Liturgika szczegółowa (teologia roku liturgicznego z hagiografią) 1500-LRL-SJ-22
1. Koncepcja czasu a zbawienie; chrześcijańska koncepcja czasu.
2. Rok liturgiczny po reformie Soboru Watykańskiego II: układ roku liturgicznego; nowy kalendarz liturgiczny.
3. Główne etapy kształtowania się roku liturgicznego.
4. Próba definicji roku liturgicznego; Misterium Paschalne Chrystusa jako fundament i centrum roku kościelnego; teologiczny (sakramentalny, misteryjny i anamnetyczny) sens roku kościelnego; katechetyczny, pedagogiczny i katechumenalny wymiar roku liturgicznego.
5. Niedziela: nazwy, treść teologiczna, zgromadzenie niedzielne.
6. Adwent: geneza i treść teologiczna.
7. Boże Narodzenie i Epifania: geneza, data, sens teologiczny; oktawa i okres Bożego Narodzenia.
8. Wielki Post: historia, symbolika biblijna i znaczenie teologiczne; Niedziela Palmowa i Wielki Tydzień.
9. Pascha chrześcijańska: pochodzenie, tradycje paschalne w Kościele pierwotnym; treść teologiczna.
10. Triduum Paschalne: historia, sens teologiczny, zreformowana liturgia.
11. Okres Wielkanocny: historia i sens teologiczny; oktawa Wielkanocy, niedziele wielkanocne, uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego i Zesłania Ducha Świętego.
12. Uroczystości i święta Pańskie w okresie zwykłym: rys historyczny, treść teologiczna.
13. Biblijne i teologiczne podstawy kultu Najświętszej Maryi Panny w Kościele; liturgiczne obchody ku czci Najświętszej Maryi Panny w ogólnym Kalendarzu Rzymskim; uroczystości maryjne w Kalendarzu Rzymskim dla diecezji polskich.
14. Kult aniołów: podstawy biblijne, aktualna liturgia.
15. Kult świętych w liturgii rzymskiej (z elementami hagiografii): historia kultu męczenników i wyznawców; sens teologiczny; uroczystość Wszystkich Świętych a Dzień Zaduszny.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- obserwacji
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody wymiany i dyskusji
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody sprawdzenia efektów uczenia się::
rozmowa kwalifikacyjna na zakończenie wykładów (W1, W2, W3, W4, W5, U1).
bieżąca obserwacja studentów i weryfikacja umiejętności i kompetencji (U1, U2, U3, K1).
Student otrzymuje zaliczenie z pozytywną oceną, gdy:
1. był obecny na wykładach (dopuszcza się 1 nieobecność);
2. zaliczył końcową rozmowę kwalifikacyjną, odpowiadając przynajmniej na połowę zadawanych pytań (zob. pełny opis przedmiotu).
Ocena końcowa uzależniona jest od wyniku rozmowy kwalifikacyjnej.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002, nn. 1163-1173. 2042. 2174-2195 (s. 292-295. 478. 506-510); Konstytucja o Liturgii Świętej „Sacrosanctum Concilium”, nn. 102-111, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002 (nowe tłumaczenie), s. 70-73; Ogólne Normy Roku Liturgicznego i Kalendarza, w: Mszał Rzymski dla Diecezji Polskich, Poznań 1986, s. [66]-[74]; Paweł VI, Pismo Apostolskie zatwierdzające Ogólne Normy Roku Liturgicznego i nowy ogólny Kalendarz Rzymski „Mysterii Paschalis”, w: tamże, s. [64]-[65].
D. Brzeziński, "Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki". Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 2010 (wyd. drugie: 2015), s. 237-541.
Literatura dodatkowa (uzupełniająca):
Jan Paweł II, List Apostolski o świętowaniu niedzieli „Dies Domini”, Watykan 1998; Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych „Paschalis sollemnitatis”, „Notitiae” 259 (1988) n. 2, s. 81-107 (także: „Anamnesis” 26/2001/ n. 3, s. 9-27).
