Metodologia nauk 1500-METOD-DM

Zagadnienia poruszane w ramach zajęć:

1. Wprowadzenie.
- Metodologia nauki i filozofia nauki: czym są i czym się zajmują
- Fenomen nauki
- Kluczowe pytania

2. Niepodważalność wiedzy naukowej?
- zdania analityczne a zdania syntetyczne
- fallibilizm

3. Metoda naukowa:
- indukcjonizm
- falsyfikacjonizm
- metoda hipotetyczno-dedukcyjna

4. Postęp naukowy
- paradygmaty
- programy badawcze
- kumulatywizm, antykumulatywizm

5. Nauka a pseudonauka
- problem demarkacji
- rozumowania w nauce
- weryfikacja hipoetz

6. Struktura teorii naukowych:
- teorie, prawa, modele
- typologia nauk

7. Specyfika nauk społeczno-humanistycznych:
- wybrane problemy empiryzmu i pozytywizmu
- nauka, natura, społeczeństwo: realizm a nauki społeczne
- poststrukturalizm i postmodernizm
- natura ludzka

Całkowity nakład pracy studenta

1. Konwersatorium: 15 godzin. 2. Czas poświęcony na czytanie zadanej literatury i przygotowanie do zajęć: 35 godzin 3. Czas wymagany do przygotowania się do kolokwium: 10 godzin Łącznie: 60 godzin - 2 punkty ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Potrafi wyodrębnić i rozumie problematykę metodologii oraz jej związki z nauką; zna i rozumie główne kierunki i stanowiska z zakresu metodologii - K_W01. W2: Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu wybrane fakty i zjawiska stanowiące podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych tworzących podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy szczegółowej właściwe dla programu studiów nauk o rodzinie - K_W03.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę, by formułować i rozwiązywać złożone problemy z zakresu nauk o rodzinie oraz wykonywać zadania w nowych warunkach przez właściwy dobór źródeł i informacji z nich czerpanych, dokonywanie trafnej oceny, krytycznej analizy i syntezy tych danych oraz dobór i zastosowanie właściwych metod i narzędzi - K_U01. U2: potrafi komunikować się z otoczeniem z użyciem specjalistycznej terminologii z zakresu filozofii, metodologii - K_U04.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: potrafi stosować wiedzę nabytą w czasie nauki do analizy problemów wymagających wnioskowania na podstawie nowych danych, na podstawie twórczej analizy nowych sytuacji i problemów samodzielnie formułuje propozycje ich rozwiązania - K_K01. K2: potrafi spojrzeć na problematykę dotyczącą metodologii wieloaspektowo, dostrzegając potrzebę współpracy z innymi naukowcami oraz tworzenia grup badawczych - K_K02.

Metody dydaktyczne

podające: - wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład konwersatoryjny poszukujące: - ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Przed rozpoczęciem nauki student powinien rozumieć podstawowe pojęcia z zakresu logiki (wnioskowanie, logika nazw, rachunek zdań, semiotyka).

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Michał Oleksowicz

W cyklu 2024/25Z:

Bartosz Adamski

Kryteria oceniania

Kolokwium - W07, W11, W14, U02, U08

Aktywność – K03, K06, W07, W11, W14

Kryteria oceniania kolokwium pisemnego
ocena bdb. - od 90% (włącznie) - do 100%
ocena db.+ - od 80% (włącznie) - do 90% (wyłącznie),
ocena db. - od 70% (włącznie) - do 80% (wyłącznie),
ocena dst.+ - od 60% (włącznie) - do 70% (wyłącznie),
ocena dst. - od 50% (włącznie) - do 60% (wyłącznie).

Wymagana obecność na zajęciach: 70% godzin zajęć.
Kolokwium zaliczeniowe w formie testu (15 pytań), w styczniu.

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Basti, Gianfranco. 2012. Filosofia della natura e della scienza, Lateran University Press, Roma.
Brożek, Bartosz. 2014. Granice interpretacji. Copernicus Center Press, Kraków 2014.
Chalmers, Alan. 1997. Czym jest to, co zwiemy nauką?. Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wyd. Siedmioróg, Wrocław.
Craib, Ian, Ted Benton. 2003. Filozofia nauk społecznych: od pozytywizmu do postmodernizmu, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Grobler, Adam. 2006. Metodologia nauk, Kraków, Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.
Galavotti, Maria C. e Raffaella Campaner. 2018. Filosofia della scienza, EGEA, Milano.
Heidegger, Martin. Technika i zwrot. Tłum. J. Mizera, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 2002.
Heller, Michał. 2009. Filozofia nauki. Wprowadzenie, Kraków, Petrus.
Heller Michał. 2014. Granice nauki. Copernicus Center Press, Kraków.
Kamiński, Stanisław. Nauka i metoda: Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1992.
Karpiński, Jakub. 1980. Wstęp do metodologii nauk społecznych, Warszawa.
Ladyman, James. 2002. Understanding philosophy of science, Routledge, London-New York.
Pawłowski, Tadeusz. 1986. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa, PWN.
Ziembiński Zygmunt , Logika praktyczna (PWN, Warszawa 1994, lub inne wydanie).
Życiński, Józef. 2015. Elementy filozofii nauki, Copernicus Center Press, Kraków.
Życiński, Józef. 2013. Struktura rewolucji metanaukowej, Copernicus Center Press, Kraków.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1500-METOD-DM w USOSweb