Jan. 1973. Wstęp do ogólnej metodologii nauk. Poznań, UAM.

Such, Jan, Małgorzata Szcześniak. 1997. Filozofia nauki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Ziembiński Zygmunt , Logika praktyczna (PWN, Warszawa, 1994, lub inne wydanie).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-OMET-2-DM w USOSweb