M. Auge', Rok liturgiczny. To sam Chrystus, który trwa w swoim Kościele, Kraków 2013; A. Bergamini, Chrystus świętem Kościoła. Rok liturgiczny. Historia, celebracja, teologia, duchowość, duszpasterstwo, Kraków 2004; B. Nadolski, Liturgika, t. 2: Liturgia i czas, Poznań 1991, s. 7-176.
E. Bianchi, Niedziela: dzień Pana, dzień człowieka, Poznań 1998, s. 85-189; J. Boguniowski, Misterium Paschalne w roku liturgicznym, Kraków 1997; D. Brzeziński, W pielgrzymce wiary przez rok liturgiczny, Szczecinek 2005; D. Brzeziński, Teologiczny sens roku liturgicznego, „Teologia i Człowiek” 4 (2004) s. 151-161; D. Brzeziński, Katechetyczny wymiar roku kościelnego, w: R. Czekalski (red.), Katecheza w Kościele i dla Kościoła, Płock 2006, s. 323-328; D. Brzeziński, Katechumenalny i mistagogiczny charakter roku liturgicznego. Historia i teraźniejszość, „Studia Theologica Varsaviensia” 47(2009) n. 1, s. 23-43; D. Brzeziński, Wokół paschalnych tradycji pierwotnego Kościoła. Geneza, chronologia, kontrowersje, sens teologiczny, w: A. Nowicki (red.), In fide et dilectione. Księga pamiątkowa dedykowana Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi Andrzejowi Wojciechowi Suskiemu, Pierwszemu Biskupowi Toruńskiemu, w dwudziestą rocznicę przyjęcia sakry biskupiej i sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Toruń 2006, s. 21-38; D. Brzeziński, „Sacratissimum triduum crucifixi, sepulti, suscitati”. Wokół teologicznego sensu Triduum Paschalnego, w: J. Nowak (red.), Confitemini Domino, quoniam bonus. Księga pamiątkowa dedykowana śp. księdzu profesorowi Adamowi Durakowi SDB (1949-2005), Warszawa 2007, s. 275-283, D. Brzeziński, Niedziela Palmowa Męki Pańskiej: tradycje i współczesność, „Studia Płockie” 35(2007) s. 53-59, D. Brzeziński, Rzymska liturgia stacyjna: odnowiona szansa pastoralna?, w: S. Szczepaniec (red.), Introibo ad altare Dei. Księdzu Profesorowi Stefanowi Koperkowi CR z okazji 70-lecia urodzin i 45-lecia kapłaństwa, Kraków 2008 (=Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Wydział Teologiczny, Studia, t. 16), s. 133-141, R. Cantalamessa, Pascha naszego zbawienia. Tradycje paschalne Biblii oraz pierwotnego Kościoła, Kraków 1998; J. Drozd, Maryja w roku kościelnym, Kraków 1983; E. Ferenc, Rok kościelny a polskie tradycje (polskie tradycje świąteczne), Poznań 1997; J. Gliściński, Wczesnochrześcijańska kontrowersja paschalna do czasu Soboru Nicejskiego (325), „Saeculum Christianum” 1(1994) n. 1, s. 43-54; B. Naumowicz, Narodziny Bożego Narodzenia, Kraków 2016; J. Naumowicz, Prawdziwe początki Bożego Narodzenia, Warszawa 2014; B. Ogrodowska, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2000; T. Sinka, Zarys liturgiki, Kraków 1994, s. 106-166; J. Stefański, Liturgia dla każdego, Gniezno 1995, s. 61-106; J. Uryga, Nigdym ja ciebie, ludu, nie rzuciła. Rok Polski z Maryją, Włocławek 2001; J. Uryga, Rok Polski w życiu, w tradycji i obyczajach ludu, Włocławek 2002; W. Zaleski, Rok Kościelny, t. 1: Warszawa 1989, t. 2: Warszawa 1993.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: